ମୃଦୁଳା ମୁଖାର୍ଜୀ

ମୃଦୁଳା ମୁଖାର୍ଜୀ
ମୃଦୁଳା ମୁଖାର୍ଜୀ
ଜନ୍ମ	୧୯୫୦; ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ଭାରତ
ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ	ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (ସ୍ନାତକ) ; ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (ସ୍ନାତକୋତ୍ତର, ପିଏଚଡି)
ବୈବାହିକ-ସାଥୀ	ଆଦିତ୍ୟ ମୁଖାର୍ଜୀ

ମୃଦୁଳା ମୁଖାର୍ଜୀ‌ (ଜନ୍ମ: ୧୯୫୦) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଐତିହାସିକ ଯିଏକି ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ କୃଷକଙ୍କ ଭୂମିକା ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଦିଲ୍ଲୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଐତିହାସିକ ଅଧ୍ୟୟନ କେନ୍ଦ୍ରର ପୂର୍ବତନ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଏବଂ ନେହେରୁ ମେମୋରିଆଲ ମ୍ୟୁଜିୟମ ଏବଂ ଲାଇବ୍ରେରୀର ପୂର୍ବତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଅଟନ୍ତି ।

ପ୍ରାଥମିକ ଜୀବନ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା

ମୃଦୁଳା ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଭାରତର ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତାମାତା ବିଦ୍ୟାଧର ମହାଜନ ଏବଂ ସାବିତ୍ରୀ ଶୋରି ମହାଜନ ଲାହୋରର ଇତିହାସର ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରୁ ସେମାନେ ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଭାରତ ବିଭାଜନ ପରେ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ଆସିଥିଲେ ।^[୧]^[୨] ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ସୁଚେତା ମହାଜନ :ଜେଏନୟୁରେ ଭାରତୀୟ ଇତିହାସର ପ୍ରଫେସର^[୩] ଏବଂ ଭାଇ ଅଜୟ ମହାଜନ ଅଛନ୍ତି । ମୃଦୁଳା ଐତିହାସିକ ଆଦିତ୍ୟ ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ଏକ ଝିଅ ମାଧବୀ ଅଛନ୍ତି ।

ମୁଖାର୍ଜୀ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ଲେଡି ଶ୍ରୀ ରାମ କଲେଜରୁ ସ୍ନାତକ ହାସଲ କରିଥିଲେ। ସେ ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (ଜେଏନୟୁ)ରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଛାତ୍ର ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରୁ ସେ ପିଏଚଡି ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ ।^[୪] ତାଙ୍କର ଡକ୍ଟରାଲ ଥିସର ପରାମର୍ଶଦାତା ବିପନ ଚନ୍ଦ୍ର ଥିଲେ ।^[୫]

ବୃତ୍ତି

୧୯୭୨ ମସିହାରେ, ତାଙ୍କର ଡକ୍ଟରାଲ ଥିସର ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବାବେଳେ ମୁଖାର୍ଜୀ ସେଣ୍ଟର ଫର୍ ହିଷ୍ଟ୍ରି ଷ୍ଟଡିଜ୍, (ଜେଏନୟୁ)ରେ ଅଧ୍ୟାପିକା ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରୁ ସେ ଐତିହାସିକ ପ୍ରଫେସର ଭାବରେ ଅବସର ନେଇଥିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିଲେ। ୨୦୦୫ ରେ, ସେ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ନେହେରୁ ମେମୋରିଆଲ ମ୍ୟୁଜିୟମ ଏବଂ ଲାଇବ୍ରେରୀର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।

ଅନୁସନ୍ଧାନ

ସେ ପଞ୍ଜାବରେ କୃଷି ଇତିହାସ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିଥିଲେ ।^[୬] ସେ ଯୁକ୍ତି ବାଢିଛନ୍ତି ଯେ, "ବ୍ୟାପକ ଜଳସେଚନ କାର୍ଯ୍ୟ ସତ୍ତ୍ୱେ ଉପନିବେଶକରଣ କୃଷି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କାରଣ ହେବା ସହ, ୟୁନିଟ୍ କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରତି ଶ୍ରମିକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସ ପାଇଛି ।"^[୭] ସେ ୧୯୪୭ ପୂର୍ବ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ପଞ୍ଜାବର ପୂର୍ବ ରାଜକୁମାର ରାଜ୍ୟଗୁଡିକରେ କୃଷକ ଗତିବିଧିକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିଥିଲେ ।^[୮] କୃଷକ ଚେତନାର ମାର୍କ୍ସୀୟ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଉପରେ ତାଙ୍କର ସମାଲୋଚନା ବିଶ୍ଳେଷଣକୁ ଆଲୋକିତ କରାଯାଇଛି ।^[୯]

ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସାଧାରଣ ସୂତ୍ର ହେଉଛି ଐତିହାସିକ ଅନୁସନ୍ଧାନର ସୁବଲ୍ଟର୍ନ ମୋଡକୁ ସମାଲୋଚନା କରିବା,^[୧୦] ଯାହାକି କୃଷକ ଗତିବିଧି ବିଷୟରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିଥାଏ । ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ଅବଦାନ: ଆଧୁନିକ ଭାରତୀୟ ଇତିହାସ ରହିଛି ।

ଆଦର୍ଶ

ମୁଖାର୍ଜୀ ନେହେରୁ ମେମୋରିଆଲ୍ ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ ଏବଂ ଲାଇବ୍ରେରୀ (NMML)ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ହେବା ପରେ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୦୮ରୁ ଜୁନ ୨୦୦୯ ମଧ୍ୟରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ଦୁଇଟି ଚିଠି ଏବଂ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଗୁହା ଓ ସୁମିତ ସାର୍କଙ୍କ ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷାବିତଙ୍କଦ୍ୱାରା ଦସ୍ତଖତ ହୋଇଥିବା NMMLର କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ପରିଷଦକୁ ପଠାଯାଇଥିଲା ।^[୧୧]^[୧୨] ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରି ଇରଫାନ୍ ହବିବ ଏବଂ ମଧୁ କିଶ୍ୱରଙ୍କ ସମେତ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ଶିକ୍ଷାବିତ ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖି ତାଙ୍କ ପଦ୍ଧତିକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ । ମୁଖାର୍ଜୀ ନିଜେ ସୂଚାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଧ୍ୟରେ NMML ଏକ ଡିଜିଟାଇଜେସନ୍ ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରିବା ବ୍ୟତୀତ ଜୟପ୍ରକାଶ ନାରାୟଣଙ୍କ ମନୋନୀତ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଦଶଟି-ଭଲ୍ୟୁମ ପ୍ରକାଶନ ସମାପ୍ତ ହୋଇଛି ।^[୧୩]^[୧୪] କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ପରିଷଦ ଏହି ଆବେଦନକୁ ଅଣଦେଖା କରି ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳକୁ ଆଉ ଦୁଇ ବର୍ଷ ବଢ଼େଇ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ତାଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତିର ସମାପ୍ତି ପରେ ଅନିୟମିତତା ଅଭିଯୋଗ ସହିତ ତାଙ୍କ ବଦଳି ପାଇଁ ଏକ ଅଦାଲତ ମାମଲା ଶେଷ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ଆଦର୍ଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟ ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତିକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିଛନ୍ତି ।^[୧୫]

ଆଧାର

↑ Khan, Zaman (5 April 2015). "India and Pakistan have a shared history". The News on Sunday. Archived from the original on 9 July 2015. Retrieved 22 June 2015.
↑ Mukherjee, Mridula. Peasants in India's Non-Violent Revolution: Practice and Theory (PDF). pp. 12–13. Archived from the original (PDF) on 2017-10-08. Retrieved 2023-02-16.
↑ Mukul, Akshaya (29 December 2010). "Nehru library head on Cong panel, flouts rules". The Times of India. Retrieved 22 June 2015.
↑ Sarkar, Bishakha De (23 August 2009). "'I call them the 'Secret Seven' — because the first letter was anonymous'". The Telegraph. Archived from the original on 26 April 2011. Retrieved 22 June 2015.
↑ Meiling, Bhoomika (July 2009). "In conversation with ... Prof. Mridula Mukherjee". JNU News. 4.
↑ Banga, Indu; Grewal, J. S. (2009). "The Study of Regional History". In Ray, Bharati (ed.). Different Types of History. Pearson Education India. p. 216. ISBN 978-81-317-1818-6.
↑ Bosma, Ulbe (7 October 2013). The Sugar Plantation in India and Indonesia: Industrial Production, 1770-2010. Cambridge University Press. p. 253. ISBN 978-1-107-03969-8.
↑ Ramusack, Barbara N. (19 December 2003). The Indian Princes and their States. Cambridge University Press. p. 206. ISBN 978-1-139-44908-3.
↑ SinghaRoy, Debal (2006). "Review of "Peasants in India's non-violent revolution: Practice and theory (Sage series in Modern Indian History - V) by Mridula Mukherjee"". Sociological Bulletin. 55 (3): 490. JSTOR 23620768.
↑ Ruud, Arild E. (1999). "The Indian Hierarchy: Culture, Ideology and Consciousness in Bengali Village Politics" (PDF). Modern Asian Studies. 33 (3): 689–732. doi:10.1017/s0026749x9900342x. S2CID 73695060.
↑ Jayaram, Rahul (1 August 2009). "'My Reputation Can Take Mudslinging'". Open Magazine. Retrieved 22 June 2015.
↑ Advani, Rukun; Guha, Ramachandra; Kesavan, Mukul; Lahiri, Nayanjot (27 June 2009). "Saving the Nehru Memorial Museum and Library". The Economic Times.
↑ Kishwar, Madhu; Sinha, Shantha; Dev, Arjun; Singh, Madan Gopal (27 June 2009). "Popularising the values of the Freedom Struggle". The Economic Times. Retrieved 22 June 2015.
↑ Tripathi, Shailaja (3 June 2011). "The past clicks on in Delhi". The Hindu.
↑ Mukhopadhyay, Nilanjan (25 September 2011). "Another twist to the Nehru Memorial spat". Asian Correspondent. Archived from the original on 29 January 2015. Retrieved 22 June 2015.

