ମଗର ଭାଷା

ମଗର
मगर ढुट‎ (magar ḍhuṭ)
Native to	ନେପାଳ, ଭାରତ
ଅଞ୍ଚଳ	ନେପାଳ; ଭୁଟାନର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ; ସିକିମ; ଆସାମ ଏବଂ ଭାରତର ଦାର୍ଜିଲିଂ
ଜାତିସତ୍ତା	୨�0 ମିଲିୟନ ମଗର (ନେପାଳର ୨୦୨୧ ଜନଗଣନା)
ମାତୃଭାଷୀ	e27
	ସିନୋ-ତିବ୍ଦତୀୟ ତିବ୍ଦତୀୟ-ବର୍ମାନ ଭାଷା ହିମାଳୟୀସ୍ ଭାଷା ମହାକିରନ୍ତି ଭାଷା ମାଗାରିକ୍ ଭାଷା ମଗର
	ଦେବନାଗରୀ, ଲାଟିନ୍ ସ୍କ୍ରିପ୍ଟ
ଆଧିକାରିକ ସ୍ଥିତି
କେଉଁଠି ରାଜଭାଷା:	India Sikkim (additional)
ଭାଷା କୋଡ୍
ISO ୬୩୯-୩	Either: mgp – Eastern Magar mrd – Western Magar
ଗ୍ଲୋଟୋଲୋଗ	maga1261

ମଗର ଢୁଟ (Nepali: मगर ढुट, Nepali: [ɖʱuʈ]) ହେଉଛି ଏକ ସିନୋ-ତିବ୍ଦତୀୟ ଭାଷା ଯାହା ମୁଖ୍ୟତଃ ନେପାଳ, ଦକ୍ଷିଣ ଭୁଟାନ ଏବଂ ଭାରତର ଦାର୍ଜିଲିଂ, ଆସାମ ଏବଂ ସିକିମର ମଗର ଜନଜାତି ଦ୍ୱାରା କଥିତ । ଏହାକୁ ପୂର୍ବ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଭାବେ ଦୁଇଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଉପଭାଷା ବିଭାଜନ ପୃଥକ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସୂଚାଏ । ନେପାଳର ୮୧୦,୦୦୦ ଲୋକ ଏହି ଭାଷା କୁହନ୍ତି ।

ସମ୍ବିଧାନର ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ନେପାଳ ସରକାର ମଗର ଭାଷା ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଶିକ୍ଷାଦାନ ସାମଗ୍ରୀ ସଫଳତାର ସହ ମଗର ଭାଷା ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପହଞ୍ଚି ପାରିନାହିଁ । ଅଧିକାଂଶ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ନେପାଳୀ ଭାଷାରେ ହୋଇଥାଏ ।

ଢୁଟ ମଗର ଭାଷା ବେଳେବେଳେ ପଶ୍ଚିମର ଭେରୀ, ଧଉଳଗିରି ଏବଂ ରାପ୍ଟି ଅଞ୍ଚଳରେ କଥିତ ମଗର ଖାମ ଭାଷା ବୋଲି ଦ୍ୱନ୍ଦରେ ପକାଇଥାଏ । ଉଭୟ ଭାଷାର ଅନେକ ସାଧାରଣ ଶବ୍ଦ ରହିଥିଲେ ହେଁ ପ୍ରମୁଖ ଗଠନମୂଳକ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ପାରସ୍ପରିକ ବୁଝା ନାହିଁ ।

ଭୌଗଳିକ ବଣ୍ଟନ

ଭାରତ:

• ସିକିମ (ମଗର ଭାଷା ଅତିରିକ୍ତ ସରକାରୀ ଭାଷା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ)
• ପଶ୍ଚିମ ବଙ୍ଗର ଦାର୍ଜିଲିଂ ଜିଲ୍ଲା ଏବଂ କାଲିମ୍ପଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲା
• ଆସାମର ଗୋଲାଘାଟ ଜିଲ୍ଲା, ସୋଣିତପୁର ଜିଲ୍ଲା ଏବଂ ତିନସୁକିଆ ଜିଲ୍ଲା
• ମଣିପୁରର କିଛି ଅଂଶ

ଧ୍ୱନି ବିଜ୍ଞାନ

ଧ୍ୱନି

*-କେବଳ ତାନାହୁ ଉପଭାଷାରେ ମିଳିଥାଏ |

/ʔ/ ଏହା କେବଳ ଏକ ସୀମାନ୍ତ ଧ୍ୱନି ।

Phoneme	Allophones
/p/	[p̚]
/pʰ/	[ɸ]
/t/	[tʲ], [t̚], [ʈ]
/tʰ/	[θ]
/d/	[dʲ], [ɖ], [ɽ]
/k/	[kʲ], [k̚]
/kʰ/	[x]
/ɡ/	[ɡʲ]
/t͡s/	[t͡ʃ]
/t͡sʰ/	[t͡ʃʰ]
/dz/	[dʒ]
/d͡zʱ/	[d͡ʒʱ]
/s/	[ʃ]
/h/	[ɦ]
/n/	[nʲ]
/ŋ/	[ŋʲ]

ସ୍ୱର

	Front vowel	Central vowel	Back vowel
Close vowel	i		u
rowspan="2" Mid vowel	e		o
		ʌ
Open vowel		a

Diphthongs
/ia/
/iu/
/ei/
/eu/
/aɪ/
/au/
/oi/

Phoneme	Allophones
/i/	[i] [ɪ] [i̤] [i̤ː] [ĩ]
/e/	[e] [ɛ] [ẽ] [e̤] [e̤ː]
/a/	[ä] [æ] [ä̃] [äˑ] [ä̤] [ä̤ː]
/u/	[u] [ʊ] [u̟] [ṳ] [ṳː] [ũ]
/ʌ/	[ʌ] [ə] [ə̃] [ʌ̤] [ʌ̃]
/o/	[o] [o̟] [õ] [oˑ] [o̤] [o̤ː]