Jump to content

ପାଇଥନ୍ (ପ୍ରୋଗ୍ରାମିଂ ଭାଷା)

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
Python
ପାରାଡ଼ିଜିମ୍‌multi-paradigm: object-oriented, imperative, functional, procedural, reflective
ପ୍ରଥମେ ଦେଖାଯାଇଥିଲା20 ଫେବୃଆରୀ 1991; 33 years ago (1991-୦୨-20)[]
ଡିଜାଇନ କରିଥିଲେGuido van Rossum
ବିକାଶକPython Software Foundation
ସ୍ଥାୟୀ ରିଲିଜ3.12.4 / 6 ଜୁନ 2024; 4 months ago (2024-୦୬-06)[]
ଟାଇପିଂ ପଦ୍ଧତିduck, dynamic, strong
ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟବହାରCPython, IronPython, Jython, MicroPython, PyPy
ଉପଭାଷାCython, RPython, Stackless Python
ଏହାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛନ୍ତିABC,[] ALGOL 68,[] C,[] C++,[] Dylan,[] Haskell,[] Icon,[] Java,[୧୦] Lisp,[୧୧] Modula‑3,[] Perl
ଏହା ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛନ୍ତିBoo, Cobra, CoffeeScript,[୧୨] D, F#, Falcon, Genie,[୧୩] Go, Groovy, JavaScript,[୧୪][୧୫] Julia,[୧୬] Nim, Ruby,[୧୭] Swift[୧୮]
ଅପେରେଟିଂ ସିଷ୍ଟମCross-platform
ସତ୍ତ୍ଵPython Software Foundation License
ୱେବସାଇଟwww.python.org

ପାଇଥନ୍ ଏକ "ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରୀୟ ପ୍ରୋଗ୍ରାମିଂ ଭାଷା" ଅଟେ ।[୧୯][୨୦][୨୧] ସି ଭଳି ପ୍ରୋଗ୍ରାମିଂ ଭାଷା ଅପେକ୍ଷା ପାଇଥନ ଭାଷାରେ ଗୋଟିଏ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଅଳ୍ପ ଧାଡିର କୋଡ ବ୍ୟବହାରକରି କରାଯାଇପାରେ ।[୨୨][୨୩] ଏହାର ଲେଖିବା ଶୈଳୀ ବା ସିଣ୍ଟାକ୍‌ସ୍, ପ୍ରୋଗ୍ରାମିଂ କୋଡ୍କୁ ଅତି ସ୍ପଷ୍ଟରେ ପଢ଼ି ଓ ବୁଝିପାରିବାରେ ସହାଯ୍ୟ କରେ।

ଅନ୍ୟ ପ୍ରୋଗ୍ରାମିଂ ଭାଷାରେ କୋଡ୍-ବ୍ଲକ୍କୁ କୁଟୀଳ ବନ୍ଧନୀ ( {} )ରେ ଲେଖାଯାଉଥିବା ବେଳେ, ପାଇଥନ୍‌ରେ ୱାଇଟ୍ ସ୍ପେସ୍ (white space)ର ବ୍ୟବହାର କରଯାଏ। ଏହାକୁ ଗୁଇଡୋ ଭାନ୍ ରୋସମ୍ (Guido van Rossum) ୧୯୯୧ ମସିହାରେ ବିକଶିତ କରିଥିଲେ। ମୁଳତଃ ଏହା ଏକ ପ୍ରୋଗ୍ରାମିଂ ଲିପି, ଅର୍ଥାତ ଏଥିରେ ଲିଖିତ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ୍କୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପୂର୍ବରୁ କଂପାଇଲ୍ (compile) କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଆବଶ୍ୟକତା ସ୍ଥଳେ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ୍କୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବା ଭଳି ଏକ୍ସେକ୍ୟୁଟେବଲ୍ ଭାବେ ପ୍ୟାକ୍ କରାଯାଇପାରେ।

