କ୍ରନିକ ଥକା ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ
chronic fatigue syndrome | |
---|---|
myalgic encephalomyelitis / chronic fatigue syndrome (ME/CFS),[୧] myalgic encephalopathy (ME), post-viral fatigue syndrome (PVFS), chronic fatigue immune dysfunction syndrome (CFIDS), systemic exertion intolerance disease (SEID)[୨] | |
ବିଭାଗ | Rheumatology |
ଲକ୍ଷଣ | Decreased ability to do activities, tiredness worsened by activity, unrefreshing sleep, cognitive problems[୩][୪] |
ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | 40 to 60 years[୫] |
ଅବଧି | > 3 or 6 months[୬][୪] |
କାରଣ | Unknown[୬] |
ବିପଦ କାରକ | Female, infections, physical or psychological stress, family history[୭][୫] |
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Based on symptoms, after ruling out other causes[୩] |
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Chronic fatigue, fibromyalgia, polymyalgia rheumatica, depression, low thyroid, HIV/AIDS, multiple sclerosis[୮] |
ଚିକିତ୍ସା | Symptomatic[୯] |
Prognosis | Variable[୧୦] |
ପୁନଃପୌନିକ | 0.9% of people[୧୧] |
କ୍ରନିକ ଥକା ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ chronic fatigue syndrome/CFS ), ଅନ୍ୟ ନାମ କ୍ରନିକ କ୍ଳାନ୍ତ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ, ମ୍ୟାଲଜିକ ଏନସେଫାଲୋମାୟେଲାଇଟିସ ( ME ) ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଅବସ୍ଥା ଯାହାଦ୍ୱାରା କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର କ୍ଷମତା ହ୍ରାସ ହୁଏ, କାର୍ଯ୍ୟକଳାପଦ୍ୱାରା କ୍ଳାନ୍ତି ଅଧକ ହୁଏ, ଶୋଇବା ପରେ ସତେଜ ଲାଗେନି ଏବଂ ଜ୍ଞାନଗତ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଯାଏ ।[୩] [୪] ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଖରାପ ହେବାକୁ ଲାଗେ; ଯଦିଓ ସମୟ ସହିତ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ହୋଇପାରେ ।[୪] [୧୨] ଯନ୍ତ୍ରଣା ମଧ୍ୟ ପ୍ରାୟଃ ଉପସ୍ଥିତ ଥାଏ ।[୪] ଲକ୍ଷଣ ଏପରି ସ୍ତରକୁ ଯାଇପାରେ ଯେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଛଣା ଛାଡିବାକୁ ଅସମର୍ଥ ହୁଏ ।[୧]
ରୋଗର କାରଣ ଅସ୍ପଷ୍ଟ; ଯଦିଓ କତିପୟ କାରକଗୁଡିକର ମିଶ୍ରଣ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।[୭] ପ୍ରସ୍ତାବିତ ପ୍ରଣାଳୀରେ ସଂକ୍ରମଣ, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ହରମୋନାଲ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ମେଟାବୋଲିଜିମ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଜେନେଟିକ୍ସ ଯୋଗୁ ହୋଇପାରେ । [୬] ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ୩ କିମ୍ବା ୬ ମାସରୁ ଅଧିକ ଲକ୍ଷଣ ଉପରେ ଆଧାରିତ, ଯାହା ଅନ୍ୟ କୌଣସି କାରଣ ବା ଅବସ୍ଥା ହେତୁ ନୁହେଁ ।[୩] [୪]
ଏହା ଆରୋଗ୍ୟ ସାଧ୍ୟ ନୁହେଁ କିମ୍ବା ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କୌଣସି ଚିକିତ୍ସା ନାହିଁ; ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇଛି ।[୯] ପେସିଂ ବା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପରିଚାଳନା ସାହାଯ୍ୟରେ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକର ଅବନତି ନ ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।[୯] [୩] ସ୍ଥିତିର କିଛି ଦିଗରେ ପରାମର୍ଶ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରେ ।[୯] ୨୦୨୧ସୁଦ୍ଧା ଗ୍ରେଡ୍ ବ୍ୟାୟାମ ଥେରାପି ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ ନାହିଁ ।[୩] ଆକ୍ରାନ୍ତ ରୋଗୀର ସ୍କୁଲରେ ସମସ୍ୟା ହୁଏ ଓ ସାମାଜିକ ଜୀବନରେ ଅନେଜ ବିଘ୍ନ ଘଟେ । [୧] ଯେତେବେଳେ କିଛି ସମୟ ସହିତ ଉନ୍ନତି ହୁଏ, ଅନ୍ୟମାନେ ଏକ ବର୍ଦ୍ଧିତ ସମୟ ପାଇଁ ଅକ୍ଷମ ହୁଅନ୍ତି | [୧୦] [୧୩]
କ୍ରନିକ୍ ଥକା ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍ ପ୍ରାୟ ୦.୯% ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ | [୧୧] [୧୪] ୨୦୧୫ ସୁଦ୍ଧା ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପ୍ରାୟ ୦.୮ରୁ ୨.୫ ନିୟୁତ ଲୋକ ପ୍ରଭାବିତ ହେବେ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଥିଲା । [୫] ୪୦ରୁ ୬୦ ବର୍ଷ ବୟସ ମଧ୍ୟରେ ସାଧାରଣତଃ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି; ମହିଳାମାନଙ୍କ ସହିତ ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ୧.୫ରୁ ୪ ଗୁଣ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି । [୧୧] [୫] ଏହା ଅବଶ୍ୟ ଅନ୍ୟ ବୟସରେ ୦.୨% ପିଲାଙ୍କ ସମେତ ହୋଇପାରେ । [୧୫] ଅନ୍ତତଃ ପକ୍ଷେ ୧୯୩୦ ଦଶକରୁ ଏହି ଅବସ୍ଥା ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । [୮] ୧୯୫୦ ଦଶକରେ ଏହାର ନାମ "ବିନାଇନ ମ୍ୟାଲଜିକ ଏନସେଫାଲୋମାୟେଲାଇଟିସ୍" ଥିଲା; ଓ ୧୯୮୦ ଦଶକରେ "କ୍ରନିକ୍ ଥକା ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ" ନାମରେ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥିଲା । [୧୬] [୧୭] [୧୭] ୨୦୦୩ ମସିହାରେ ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦ ମିଳିତ ହୋଇଥିଲା ।
