ସାଇ ଭୋସଲେ
| ମହାରାଣୀ ସାଇବାଇ ଭୋସଲେ | |
|---|---|
| ମହାରାଣୀ ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ରାଜମାତା ଶ୍ରୀମନ୍ଥ ଛତ୍ରପତି ସାଇବାଇ ଶିବାଜିରାଜ ଭୋସଲେ
| |
| |
| ଏକ କଳାକାରଙ୍କ ୨୦୧୨ ମସିହାର ପରିବେଷଣ | |
| ଶାସନକାଳ | ୧୬୪୦-୧୬୫୯ |
| ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ | ମହାରାଣୀ ସୋୟାରାବାଇ |
| ଜୀବନସାଥୀ | ଶ୍ରୀମନ୍ଥ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜିରାଜ ଭୋସଲେ |
| ବଂଶ | ନିମ୍ବଲକର ଭୋସଲେ |
| ବାପା | ମୁଧୋଜି ରାଓ ନାଏକ ନିମ୍ବଲକର |
| ମାଆ | ରୁବାଇ |
| ଜନ୍ମ | ସାଇବାଇ ନିମ୍ବଲକର ୨୯ ଅକ୍ଟୋବର ୧୬୩୩ ଫାଲ୍ଟାନ, ଅହମ୍ମଦନଗର ସୁଲତାନ (ବର୍ତ୍ତମାନର ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଭାରତ) |
| ମୃତ୍ୟ | ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୫, ୧୬୫୯ (ବୟସ ୨୬) ରାଜଗଡ ଦୁର୍ଗ, ପୁଣେ, ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟ (ବର୍ତ୍ତମାନର ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଭାରତ) |
| ଧର୍ମ | ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ |
ମହାରାଣୀ ସାଇବାଇ ଭୋସଲେ (ଖ୍ରୀ: ୧୬୩୩[୧] - ୫ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୬୫୯) ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଶିବାଜୀଙ୍କ ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀ ତଥା ମୁଖ୍ୟ ସହଯୋଗୀ ଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ସମ୍ଭାଜୀଙ୍କ ମାତା ଥିଲେ ।
ପରିବାର[ସମ୍ପାଦନା]
ସାଇବାଇ ନିମ୍ବଲକର ପରିବାରର ଜଣେ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ, ଯାହାର ସଦସ୍ୟମାନେ ପବାର ରାଜବଂଶ ସମୟରୁ ଫଲଟନର ଶାସକ ଏବଂ ଡେକାନ ସୁଲତାନ ଓ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ସେବା କରିଥିଲେ । ସେ ଫଲଟନର ୧୫ତମ ରାଜା ମୁଧୋଜିରାଓ ନାୟକ ନିମ୍ବଲକରଙ୍କ ଝିଅ ଏବଂ ୧୬ତମ ରାଜା ବାଜାଜୀ ରାଓ ନାଏକ ନିମ୍ବଲକରଙ୍କ ଭଉଣୀ ଥିଲେ ।[୨] ସାଇବାଇଙ୍କ ମାତା ରୁବାଇ ଶିର୍କେ ପରିବାରର ଥିଲେ ।
ବିବାହ[ସମ୍ପାଦନା]
ସାଇବାଇ ଏବଂ ଶିବାଜୀ ୧୬ ମଇ ୧୬୪୦ ମସିହାରେ ପୁଣେର ଲାଲ ମହଲରେ ନିଜର ପିଲାଦିନେ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।[୩][୪] ଏହି ବିବାହକୁ ତାଙ୍କ ମା ଜିଜାବାଇ ପରିଚାଳନା କରିଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ବୋଧହୁଏ ତାଙ୍କ ପିତା ଶାହାଜୀ କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ଭାଇ ସମ୍ବାଜୀ ଏବଂ ଇକୋଜି ଉପସ୍ଥିତ ନଥିଲେ । ଏହିପରି, ଶାହାଜୀ ଶୀଘ୍ର ତାଙ୍କର ନୂଆବୋହୂ, ପୁଅ ଏବଂ ତାଙ୍କ ମା ଜିଜାବାଇଙ୍କୁ ବାଙ୍ଗାଲୋରକୁ ଡାକିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ତାଙ୍କର ଦ୍ୱିତୀୟ ପତ୍ନୀ ତୁକବାଇଙ୍କ ସହ ରହୁଥିଲେ ।[୫] ଶାହାଜୀ ବାଙ୍ଗାଲୋରରେ ଏକ ବିରାଟ ବିବାହ ଉତ୍ସବ କରିଥିଲେ ।[୬]