ଅନେକ ଲିନକ୍ସ (Linux) ଅପରେଟିଙ୍ଗ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ସହ ପାଇଥନ୍ ଇନ୍ଟରପ୍ରେଟର (interpreter) ଯୋଡ଼ା ହୋଇ ଆସିଥାଏ।


ଗୁଗଲ୍ ପରି କମ୍ପାନୀରେ ପାଇଥନ୍‌ର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରଯାଏ।

ଇତିହାସ

[ସମ୍ପାଦନା]
Guido van Rossum, the creator of Python

୧୯୯୧ ମସିହା ଫେବୃଆରୀରେ ଗୁଇଡୋ ଭାନ୍ ରୋସମ୍ (Guido van Rossum) alt.sourcesରେ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ।[୨୪] ଏହା ABC ପ୍ରୋଗ୍ରାମିଂ ଭାଷାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ସଂସ୍କରଣ। ଗୁଇଡୋ ଭାନ୍ ରୋସମ୍ Monty Python's Flying Circusର ଫ୍ୟାନ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର ନାମ ପାଇଥନ୍ ରଖିଥିଲେ।[୨୫]

୨୦୦୧ରେ ପାଇଥନ୍ ସଫ୍ଟୱେର୍ ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ।[୨୬]

୨୦୦୮ ଡିସେମ୍ବେର୍ ୩ରେ ପାଇଥନ୍ ୩.୦ର ସ୍ଥାୟୀ ରିଲିଜ୍ ହୋଇଥିଲା ।

୨୦୨୦ ମସିହା ଜନୁଆରୀ ୦୧ ତାରିଖରୁ ପାଇଥନ୍ ୨.୭ ଏବଂ ଏହାର ପୂର୍ବ ଭର୍ସନ ଗୁଡ଼ିକୁ କୌଣସି ସହାୟତା ଦିଆଯିବ ନାହିଁ ବୋଲି ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବରେ ପାଇଥନ ସମାଜ ପକ୍ଷରୁ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା ।[୨୭]

୨୦୧୯ରେ ପାଇଥନ୍ ୩.୮ର ଆଲଫା ରିଲିଜ୍ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି।[୨୮]

ବିଶେଷତା

[ସମ୍ପାଦନା]
  1. ସରଳ: ପାଇଥନ୍ ଏକ ସରଳ ପ୍ରୋଗ୍ରାମିଂ ଭାଷା। ଏହାକୁ ପଢ଼ି ଓ ବୁଝିପାରିବା ପାଖାପଖି ଇଂରାଜୀ ପଢ଼ିବା ସହ ସମାନ।
  2. ସହଜ ଶିକ୍ଷଣ: ପାଇଥନ୍ ଶିଖିବା ବହୁତ ସହଜ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଅନେକ ପ୍ରୋଗ୍ରାମର୍ ଏହାକୁ ପ୍ରଥମ ପ୍ରୋଗ୍ରାମିଂ ଭାଷା ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି।
  3. ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଏବଂ ମୁକ୍ତସ୍ରୋତ: ପାଇଥନ୍ ଏକ ଓପନ୍ ସୋର୍ସ୍ ସଫ୍ଟୱେର୍।[୨୬]
  4. ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରୀୟ:
  5. ପୋର୍ଟେବଲ୍: ଏହା ଲିନକ୍ସ, ୱିନଡୋସ, ଆଇଓସ ପରି ଅନେକ ଗୁଡିଏ ଅପରେଟିଙ୍ଗ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ। ଏହାର କୋଡ୍ ସମସ୍ତ ଅପରେଟିଙ୍ଗ୍ ସିଷ୍ଟମରେ ସମାନ ଭାବେ କାମ କରନ୍ତି।
  6. ଇନ୍ଟରପ୍ରେଟର ପର୍ଯ୍ୟବେଷିତ ପ୍ରୋଗ୍ରାମିଂ ଲିପି: ସି (C) ବା C++ ପରି ଏଥିରେ ଲିଖିତ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ୍କୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପୂର୍ବରୁ କଂପାଇଲ୍ (compile) କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନଥାଏ।
  7. ଅବଜେକ୍ଟ ଓରିଏନ୍ଟେଡ୍:
  8. ଏକ୍ସଟେନ୍ଟେବଲ୍: ପାଇଥନ୍ କୋଡ୍‌ର କୈଣସି ଅଂଶକୁ ଜଲଦି ପ୍ରୋସେସ୍ କରିବାକୁ ଥିଲେ, ଏହି ଅଂଶକୁ ସି(C) ବା C++ରେ ଲେଖାଯାଇପାରେ।
  9. ବ୍ୟାପକ ଲାଇବ୍ରେରୀ: ପାଇଥନର ମାନକ ଲାଇବ୍ରେରୀ ବହୁତ ବ୍ୟାପବ ଯାହାକି ଏହାକୁ ଅନ୍ୟତମ ଲୋକପ୍ରିୟ କରିପାରିଛି।
  10. ଏମ୍ବେଡେବଲ୍:

ସିଣ୍ଟାକ୍‌ସ୍

[ସମ୍ପାଦନା]

ଆରକ୍ଷିତ ଶବ୍ଦାବଳୀ

[ସମ୍ପାଦନା]

ପାଇଥନ୍ ୨.୫ରେ ୩୧ଟି ଆରକ୍ଷିତ ଶବ୍ଦାବଳୀ ରହିଛି

and del        from        not        while
as         elif       global      or         with
assert     else       if          pass       yield
break      except     import      print
class      exec       in          raise
continue   finally    is          return
def        for        lambda      try

ହ୍ୟାଲୋ ୱର୍ଲଡ୍

[ସମ୍ପାଦନା]
'''
 Hello world
'''
print "Hello world"

ଫିବୋନାସି ସିରିଜ୍

[ସମ୍ପାଦନା]
# Python 3: Fibonacci series up to n
def fib(n):
     a, b = 0, 1
     while a < n:
         print(a, end=' ')
         a, b = b, a+b
     print()
 fib(1000)

ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ

[ସମ୍ପାଦନା]

ଆହୁରି ପଢନ୍ତୁ

[ସମ୍ପାଦନା]
  • Downey, Allen B (Version 1.6.6 - May 2012). Think Python: How to Think Like a Computer Scientist. ISBN 978-0-521-72596-5. {{cite book}}: Check date values in: |date= (help)
  • Hamilton, Naomi (5 August 2008). "The A-Z of Programming Languages: Python". Computerworld. Retrieved 31 March 2010.
  • Lutz, Mark (2013). Learning Python (5th ed.). O'Reilly Media. ISBN 978-0-596-15806-4.
  • Pilgrim, Mark (2004). Dive Into Python. Apress. ISBN 978-1-59059-356-1. Archived from the original on 2012-09-19. Retrieved 2014-02-12.
  • Pilgrim, Mark (2009). Dive Into Python 3. Apress. ISBN 978-1-4302-2415-0.
  • Summerfield, Mark (2009). Programming in Python 3 (2nd ed.). Addison-Wesley Professional. ISBN 978-0-321-68056-3.
  1. "The History of Python: A Brief Timeline of Python". Blogger. 2009-01-20. Retrieved 2016-03-20.
  2. Deily, Ned (2024-06-06). "Python 3.12.4 is now available". Python Insider. The Python Core Developers. Retrieved 2024-07-03.
  3. "Why was Python created in the first place?". General Python FAQ. Python Software Foundation. Retrieved 22 March 2007.
  4. Kuchling, Andrew M. (22 December 2006). "Interview with Guido van Rossum (July 1998)". amk.ca. Archived from the original on 6 February 2012. Retrieved 12 March 2012.
  5. van Rossum, Guido (1993). "An Introduction to Python for UNIX/C Programmers". Proceedings of the NLUUG najaarsconferentie (Dutch UNIX users group). even though the design of C is far from ideal, its influence on Python is considerable.
  6. ୬.୦ ୬.୧ "Classes". The Python Tutorial. Python Software Foundation. Retrieved 20 February 2012. It is a mixture of the class mechanisms found in C++ and Modula-3
  7. Simionato, Michele. "The Python 2.3 Method Resolution Order". Python Software Foundation. The C3 method itself has nothing to do with Python, since it was invented by people working on Dylan and it is described in a paper intended for lispers
  8. Kuchling, A. M. "Functional Programming HOWTO". Python v2.7.2 documentation. Python Software Foundation. Retrieved 9 February 2012.
  9. Schemenauer, Neil; Peters, Tim; Hetland, Magnus Lie (18 May 2001). "PEP 255 – Simple Generators". Python Enhancement Proposals. Python Software Foundation. Retrieved 9 February 2012.