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ "What is ME/CFS? | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 29 January 2021. Archived from the original on 17 August 2020. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ Committee on the Diagnostic Criteria for Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome; Board on the Health of Select Populations; Institute of Medicine (10 February 2015). Beyond Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome: Redefining an Illness (PDF). PMID 25695122. Archived (PDF) from the original on 20 January 2017. Retrieved 28 July 2020.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ "Recommendations - Myalgic encephalomyelitis (or encephalopathy)/chronic fatigue syndrome: diagnosis and management - Guidance". NICE. 29 October 2021. Archived from the original on 29 December 2021. Retrieved 15 January 2022.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ ୪.୩ ୪.୪ ୪.୫ "Symptoms of ME/CFS | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 9 February 2021. Archived from the original on 22 August 2020. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ ୫.୩ "Epidemiology | Presentation and Clinical Course | Healthcare Providers | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 27 April 2021. Archived from the original on 6 June 2020. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ ୬.୦ ୬.୧ ୬.୨ "Possible Causes | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 15 May 2019. Archived from the original on 22 August 2020. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ ୭.୦ ୭.୧ "Etiology and Pathophysiology | Presentation and Clinical Course | Healthcare Providers | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 28 September 2021. Archived from the original on 18 July 2018. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ ୮.୦ ୮.୧ Sapra, A; Bhandari, P (January 2022). "Chronic Fatigue Syndrome". PMID 32491608.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(help) - ↑ ୯.୦ ୯.୧ ୯.୨ ୯.୩ "Treatment of ME/CFS | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 11 February 2021. Archived from the original on 20 March 2021. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ ୧୦.୦ ୧୦.୧ "Prognosis | Presentation and Clinical Course | Healthcare Providers | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 23 July 2019. Archived from the original on 15 July 2022. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ ୧୧.୦ ୧୧.୧ ୧୧.୨ Lim EJ, Ahn YC, Jang ES, Lee SW, Lee SH, Son CG (February 2020). "Systematic review and meta-analysis of the prevalence of chronic fatigue syndrome/myalgic encephalomyelitis (CFS/ME)". Journal of Translational Medicine. 18 (1): 100. doi:10.1186/s12967-020-02269-0. PMC 7038594. PMID 32093722.
{{cite journal}}
: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ "Chronic fatigue syndrome | Office on Women's Health". www.womenshealth.gov. Archived from the original on 11 June 2022. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ "Severely Affected Patients | Clinical Care of Patients | Healthcare Providers | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 19 November 2019. Archived from the original on 11 December 2020. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ Sandler CX, Lloyd AR (May 2020). "Chronic fatigue syndrome: progress and possibilities". The Medical Journal of Australia. 212 (9): 428–433. doi:10.5694/mja2.50553. PMID 32248536.
- ↑ "ME/CFS in Children | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2 June 2022. Archived from the original on 28 July 2020. Retrieved 31 July 2022.
- ↑ Wojcik W, Armstrong D, Kanaan R (June 2011). "Chronic fatigue syndrome: labels, meanings and consequences". Journal of Psychosomatic Research. 70 (6): 500–04. doi:10.1016/j.jpsychores.2011.02.002. PMID 21624573.
- ↑ ୧୭.୦ ୧୭.୧ Free, Valerie (29 August 2016). Lighting Up a Hidden World: CFS and ME (in ଇଂରାଜୀ). FriesenPress. ISBN 978-1-4602-8050-8. Archived from the original on 31 July 2022. Retrieved 31 July 2022.