ସାଇବାଇ ଏବଂ ଶିବାଜୀ ପରସ୍ପର ସହ ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ଜ୍ଞାନୀ ମହିଳା ଏବଂ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଜଣେ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ସହଯୋଗୀ ଥିଲେ ।[୭] ସାଇବାଇ ଜଣେ ସୁନ୍ଦର, ଉତ୍ତମ ସ୍ୱଭାବ ଏବଂ ସ୍ନେହୀ ମହିଳା ଥିଲେ ।
ମୃତ୍ୟୁ[ସମ୍ପାଦନା]
ସାଇବାଇ ୧୬୫୯ ମସିହାରେ ରାଜଗଡ଼ ଦୁର୍ଗରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିବାବେଳେ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ପ୍ରତାପଗଡ଼ରେ ଆଫଜାଲ ଖାନଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚଳାଇଥିଲେ । ସେ ସମ୍ଭାଜୀଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଦେବା ପରଠାରୁ ବହୁତ ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କ ଅସୁସ୍ଥତା ଅଧିକ ଗୁରୁତର ହୋଇଯାଇଥିଲା ।
ପରେ ସମ୍ଭାଜୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ବିଶ୍ୱସ୍ତ ଧରାଉ ଯତ୍ନ ନେଇଥିଲେ । ସାଇଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ସମୟରେ ସମ୍ଭାଜୀଙ୍କୁ ମାତ୍ର ଦୁଇ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେ ତାଙ୍କ ଜେଜେମା ଜିଜାବାଈଙ୍କଦ୍ୱାରା ପାଳିତ ହୋଇଥିଲେ ।[୮] ସାଇବାଇଙ୍କର ସମାଧୀ ରାଜଗଡ଼ ଦୁର୍ଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]
- ↑ Tare, Kiran (June 16, 2012). "First-ever portrait of Shivaji's queen to be unveiled soon". India Today. Retrieved February 27, 2013.
- ↑ Katamble, V.D. (2003). Shivaji the Great. Pune: Dattatraya Madhukar Mujumdar, Balwant Printers. p. 36. ISBN 9788190200004.
- ↑ Balkrishna Deopujari, Murlidhar (1973). Shivaji and the Maratha Art of War. Vidarbha Maharashtra Samshodhan Mandal. p. 35.
- ↑ Gordon, Stewart (1993). The Marathas 1600-1818. Cambridge University. p. 60. ISBN 9780521268837.
- ↑ Rana, Bhawan Singh (2004). Chhatrapati Shivaji (1st ed.). New Delhi: Diamond Pocket Books. p. 19. ISBN 9788128808265.
- ↑ B. Muddachari (1966). "Maratha Court in the Karnatak". Proceedings of the Indian History Congress. Indian History Congress. 28: 177–179. JSTOR 44140420.
- ↑ Sen, Surendra Nath (1930). Foreign Biographies of Shivaji Volume 2 of Extracts and Documents relating to Maratha History. K. Paul, Trench, Trubner & Company Limited. p. 165.
- ↑ Mehta, J. L. (2005). Advanced study in the history of modern India, 1707-1813. Slough: New Dawn Press, Inc. pp. 45, 47. ISBN 9781932705546.