ପୁଷ୍କର ମେଳା

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
ପୁଷ୍କର ମେଳା
କାର୍ତ୍ତିକ ମେଳା
ପୁଷ୍କର ମେଳାରେ ଏକ ଓଟ କାର୍ଟ
ତାରିଖକାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ତ୍ତିକ (ମାସ)ର ଆରମ୍ଭ; ଶିଖର: ଗତ ୫ ଦିନ
ଘନତାବାର୍ଷିକ
ସ୍ଥାନପୁଷ୍କର, ଅଜମେର ଜିଲ୍ଲା, ରାଜସ୍ଥାନ, ଭାରତ
ଯୋଗଦାନକାରୀକୃଷକ, ହିନ୍ଦୁ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀ
ପର୍ଯ୍ୟଟକ (ଘରୋଇ, ବିଦେଶୀ)
ଯୋଗଦାନ> ୨୦୦,୦୦୦
ପ୍ରକାରପଶୁପାଳନ, ସାଂସ୍କୃତିକ ପର୍ବ

ପୁଷ୍କର ମେଳା, ଯାହାକୁ ପୁଷ୍କର ଓଟ ମେଳା କୁହାଯାଏ କିମ୍ବା ସ୍ଥାନୀୟ ଭାବରେ କାର୍ତ୍ତିକ ମେଳା କିମ୍ବା ପୁଷ୍କର ମେଳା ହେଉଛି ବାର୍ଷିକ ବହୁ ଦିନିଆ ପଶୁପାଳନ ମେଳା ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଫେଟ୍ (ରାଜସ୍ଥାନ, ଭାରତ)ର ଅଜମେର ସହର ନିକଟ ପୁଷ୍କର ସହରରେ ଆୟୋଜିତ । ଏହି ମେଳା କାର୍ତ୍ତିକ ହିନ୍ଦୁ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ମାସରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାରେ ଶେଷ ହୁଏ, ଯାହା ସାଧାରଣତଃ ଅକ୍ଟୋବର ଶେଷ ଏବଂ ନଭେମ୍ବର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଗ୍ରେଗୋରିଆନ୍ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରରେ ଓଭରଅପ୍ ହୋଇଯାଏ ।[୧] ୧୯୯୮ ରେ, ପୁଷ୍କରଙ୍କୁ ବର୍ଷସାରା ୧ ମିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ପରିଦର୍ଶକ ଆସନ୍ତି । କେବଳ ପୁଷ୍କର ମେଳା ୨୦୦,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ପରିଦର୍ଶକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ ।

Livestock at the fair
Fete
Sports
Ceremonies
Livestock
Hot air balloon
Pushkar fair attracts nearly 200,000 visitors.[୨][୩]

ପୁଷ୍କର ମେଳା[୪] ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଓଟ, ଘୋଡା ଏବଂ ଗୋରୁ ମେଳା ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ପଶୁପାଳନ କାରବାର ବ୍ୟତୀତ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପୁଷ୍କର ହ୍ରଦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତୀର୍ଥ ସ୍ଥାନ ଶୀତ ଋତୁ, ରଙ୍ଗୀନ ସାଂସ୍କୃତିକ ଥିମର ପ୍ରଚୁରତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ପୁଷ୍କର ମେଳା ଘରୋଇ ତଥା ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ ପାଲଟିଛି । ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ନୃତ୍ୟ, ମହିଳା ଦଳ ଏବଂ ପୁରୁଷ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ଦଉଡି ଟଣା, ମାଟିହାଣ୍ଡି ଫୋଡା, ସବୁଠାରୁ ବଡ ନିଷ ପ୍ରତିଯୋଗିତା, ବରଯାତ୍ରୀ ପ୍ରତିଯୋଗିତା, ଓଟ ଦୌଡ଼ା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।[୫][୬][୭]

