ମହିଳାମାନଙ୍କ ଅଦଳ-ବଦଳ

ମହିଳାମାନଙ୍କ ଅଦଳ-ବଦଳ ତତ୍ତ୍ୱ ସରାଞ୍ଚନାତ୍ମକର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ, ଯାହା Claude Lévi-Strauss ଏବଂ ଅନ୍ୟ ମାନବବିଜ୍ଞାନୀଙ୍କର ମତ ଅଟେ, ଯାହା ସମାଜରେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଅଧିଷ୍ଠିତ ହୋଇ ରହିଛି ।^[୧] ଏହି ପ୍ରକାରରେ ଔପଚାରିକ ଅଦଳ ବଦଳକୁ ମଧ୍ୟ ପାରମ୍ପରିକ ବିବାହ ସମାରୋହରେ ଦେଖାଯାଇଥାଏ, ଯେଉଁଥିରେ କନ୍ୟାକୁ ତା'ର ବାପାଙ୍କଦ୍ୱାରା ବର ପରିବାରକୁ ଦାନ କରି ଦିଆଯାଏ ।

ବିଗତ ବହୁ ବର୍ଷ ତମାମ ଧରି ଭାରତୀୟ ମହିଳା ମାନଙ୍କ ସ୍ଥିତିରେ ଅନେକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଛି । ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ଧାରଣ ଶୈଳୀ , ସ୍ୱାଧୀନତା , ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତିରେ ବହୁ ଉତ୍ଥାନ ପତନ ଘଟିଛି ।^[୨] ଅତି ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ମଧ୍ୟମ କାଳ ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ସ୍ଥିତିରେ ଦ୍ରୁତ ଅବନତି ଘଟିଥିଲା । ସେମାନଙ୍କୁ ଅନେକ ଅଧିକାର , ଯାହା ପୁରୁଷମାନେ ପାଉଥିଲେ , ସେଥିରୁ ବଞ୍ଚିତ କରାଯାଉଥିଲା । ଏପରିକି କୁସଂସ୍କାର ବଶତଃ ସେମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପାଠ ପଢ଼ିବା ପାଇଁ ବାରଣ କରାଯାଉଥିଲା ।^[୩]

ସମାନତା

ସମାନତାର ସରଞ୍ଚନାତ୍ମକ ଦୃଷ୍ଟିକଣକୁ (Lévi-Strauss) "ଲେବୀ ଷ୍ଟ୍ରାସ"ର ସଭ୍ୟକଥନରେ ରଖାଯାଇଛି : "ସମାନତାର ପ୍ରାଥମିକ ସରଞ୍ଚନା"। ଏଥିରେ ସେମାନେ ମୌସ (Mauss)ର ବିଚାରକୁ ଆଦୀମ ସମାଜରେ ଉପହାରର ମହତ୍ତ୍ୱ ବାବଦରେ ସଂଯୁକ୍ତ ରୂପରେ ଯୋଡିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ପାଖାପାଖି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପାରିବାରିକ ସମୂହ ବାହାରେ ସାଥିମାନଙ୍କ ଅଦଳ ବଦଳ ପାଇଁ ବର୍ଜନର ଭୂମିକା ରହିଥିଲା । ମହିଳାମାନଙ୍କ ପରିଣାମ ଅଦଳ ବଦଳ ଅପ୍ରତିସମ ରହିଛି, ପୁରୁଷମାନଙ୍କର ସେହି ମହିଳା ମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅଧିକାର ରହିଛି ଯାହା ପାରସ୍ପରିକ ନୁହେଁ । ପରିଣାମସ୍ୱରୂପ ସାମାଜିକ ସରଞ୍ଚନାଗୁଡ଼ିକ ଜୀବ ବିଜ୍ଞାନର ମାମଲା ହେବା ବଦଳରେ ମହିଳା ମାନଙ୍କ ଉତ୍ପୀଡନକୁ ଏକ ସାମାଜିକ ନିର୍ମାଣ ରୂପେ ମାନିବା ପାଇଁ ଏକ ରୂପରେଖା ପ୍ରଦାନ କରିଛି ।^[୪]

