ବମ ଭାଷା
| ବମ ଭାଷା | |
|---|---|
| Banjogi | |
| Native to | ବାଂଲାଦେଶ, ଭାରତ, ମିଆଁମାର |
| ଅଞ୍ଚଳ | ରଙ୍ଗମାଟି ଓ ବନ୍ଦରବନ |
| ଜାତିସତ୍ତା | ବମ ଲୋକ |
ମାତୃଭାଷୀ | [୧] |
ଚୀନ-ତିବ୍ଦତୀୟ
| |
| ଭାଷା କୋଡ୍ | |
| ISO ୬୩୯-୩ | bgr |
| ଗ୍ଲୋଟୋଲୋଗ | bawm1236 |
| ELP | Bawm Chin |
ବମ ଭାଷା ବା ବମ ଜୋ ଏକ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଅଟେ । ଏହା ବଞ୍ଜୋଗୀ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ବାଂଲାଦେଶରେ ବ୍ୟବହୃତ ଏକ କୁକି-ଚୀନ ଭାଷା ଅଟେ । ଉତ୍ତର ପୂର୍ବ ଭାରତ ଏବଂ ମିଆଁମାରର ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।[୨] ବାଂଲାଦେଶର ଚିଟାଗଙ୍ଗର ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ବମମାନେ ସେମାନଙ୍କ ବସ୍ତିକୁ "ବମ୍ରମ୍" ବୋଲି କୁହନ୍ତି, ଯାହାର ଶାବ୍ଦିକ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ବମମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବସବାସ କରୁଥିବା ଏକ ଅଞ୍ଚଳ କିମ୍ବା ସ୍ଥାନ ।[୩]
ଭାରତର ମିଜୋରାମରେ ବମ ଭାଷା ଚିମଟୁଇପୁଇ ଜିଲ୍ଲା, ଲୁଙ୍ଗଲେଇ ଜିଲ୍ଲା ଏବଂ ଆଇଜୋଲ ଜିଲ୍ଲାରେ (ଏଥ୍ନୋଲୋଗ) ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏହା ତ୍ରିପୁରା ଓ ଆସାମ ରାଜ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
ସାଧାରଣ ସୂଚନା
[ସମ୍ପାଦନା]ଅଧିକାଂଶ ଜୋହନାଥଲକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବାଂଲାଦେଶର ଚିଟାଗଙ୍ଗ ଡିଭିଜନର ରଙ୍ଗାମାଟି ଓ ବନ୍ଦରବାନ ଜିଲ୍ଲାରେ ବସବାସ କରନ୍ତି, ଅଧିକାଂଶ ବମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ରୁମା ଉପ-ଜିଲ୍ଲାର ବେଥେଲ ପାରା ଓ ବନ୍ଦରବନ ଜିଲ୍ଲାର ଥାନ୍ସି ଉପ-ଜିଲ୍ଲାରେ ବାସ କରନ୍ତି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ରଙ୍ଗାମାଟି ଜିଲ୍ଲାର ରଙ୍ଗାମାଟି ସଦର ଓ ବରକଲ ତଥା ବିଲାଇଚାରୀ ଉପଜିଲ୍ଲାରେ ବମ ଭାଷାଭାଷୀମାନେ ବସବାସ କରନ୍ତି ।[୪]
ବମ ଭାଷା ଯଥେଷ୍ଟ ବିକଶିତ ଏବଂ ଏଥିରେ ଅଭିଧାନ, ଧାର୍ମିକ ଗ୍ରନ୍ଥ, ଐତିହାସିକ ଗ୍ରନ୍ଥ, ଲୋକଗଳ୍ପ ଓ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ତଥା ବିଜ୍ଞାନ ଗଳ୍ପ ଭଳି ପୁସ୍ତକ ସମେତ ଅନେକ ସାହିତ୍ୟ ରହିଛି । ତେବେ ବମ ଭାଷା ବିପଦରେ ପଡ଼ିବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି । ଭାଷାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାର ଏକ ଉପାୟ ହେଉଛି ବହୁଭାଷୀ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ବ୍ୟବହାର ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଯେ ସମଗ୍ର ବମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପାଖରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ିକୁ ଭାଷା ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସମ୍ବଳ ଅଛି । ବହୁଭାଷୀ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ କେଉଁ ପ୍ରକାର ପୁସ୍ତକ ଓ ସାହିତ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ହେବ ସେ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷିତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।[୪]
୧୯୮୧ ମସିହାରେ, ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ବାଂଲାଦେଶର ପାହାଡ଼ରେ ପାଖାପାଖି ୭,୦୦୦ ବମ ଭାଷାଭାଷୀମାନେ ବସବାସ କରୁଥିଲେ ।[୫] ୨୦୦୪ ମସିହାରେ ଭାରତରେ ପାଖାପାଖି ୫,୦୦୦ ବମ ଭାଷାଭାଷୀମାନେ ବସବାସ କରୁଥିଲେ, ଯାହାର ଜନସଂଖ୍ୟା ସମସ୍ତ ଦେଶର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୧୬,୦୦୦ ଥିଲା । ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ବାଂଲାଦେଶର ଚିଟାଗଙ୍ଗ ପାହାଡ଼ରେ ୧୦,୦୦୦ ବମ ଭାଷାଭାଷୀମାନେ ବସବାସ କରୁଥିବା ବେଳେ ମିଆଁମାରରେ ପାଖାପାଖି ୧,୫୦୦ ବମ ଭାଷାଭାଷୀମାନେ ବସବାସ କରୁଥିଲେ । ଭାରତ ଓ ମିଆଁମାରରେ ବମ ଭାଷାର ବିପଦ ସ୍ଥିତି ୬ବି ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶରେ ୫ (ବିକାଶଶୀଳ) ଅଟେ ।[୬] ଭାରତ ଓ ମିଆଁମାରରେ ଭାଷାଭାଷୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଉଥିବାରୁ ଏହି ଭାଷା ଗୁରୁତର ଭାବେ ବିପଦରେ ପଡ଼ିଛି । ବାଂଲାଦେଶରେ ଭାଷା ସ୍ଥିର ଅଛି କିନ୍ତୁ ଏହାର ବକ୍ତା ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଉନାହିଁ ।
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ବମ ଭାଷା at Ethnologue (18th ed., 2015)
- ↑ Thurgood, Graham; LaPolla, Randy J. (eds.). The Sino-Tibetan Languages.
- ↑ Loncheu, Nathan (2013). Dena, Lal (ed.). Bawmzos: A Study Of The Chin-Kuki-Zo Tribes Of Chittagong. Akansha Publishing House. ISBN 9788183703468.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ Kim, Amy; Roy, Palash; Sangma, Mridul (2011). The Kuki-Chin Communities of Bangladesh: A sociolinguistic survey (Report). SIL Electronic Survey Reports. 2011-025. SIL International. https://www.sil.org/resources/archives/41669.
- ↑ Van Schendel, Willem (1992). "The Invention of the 'Jummas': State Formation and Ethnicity in Southeastern Bangladesh". Modern Asian Studies. 26 (1): 95–128. doi:10.1017/S0026749X00015961. JSTOR 312719.
- ↑ ଛାଞ୍ଚ:E17
ଅଧିକ ପଠନ
[ସମ୍ପାଦନା]- Reichle, Verena (1984). "Bawm Language and Lore: Tibeto-Burman Area". Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London. 47 (3): 591–592.