ସିନେସ୍ଥେସିଆ

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
Synesthesia
Synaesthesia[୧]
Synæsthesia, synaesthesia
Some of those affected perceive certain letters and numbers as also colors.
ବିଭାଗPsychiatry, neurology
ଲକ୍ଷଣExperiencing one sensation as an additional sensation[୧]
କାରଣUnclear[୨]
ବିପଦ କାରକFamily history, sensory loss, LSD[୧]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟIllusion, hallucination[୧]
ପୁନଃପୌନିକ~4% of people[୩]

ସିନେସ୍ଥେସିଆ ହେଉଛି ଏକ ଘଟଣା ଯେଉଁଥିରେ ଗୋଟିଏ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ବା ଜ୍ଞାନଗତ ଗତିପଥର ଉତ୍ତେଜକ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଏକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ବା ଜ୍ଞାନଗତ ଗତିପଥରେ ଅନିଚ୍ଛାକୃତ ଅନୁଭୂତି ଆଣିଥାଏ ।[୧] [୩] ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଉତ୍ତେଜକ ହେଉଛି ଅକ୍ଷର, ସଂଖ୍ୟା, କିମ୍ବା ଶବ୍ଦ ଏବଂ ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଅନୁଭୂତି ହେଉଛି ରଙ୍ଗ କିମ୍ବା ଗଠନ ।[୧] ଅନ୍ୟ ପ୍ରକାରଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଦିନ, ସଙ୍ଗୀତ, ସ୍ୱାଦ, କିମ୍ବା ଲୋକଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ ।[୧] ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ଏକରୁ ଅଧିକ ପ୍ରକାର ଥାଇପାରେ ।[୧]

ଏହାର କାରଣ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ରହିଛି । [୨] ଜୀବନରେ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ବିକଶିତ ହୋଇପାରେ କିମ୍ବା କୌଣସି ଏକ ଅବକ୍ଷେପଣ ଘଟଣା ପରେ ହାସଲ ହୋଇପାରେ ।[୧] ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ, ଦୃଷ୍ଟିହାନୀ ଭଳି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ କ୍ଷତି ଏବଂ ଲାଇସେରଜିକ ଏସିଡ ଡାଇଥାଇଲାମାଇଡ (LSD) ପରି ପଦାର୍ଥ ଏହି ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ ।[୧] ପ୍ରାୟ ୪୦% ମାମଲାରେ ପ୍ରଥମ-ଡିଗ୍ରୀ ସମ୍ପର୍କୀୟମାନେ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି ।[୩] ଅନ୍ତର୍ନିହିତ କାର୍ଯ୍ୟବିଧିରେ ସ୍ନାୟୁଗତ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ କିମ୍ବା ସ୍ନାୟୁ ସଂଯୋଗର ହ୍ରାସ ହୋଇପାରେ | [୪] ସ୍ଥିତିକୁ କିପରି ସର୍ବୋତ୍ତମ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯିବ ସେନେଇ ଆଲୋଚନା ଜାରି ରହିଛି | [୧] [୫]

୨%ରୁ ୨୦% ଲୋକ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି ।[୧] ପୁରୁଷ ଏବଂ ମହିଳା ସମାନ ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସିଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିବା ପରି ଦେଖାଯାଏ ।[୧] ଏହି ଅବସ୍ଥା ସୃଜନଶୀଳ ଦକ୍ଷତା ପରି ଜ୍ଞାନଗତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣରେ ଲାଭ ଦେଇପାରେ ।[୩] ଏହାକୁ ସ୍ମରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ କେତେକ ଲୋକ ବ୍ୟବହାର କରିଛନ୍ତି ।[୩]