ବାଇବେଲ ପିତୃସତ୍ତା

ପ୍ରାଚୀନ ହିବୃ ସଂସ୍କୃତିରେ ପୁରୁଷମାନେ ମହିଳା ସମ୍ପର୍କୀୟମାନଙ୍କର ଅଦଳ ବଦଳ ମାଧ୍ୟମରେ ଅନ୍ୟ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ସହିତ ନିଜ ସମ୍ବନ୍ଧ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଆହୁରି କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ପୁରୁଣା ନିୟମର ଆଖ୍ୟାନ ଦେଖାଯାଇଥାଏ, ଯଥା: ଜୋଶୁହ, ନ୍ୟାୟାଧୀଶ, ଶାମୁଏଲ ଓ ରାଜାଙ୍କ ପୁସ୍ତକରେ ବିସ୍ତାରିତ ହୋଇଥିବା କାହାଣୀ ସମୂହ ।^[୫]

ପ୍ରାଚୀନ ବୈଦୀକ କାଳରେ ଭାରତୀୟ ମହିଳାମାନେ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ସହ ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧିକାର ପ୍ରାପ୍ତ ହେଉଥିବା କଥା ଭାରତୀୟ ବେଦରୁ ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି ।^[୬]^[୭] ପତଞ୍ଜଳୀ ଓ କାତ୍ୟାୟନଙ୍କ ପରି ପ୍ରାଚୀନ ବ୍ୟାକରଣ ବିଷାରଦଙ୍କ ଲେଖାରୁ ଜଣାପଡ଼େ ଯେ ବୈଦିକ ସମୟରେ ମହିଳାମାନେ ମଧ୍ୟ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ପରି ବିଦ୍ୟାଲାଭ କରୁଥିଲେ ।^[୮]^[୯] ଋକ ବେଦର ଶ୍ଳୋକରୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ପ୍ରମାଣିତ ହୁଏ ଯେ, ସେହି କାଳରେ ମହିଳାମାନେ ଉପଯୁକ୍ତ ବୟସରେ ବିବାହ କରୁଥିଲେ ଓ ନିଜ ପସନ୍ଦର ସ୍ୱାମୀ ପାଉଥିଲେ । ସେ କାଳରେ ସ୍ୱୟଂବର ପ୍ରଥାଦ୍ୱାରା ମହିଳାମାନେ ନିଜ ପସନ୍ଦର ବର ଚୟନ କରିବା ବିଧି ରହିଥିଲା । ଏହାକୁ " ଗନ୍ଧର୍ବ " ବିବାହ କୁହାଯାଉଥିଲା ।^[୧୦] ଋକ ବେଦ ଓ ଉପନିଷଦମାନଙ୍କରେ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ "ଗାର୍ଗୀ" ଓ "ମୈତ୍ରୀ"ଙ୍କ ପରି ଅନେକ ସାଧ୍ୱୀ ତଥା ବିଦ୍ୱାନ ମହିଳା ଥିବା କଥା ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି । ,^[୧୧]

ଅପରାଧିକ ଉପଚାର

ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଓ ପାକିସ୍ତାନର କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଉଧାର (ରୂଣ) କିମ୍ବା ହତ୍ୟା ପରି ଅପରାଧର କ୍ଷତିପୂରଣ ପାଇଁ ଅଦଳ ବଦଳ କରାଯାଇପାରେ । ଏହି ଅଭ୍ୟାସକୁ ସ୍ୱରା (swara) କୁହାଯାଏ । ପାକିସ୍ତାନର ସମ୍ବିଧାନ ଏହାକୁ ୩ରୁ ୧୦ ବର୍ଷର କାରାବାସ ସହିତ ପ୍ରତିବନ୍ଧିତ କରିଥିଲା କିନ୍ତୁ, ଏହି ପ୍ରଥା ଏବେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି ।

କଳା କ୍ଷେତ୍ରରେ

ପୁରୁଷ ସମ୍ବନ୍ଧ ମୁତାବକ ମହିଳା ମାନଙ୍କ ଅଦଳବଦଳ ଉପନ୍ୟାସ The Great Gatsby ଏବଂ Tropic of Capricornରେ ଏକ ବିଷୟ ରୂପେ ଦେଖାଯାଇଛି ।^[୧୨] ଏହି ବିଷୟକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଇଣ୍ଡିକେଟ ପ୍ରପୋଜାଲ ଓ ଅନ୍ୟ ମହିଳା-ବାର୍ଟର ଫିଲ୍ମମାନଙ୍କର ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା ।^[୧୩]