[tns-1] Khan, Zaman (5 April 2015). "India and Pakistan have a shared history". The News on Sunday. Archived from the original on 9 July 2015. Retrieved 22 June 2015.

[peasantbook-2] Mukherjee, Mridula. Peasants in India's Non-Violent Revolution: Practice and Theory (PDF). pp. 12–13. Archived from the original (PDF) on 2017-10-08. Retrieved 2023-02-16.

[3] Mukul, Akshaya (29 December 2010). "Nehru library head on Cong panel, flouts rules". The Times of India. Retrieved 22 June 2015.

[tel2009-4] Sarkar, Bishakha De (23 August 2009). "'I call them the 'Secret Seven' — because the first letter was anonymous'". The Telegraph. Archived from the original on 26 April 2011. Retrieved 22 June 2015.

[jnunews-5] Meiling, Bhoomika (July 2009). "In conversation with ... Prof. Mridula Mukherjee". JNU News. 4.

[6] Banga, Indu; Grewal, J. S. (2009). "The Study of Regional History". In Ray, Bharati (ed.). Different Types of History. Pearson Education India. p. 216. ISBN 978-81-317-1818-6.

[7] Bosma, Ulbe (7 October 2013). The Sugar Plantation in India and Indonesia: Industrial Production, 1770-2010. Cambridge University Press. p. 253. ISBN 978-1-107-03969-8.

[Ramusack2003-8] Ramusack, Barbara N. (19 December 2003). The Indian Princes and their States. Cambridge University Press. p. 206. ISBN 978-1-139-44908-3.

[9] SinghaRoy, Debal (2006). "Review of "Peasants in India's non-violent revolution: Practice and theory (Sage series in Modern Indian History - V) by Mridula Mukherjee"". Sociological Bulletin. 55 (3): 490. JSTOR 23620768.

[10] Ruud, Arild E. (1999). "The Indian Hierarchy: Culture, Ideology and Consciousness in Bengali Village Politics" (PDF). Modern Asian Studies. 33 (3): 689–732. doi:10.1017/s0026749x9900342x. S2CID 73695060.

[11] Jayaram, Rahul (1 August 2009). "'My Reputation Can Take Mudslinging'". Open Magazine. Retrieved 22 June 2015.

[12] Advani, Rukun; Guha, Ramachandra; Kesavan, Mukul; Lahiri, Nayanjot (27 June 2009). "Saving the Nehru Memorial Museum and Library". The Economic Times.

[13] Kishwar, Madhu; Sinha, Shantha; Dev, Arjun; Singh, Madan Gopal (27 June 2009). "Popularising the values of the Freedom Struggle". The Economic Times. Retrieved 22 June 2015.

[14] Tripathi, Shailaja (3 June 2011). "The past clicks on in Delhi". The Hindu.

[15] Mukhopadhyay, Nilanjan (25 September 2011). "Another twist to the Nehru Memorial spat". Asian Correspondent. Archived from the original on 29 January 2015. Retrieved 22 June 2015.

[୧]

[୨]

[୩]

[୪]

[୫]

[୬]

[୭]

[୮]

[୯]

[୧୦]

[୧୧]

[୧୨]

[୧୩]

[୧୪]

[୧୫]