ସର୍ବପ୍ରଥମ ରେକର୍ଡ ହୋଇଥିବା ମାମଲା ଦାର୍ଶନିକ ଜନ୍ ଲକଦ୍ୱାରା ୧୬୯୦ ମସିହାରେ ରେକର୍ଡ଼ ହୋଇଥାଇପାରେ, ଯିଏ ଏକ ଅନ୍ଧ ଲୋକକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ଯିଏ ତୂରୀର ଶବ୍ଦ ଶୁଣି ସ୍କାରଲେଟ ରଙ୍ଗ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ।[୬] ଅବଶ୍ୟ, ଲକ୍‌ଙ୍କର ଥିଓରିରେ କିଛି ବିବାଦ ଥାଇପାରେ ଯଦି ଲକ୍ ଯାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ତାହା ସ୍ଥିତିର ପ୍ରକୃତ ଉଦାହରଣ ହୋଇପାରେ ବା ରୂପାନ୍ତର ହୋଇପାରେ | [୭] ପ୍ରଥମ ମେଡିକାଲ ମେଡିକାଲ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ୧୮୧୨ ମସିହାରେ ଜର୍ମାନ ଚିକିତ୍ସକ ଜର୍ଜ ଟୋବିୟାସ ଲୁଡୱିଗ ସାକ୍ସଙ୍କ σύν syn ାରା αἴσθησις aisthēsis ଲେଖାଯାଇଛି । [୭] [୮] [୯] [୧୦] ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଏହିପରି ଅଭିଜ୍ଞତାର ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଇତିହାସ ଅଛି, ସେମାନେ ସିନସ୍ଥେଟେସ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ହୁଅନ୍ତି । [୧୧]

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

  1. ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ ୧.୧୧ ୧.୧୨ Ward, J (2013). "Synesthesia". Annual review of psychology. 64: 49–75. doi:10.1146/annurev-psych-113011-143840. PMID 22747246.
  2. ୨.୦ ୨.୧ Kelly, Evelyn B. (23 November 2015). The 101 Most Unusual Diseases and Disorders (in ଇଂରାଜୀ). ABC-CLIO. p. 269. ISBN 978-1-61069-676-0. Archived from the original on 5 August 2022. Retrieved 25 July 2022.
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ Brang, D; Ramachandran, VS (November 2011). "Survival of the synesthesia gene: why do people hear colors and taste words?". PLoS biology. 9 (11): e1001205. doi:10.1371/journal.pbio.1001205. PMID 22131906.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  4. Cavallaro, Dani (2 October 2013). Synesthesia and the Arts (in ଇଂରାଜୀ). McFarland. p. 22. ISBN 978-0-7864-7563-6. Archived from the original on 5 August 2022. Retrieved 25 July 2022.
  5. Simner J (February 2012). "Defining synaesthesia" (PDF). British Journal of Psychology (Review). 103 (1): 1–15. doi:10.1348/000712610X528305. PMID 22229768. Archived (PDF) from the original on 9 July 2019. Retrieved 17 July 2022.
  6. Cavallaro, Dani (2 October 2013). Synesthesia and the Arts (in ଇଂରାଜୀ). McFarland. p. 53. ISBN 978-0-7864-7563-6. Archived from the original on 5 August 2022. Retrieved 25 July 2022.
  7. ୭.୦ ୭.୧ Jewanski J, Day SA, Ward J (July 2009). "A colorful albino: the first documented case of synaesthesia, by Georg Tobias Ludwig Sachs in 1812". Journal of the History of the Neurosciences. 18 (3): 293–303. doi:10.1080/09647040802431946. PMID 20183209.
  8. "Synesthesia". Encyclopaedia Britannica. 2018-12-28. Archived from the original on 29 July 2019. Retrieved 2019-01-25. {{cite web}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  9. "From the words of an albino, a brilliant blend of color". Scientific American Blog Network. 2013-02-26. Archived from the original on 2016-09-20. Retrieved 2019-01-25.
  10. Robertson, Lynn C.; Robertson, Lynn C.; Sagiv, Noam; Sagiv, Research Fellow Noam (2005). Synesthesia: Perspectives from Cognitive Neuroscience (in ଇଂରାଜୀ). Oxford University Press, USA. p. 3. ISBN 978-0-19-516623-1. Archived from the original on 2022-08-05. Retrieved 2022-07-25.
  11. van Campen C (2009). "The Hidden Sense: On Becoming Aware of Synesthesia" (PDF). Teccogs. 1: 1–13. Archived from the original (PDF) on 8 July 2009.