ଆଧାର

↑ Regina Schwartz (1990), The Book and the Text: The Bible and Literary Theory, Blackwell, ISBN 0-631-16861-3
↑ "Rajya Sabha passes Women's Reservation Bill". The Hindu. Chennai, India. 10 March 2010. Archived from the original on 25 December 2018. Retrieved 25 August 2010.
↑ Jayapalan, N. (2001), "Status of women in Hindu society", in Jayapalan, N. (ed.), Indian society and social institutions, New Delhi, India: Atlantic Publishers and Distributors, p. 145, ISBN 9788171569250. {{citation}}: Invalid |ref=harv (help)
↑ Gayle Rubin (2006), "4 The Traffic in Women", Feminist Anthropology, pp. 92–95, ISBN 978-1-4051-0196-7
↑ Kenneth A. Stone (1996), Sex, Honor and Power in the Deuteronomistic History: A Narratological and Anthropological Analysis, Continuum International Publishing Group, ISBN 1-85075-640-6
↑ Madhok, Sujata. "Women: Background & Perspective". InfoChange India. Archived from the original on 24 July 2008. Retrieved 24 December 2006.
↑ Mishra, R. C. (2006). Women in India: towards gender equality. New Delhi: Authorspress. ISBN 9788172733063.
↑ Varttika by Katyayana, 125, 2477
↑ Comments to Ashtadhyayi 3.3.21 and 4.1.14 by Patanjali
↑ Majumdar, R.C.; Pusalker, A.D. (1951), "Chapter XX: Language and literature", The history and culture of the Indian people, volume I, the Vedic age, Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan, p. 394 {{citation}}: Invalid |ref=harv (help)
↑ 17.
↑ Raoul Ibarguen (1989), "7. Desire in the Waste Land A generalized exchange of women", Henry Miller and the Rise of New Critical Modernism
↑ Patrick Goldstein (April 18, 1993), A flurry of recent women-as-barter movies looks like a disturbing trend to feminists ... Are these movies merely a manifestation of the fantasies of the men who run the studios-or do they represent something much more serious?, Los Angeles Times, p. 8, archived from the original on October 17, 2012, retrieved November 13, 2019

[1] Regina Schwartz (1990), The Book and the Text: The Bible and Literary Theory, Blackwell, ISBN 0-631-16861-3

[The_Hindu-2] "Rajya Sabha passes Women's Reservation Bill". The Hindu. Chennai, India. 10 March 2010. Archived from the original on 25 December 2018. Retrieved 25 August 2010.

[Jayapalan-3] Jayapalan, N. (2001), "Status of women in Hindu society", in Jayapalan, N. (ed.), Indian society and social institutions, New Delhi, India: Atlantic Publishers and Distributors, p. 145, ISBN 9788171569250. {{citation}}: Invalid |ref=harv (help)

[4] Gayle Rubin (2006), "4 The Traffic in Women", Feminist Anthropology, pp. 92–95, ISBN 978-1-4051-0196-7

[5] Kenneth A. Stone (1996), Sex, Honor and Power in the Deuteronomistic History: A Narratological and Anthropological Analysis, Continuum International Publishing Group, ISBN 1-85075-640-6

[infochange_women-6] Madhok, Sujata. "Women: Background & Perspective". InfoChange India. Archived from the original on 24 July 2008. Retrieved 24 December 2006.

[vedam_towards_gender-7] Mishra, R. C. (2006). Women in India: towards gender equality. New Delhi: Authorspress. ISBN 9788172733063.

[8] Varttika by Katyayana, 125, 2477

[9] Comments to Ashtadhyayi 3.3.21 and 4.1.14 by Patanjali

[10] Majumdar, R.C.; Pusalker, A.D. (1951), "Chapter XX: Language and literature", The history and culture of the Indian people, volume I, the Vedic age, Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan, p. 394 {{citation}}: Invalid |ref=harv (help)

[11] 17.

[12] Raoul Ibarguen (1989), "7. Desire in the Waste Land A generalized exchange of women", Henry Miller and the Rise of New Critical Modernism

[13] Patrick Goldstein (April 18, 1993), A flurry of recent women-as-barter movies looks like a disturbing trend to feminists ... Are these movies merely a manifestation of the fantasies of the men who run the studios-or do they represent something much more serious?, Los Angeles Times, p. 8, archived from the original on October 17, 2012, retrieved November 13, 2019

[୧]

[୨]

[୩]

[୪]

[୫]

[୬]

[୭]

[୮]

[୯]

[୧୦]

[୧୧]

[୧୨]

[୧୩]