  10. Smith, Kevin D.; Jewett, Jim J.; Montanaro, Skip; Baxter, Anthony (2 September 2004). "PEP 318 – Decorators for Functions and Methods". Python Enhancement Proposals. Python Software Foundation. Retrieved 24 February 2012.
  11. "More Control Flow Tools". Python 3 documentation. Python Software Foundation. Retrieved 5 August 2012.
  12. "CoffeeScript borrows chained comparisons from Python".
  13. "Genie Language - A brief guide". Retrieved 2015-12-28.
  14. "Perl and Python influences in JavaScript". www.2ality.com. 24 February 2013. Retrieved 15 May 2015.
  15. Rauschmayer, Axel. "Chapter 3: The Nature of JavaScript; Influences". O'Reilly, Speaking JavaScript. Archived from the original on 26 December 2018. Retrieved 15 May 2015.
  16. ଆଧାର ଭୁଲ: ଅଚଳ <ref> ଚିହ୍ନ; Julia ନାମରେ ଥିବା ଆଧାର ଭିତରେ କିଛି ଲେଖା ନାହିଁ ।
  17. Bini, Ola (2007). Practical JRuby on Rails Web 2.0 Projects: bringing Ruby on Rails to the Java platform. Berkeley: APress. p. 3. ISBN 978-1-59059-881-8.
  18. Lattner, Chris (3 June 2014). "Chris Lattner's Homepage". Chris Lattner. Retrieved 3 June 2014. The Swift language is the product of tireless effort from a team of language experts, documentation gurus, compiler optimization ninjas, and an incredibly important internal dogfooding group who provided feedback to help refine and battle-test ideas. Of course, it also greatly benefited from the experiences hard-won by many other languages in the field, drawing ideas from Objective-C, Rust, Haskell, Ruby, Python, C#, CLU, and far too many others to list.
  19. TIOBE Software Index (2012). "TIOBE Programming Community Index Python". Retrieved 15 October 2012.
  20. "Programming Language Trends - O'Reilly Radar". Radar.oreilly.com. 2 August 2006. Retrieved 17 July 2013.
  21. "The RedMonk Programming Language Rankings: January 2013 – tecosystems". Redmonk.com. 28 February 2013. Retrieved 17 July 2013.
  22. Mark Summerfield. Rapid GUI Programming with Python and Qt. Python is a very expressive language, which means that we can usually write far fewer lines of Python code than would be required for an equivalent application written in, say, C++ or Java
  23. "Code Complete, p. 100".
  24. "Python Tutorial: History and Philosophy of Python". www.python-course.eu. Retrieved 2019-02-17.
  25. "Foreword for "Programming Python" (1st ed.)". Python.org (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2019-02-17.
  26. ୨୬.୦ ୨୬.୧ "History and License — Python 3.7.2 documentation". docs.python.org. Retrieved 2019-02-17.
  27. "Update Python 2.7 EOL date by hugovk · Pull Request #344 · python/devguide". GitHub (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2019-02-18.
  28. Ambv (2019-02-04). "Python Insider: Python 3.8.0a1 is now available for testing". Python Insider. Retrieved 2019-02-17.

ବାହାର ଲିଙ୍କ

[ସମ୍ପାଦନା]