ସାମୋଆ

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
Independent State of Samoa

Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Sāmoa  (Samoan)
Flag of Samoa
Coat of arms of Samoa
Flag Coat of arms
ରାଷ୍ଟ୍ରାଦର୍ଶ: "Faʻavae i le Atua Sāmoa"
"Samoa is founded on God"
ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ: O le fuʻa o le saʻolotoga o Samoa
"The Banner of Freedom"
The National Anthem of Samoa
Location of Samoa
ରାଜଧାନୀଅପିଆ
13°50′S 171°45′W / 13.833°S 171.750°W / -13.833; -171.750
ବୃହତ୍ତମ ସହରApia
ସରକାରୀ ଭାଷା
ଜାତି
(2001)
ଧର୍ମ
Christianity (official)
ଜାତୀୟତାSamoan
GovernmentUnitary parliamentary democracy
Va'aletoa Sualauvi II
Naomi Mataʻafa
ବିଧାନ ମଣ୍ଡଳLegislative Assembly
Independence from New Zealand
14 June 1889
16 February 1900
1 March 1900
30 August 1914
• League mandate
17 December 1920
• UN trusteeship
13 December 1946
• Western Samoa Act 1961
1 January 1962
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
• ମୋଟ
2,842 km2 (1,097 sq mi) (167th)
• ଜଳଭାଗ (%)
0.3
ଲୋକସଂଖ୍ୟା
• November 2016 census
192,342[୨]
• ଘନତା
68/km2 (176.1/sq mi)
ମୋଟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦ  (ସମତୁଲ୍ୟ କ୍ରୟଶକ୍ତି)2016 estimate
• ମୋଟ
$1.046 billion[୩]
• ମୁଣ୍ଡପିଛା
$5,368[୩]
ମୋଟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦ (ସାଙ୍କେତିକ)2016 estimate
• ମୋଟ
$876 million[୩]
• ମୁଣ୍ଡପିଛା
$4,496[୩]
ମାନବ ବିକାଶ ସୂଚନାଙ୍କ (2014)Increase 0.702[୪]
high · 105th
ମୁଦ୍ରାTala (WST)
ସମୟ ମଣ୍ଡଳUTC+13b (UTC+13:00)
• Summer (DST)
UTC+14 (UTC+14:00)
ରାସ୍ତା ଚାଲିବା ପାଖleftc
ଟେଲିଫୋନ କୋଡ଼+685
Internet TLD.ws
  1. Head of state.
  2. Since 31 December 2011.[୫]
  3. Since 7 September 2009.[୬]

ସାମୋଆ ଦେଶ ବା ସାମୋଆ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର , ଦକ୍ଷିଣ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଦେଶ । ଏହା ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଥିବା ଏକ ଦ୍ୱିପପୁଞ୍ଜ ହିସାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ଏହାର ପ୍ରମୁଖ ଭାଗ ଦୁଇଟି ହେଉଛନ୍ତି ସଭାଇ ଏବଂ ଉପୋଲୂ । ଦେଶର ରାଜଧାନୀ ହେଉଛି ଅପିଆ । ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ପ୍ରାୟ ୧୦୦୦ ବର୍ଷ ଆଗରୁ ପ୍ରଥମେ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆର ଅଧିବାସୀମାନେ ଏଠାକୁ ଆସି ସେମାନଙ୍କର ବସତି ସ୍ଥାପନ କରିଥିବାର ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ୟୁରୋପୀୟମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଫରାସୀ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଏଠାକୁ ଆସିଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ପରେ ୧୭୦୦ ଖ୍ରୀ.ଅରେ ଇଂରେଜମାନେ ସେଟାକୁ ଆସିଥିଲେ । ୧୮୩୦ରେ ସେମାନେ ସେଠାରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଜର୍ମାନୀବ୍ରିଟେନ ପରସ୍ପରର ଶତ୍ରୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇଥିବାରୁ, ଜର୍ମାନୀ ପ୍ରଥମେ ସାମୋଆ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା । ୧୯୧୪ରେ ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଏହାକୁ ଅଧିକାର କରିନେଇଥିଲା । ପରେ ୧୯୪୬ ମସିହାରେ ଏହା ଜାତିସଂଘର ଏକ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଭାବରେ ମାନ୍ୟତା ପାଇଥିଲା । ୧ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୬୨ରେ ସାମୋଆ ପ୍ରଥମ ପଲିନେସୀୟ ଦେଶ ଭାବରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଥିଲା ଓ ଏହାକୁ "କମନ୍ ୱେଲଥ ରାଷ୍ଟ୍ର" ଗୁଡିକର ସଦସ୍ୟ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ମିଳିଥିଲା । ୧୫ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୭୬ରେ ଏହାକୁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ଏକ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ଦେଶ ଭାବରେ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ।[୭] ଏହି ଦେଶର ଅଧିବାସୀମାନେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଭ୍ରମଣ କରିବାରେ ମହିର ଥିଲେ ଓ ଦେଶର ଅବସ୍ଥିତି ଅନ୍ୟମାନକୁ ମହାସାଗର ମାଧରେ ଦିଗ ନିରୂପଣ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲା , ତେଣୁକରି ୟୁରୋପୀୟମାନେ ଏହାକୁ "ଦିଗବାରେଣୀ ଦ୍ୱିପପୁଞ୍ଜ" ମଧ୍ୟ କହିବାର ନଜିର ଅଛି । [୮][୯]

ଇତିହାସ[ସମ୍ପାଦନା]

ସାମୋଆ ଦେଶର ସବୁଠୁ ପୁରୁଣା ତଥ୍ୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଦେଶର ବୈଜ୍ଞାନିକ ମାନଙ୍କ ପାଖରେ ରହିଛି । ସେମାନକ ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଦେଶ "ଲପିତ" ଯୁଗର ପ୍ରାୟ ୩୦୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । [୧୦]

Studio photo depicting preparation of the Samoa 'ava ceremony c. 1911.
Interior of Samoan house, Apia, Urville 1842.

ସ୍ୱାଧୀନତା[ସମ୍ପାଦନା]

ଶାସନ[ସମ୍ପାଦନା]

ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି[ସମ୍ପାଦନା]

ଅର୍ଥନୀତି[ସମ୍ପାଦନା]

ସଂସ୍କୃତି[ସମ୍ପାଦନା]

  1. "Samoa". CIA – The World Factbook. Archived from the original on 2016-05-21. Retrieved 2017-10-01.
  2. "Census 2016 Preliminary Count". Samoa Bureau of Statistics. p. 3. Archived from the original on 17 September 2017. Retrieved 2 February 2017.
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ "Samoa". International Monetary Fund.
  4. "2015 Human Development Report Statistical Annex" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. p. 13. Retrieved 14 December 2015.
  5. Staff/Agencies (31 December 2011). "Samoa skips Friday in time zone change". ABC Australia. Archived from the original on 8 January 2012. Retrieved 16 January 2012.
  6. Chang, Richard S. (8 September 2009). "In Samoa, Drivers Switch to Left Side of the Road". The New York Times. Retrieved 23 May 2010.
  7. "List of Member States: S". United Nations. Retrieved 27 November 2007.
  8. "The Navigator Islands". The Argus. 2 January 1882.
  9. "Samoa – The Heart of Polynesia". Polynesian Culture Center. Archived from the original on 24 July 2011.
  10. Green, Roger C.; Leach, Helen M. (1989). "New Information for the Ferry Berth Site, Mulifanua, Western Samoa". Journal of the Polynesian Society. 98 (3): 319–330. Archived from the original on 10 May 2011. Retrieved 30 January 2011.