ଏହା ଏକ ସାତ ଦିନର ରଙ୍ଗୀନ, ଅନନ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଯାହା ସାରା ବିଶ୍ୱରୁ ଅନେକ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ । ପଶୁପାଳନ ବ୍ୟବସାୟ ବ୍ୟତୀତ,ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ହେଉଛି ଓଟ ଏବଂ ଘୋଡା ଦୌଡ଼, ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରଦର୍ଶନ, ପ୍ରଦର୍ଶନୀ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଏହି ମେଳା ଦୁନିଆର ସବୁଠୁ ବଡ ଗୋରୁ ମେଳା ଭାବରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ପୁଷ୍କର ହ୍ରଦ କୂଳକୁ ଯାଆନ୍ତି ଯେଉଁଠାରେ ମେଳା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ । ପୁରୁଷମାନେ ସେମାନଙ୍କର ପଶୁମାନଙ୍କୁ ବାଣିଜ୍ୟ କରାନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ଓଟ, ଘୋଡା, ଗାଇ, ମେଣ୍ଢା ଓ ଛେଳି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।[୮] ଗ୍ରାମୀଣ ପରିବାର ବ୍ରେସଲେଟ୍, ପୋଷାକ, ବସ୍ତ୍ର ଏବଂ କପଡ଼ାରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହସ୍ତତନ୍ତ ଷ୍ଟଲରେ ଦୋକାନ କରନ୍ତି । ସଂଗୀତ, ଗୀତ ଏବଂ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ସହିତ ଏକ ଓଟ ଦୌଡ଼ ଉତ୍ସବରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ଏହି ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ, ଓଟ କିପରି ଜିନିଷ ଆଣିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୁଏ ତାହାର ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଏ । ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ, ପୁରୁଷମାନେ ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ଓଟ ଦଳକୁ ଯାଆନ୍ତି ।

ପୁଷ୍କର ରାଜସ୍ଥାନର ମଧ୍ୟ-ପୂର୍ବ ଭାଗରେ, ଆରାଭାଲୀ ପର୍ବତର ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଅଛି । ପୁଷ୍କରଠାରୁ ନିକଟତମ ବିମାନବନ୍ଦର ହେଉଛି ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବରେ ପ୍ରାୟ ୪୦ କିଲୋମିଟର (୨୫ ମାଇଲ) ଅଜମେରର କିଶାନଗଡ ବିମାନବନ୍ଦର । ଜୟପୁର ଭାରତର ସମସ୍ତ ପ୍ରମୁଖ ସହର ସହିତ ଭଲ ଭାବରେ ସଂଯୁକ୍ତ । ପୁଷ୍କର ଅଜମେରଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୦ କିଲୋମିଟର (୬.୨ ମାଇଲ୍), ପୁଷ୍କର ରାସ୍ତା (ରାଜପଥ ୫୮) ଦେଇ ସଂଯୁକ୍ତ ଯାହା ଅରବାଲି ରେଞ୍ଜ ପର୍ବତ ଦେଇ ଯାଇଥାଏ । ଅଜମର୍ ମଧ୍ୟ ନିକଟତମ ପ୍ରମୁଖ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ଅଟେ ।

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

  1. David L. Gladstone (2013). From Pilgrimage to Package Tour: Travel and Tourism in the Third World. Routledge. pp. 179–186. ISBN 978-1-136-07874-3.
  2. James G. Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: N-Z. The Rosen Publishing Group. p. 539. ISBN 978-0-8239-3180-4.
  3. Pushkar Fair The Wall Street Journal (14 November 2013)
  4. "Pushkar Fair, Rajasthan". Archived from the original on 2020-12-07. Retrieved 2023-02-20.
  5. RAJASTHAN: IT'S FAIR TIME IN PUSHKAR, Outlook Traveller (26 October 2016)
  6. Lasseter, Tom (25 November 2015). "Pushkar Camel Fair Lights Up the Indian Thar Desert". Bloomberg. Retrieved 10 December 2018.
  7. "The Desert Comes Alive Once Again... Pushkar Camel Fair 2011". Archived from the original on 7 November 2011. Retrieved 31 October 2011.
  8. Pushkar The Imperial Gazetteer of India, 1909, v. 21, p. 1.