ମଣିବେନ କାରା
ମଣିବେନ କାରା | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ | ୧୯୦୫ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧୯୭୯ |
| ବୃତ୍ତି(ସମୂହ) | ସାମାଜିକ କର୍ମୀ, ଟ୍ରେଡ ୟୁନିଅନ |
| ପୁରସ୍କାର | ପଦ୍ମଶ୍ରୀ |
ମଣିବେନ କାରା (୧୯୦୫-୧୯୭୯)[୧] ଜଣେ ଭାରତୀୟ ସାମାଜିକ କର୍ମୀ ତଥା ଶ୍ରମିକ ସଂଘର ସଭ୍ୟ ଥିଲେ ।[୨] ସେ "ହିନ୍ଦ ମଜଦୁର ସଭା"ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଏବଂ ଏହାର ସଭାପତି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।[୩] ୧୯୭୦ ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ, ଚତୁର୍ଥ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ ।[୪]
ପ୍ରାରମ୍ଭ ଜୀବନ
[ସମ୍ପାଦନା]୧୯୦୫ ମସିହାରେ ବମ୍ବେ, ବ୍ରିଟିଶ ଇଣ୍ଡିଆ (ବର୍ତ୍ତମାନ ମୁମ୍ବାଇ)ରେ ଏକ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାରରେ ଜଣେ ଆର୍ଯ୍ୟ ସମାଜ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ଘରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ମଣିବେନ କର ମୁମ୍ବାଇର ଗାମଦେବୀ ସେଣ୍ଟ କଲମ୍ବା ହାଇସ୍କୁଲରେ ପାଠ ପଢିଥିଲେ ଏବଂ ବିର୍ମିଙ୍ଗହମ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସାମାଜିକ ବିଜ୍ଞାନରେ ଡିପ୍ଲୋମା ହାସଲ କରିଥିଲେ ।[୫]
ବୃତ୍ତି
[ସମ୍ପାଦନା]୧୯୨୯ ମସିହାରେ ଭାରତକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରି ସେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଜଡିତ ହୋଇ ସେବା ମନ୍ଦିର ଏବଂ ଏକ ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ପ୍ରେସ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀ ଏମ. ରାୟଙ୍କ ପାଇଁ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ପ୍ରକାଶନ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ପରେ, ସେ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ଟ୍ରେଡ ୟୁନିଅନ କଂଗ୍ରେସର ଅନ୍ୟତମ ନେତା ନାରାୟଣ ମାଲହର ଯୋଶୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ଟ୍ରେଡ ୟୁନିଅନର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଜଡିତ ହେବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେ ଏକ ମଦର୍ସ କ୍ଲବ ଓ ଏକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ଏବଂ ସୁଲ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ସାକ୍ଷରତାର ବାର୍ତ୍ତା ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ ।
ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ମୁମ୍ବାଇ ବନ୍ଦର ଏବଂ ଡକୟାର୍ଡ ଶ୍ରମିକ ସଂଗଠନର ଆୟୋଜନ ସହିତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ପରେ ଟେଲର ଏବଂ ବୁଣାକାର ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ବ୍ୟାପିଗଲା । ସେ ଅନେକ ଶ୍ରମିକ ଧର୍ମଘଟର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥି ୧୯୩୨ ମସିହାରେ ଗିରଫ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୩୭ ମସିହାରେ କଂଗ୍ରେସ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଗଠନ ପରେ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ଟ୍ରେଡ ୟୁନିଅନ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଅଲଗା ହୋଇଗଲା । ମଣିବେନ ଏମ. ରାୟଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ରୋଏସ ପାର୍ଟିର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ । ସେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ନିଜର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଜାରି ରଖିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୪୬ ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଧାନ ସଭାକୁ ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୪୮[୬] ମସିହାରେ ହିନ୍ଦ ମଜଦୁର ସଭା ଗଠନ ହେବାବେଳେ ସେ ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ଏବଂ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ରେଳବାଇ ଫେଡେରେଶନ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଜଡିତ ହେବା ସହିତ ଏହାର ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମଧ୍ୟ ଥିଲେ ।[୭] ସେ "ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ କନଫେଡେରେସନ ଅଫ ଫ୍ରି ଟ୍ରେଡ ୟୁନିଅନ୍ସ" (ICFTU)ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସଦସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ । ମହିଳାଙ୍କ ସ୍ଥିତି ଉପରେ ଜାତୀୟ କମିଟି[୮] ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସରକାରୀ କମିଟି ସହିତ ଜଡିତ ଥିଲେ ।[୯]
କୌଣସି ରାଜନୈତିକ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିନଥିବା ମଣିବେନ କରଙ୍କୁ ୧୯୭୦ ମସିହାରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ନାଗରିକ ପୁରସ୍କାରରେ ଭାରତ ସରକାର ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ । ନଅ ବର୍ଷ ପରେ ସେ ୭୪ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦେହାନ୍ତ କରିଥିଲେ । ୧୯୮୦ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ନାମରେ ମଣିବେନ କର ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ (MKI) ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ହିନ୍ଦ ମଜଦୁର ସଭା ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲା ।
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Nayar, Sushila; Mankekar, Kamla, eds. (2003). Women Pioneers In India's Renaissance. National Book Trust, India. p. 469. ISBN 81-237-3766 1.
- ↑ Geraldine Hancock Forbes (1999). Women in Modern India, Volume 4. Cambridge University Press. p. 290. ISBN 9780521653770.
- ↑ "Labour Rights". Labour Rights. 2015. Archived from the original on 15 February 2015. Retrieved 15 May 2015.
- ↑ "Padma Shri" (PDF). Padma Shri. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 11 November 2014.
- ↑ "Stree Shakti". Stree Shakti. 2015. Retrieved 16 May 2015.
- ↑ Richard L. Park (August 1949). "Labor and Politics in India". Far Eastern Review. 18 (16): 181–187. doi:10.2307/3024423. JSTOR 3024423.
- ↑ "AIRF". AIRF. 2015. Retrieved 15 May 2015.
- ↑ "National Committee on the Status of Women" (PDF). ICSSR. 2015. Archived from the original (PDF) on 11 August 2015. Retrieved 15 May 2015.
- ↑ "INFLIBNET" (PDF). INFLIBNET. 2015. Retrieved 16 May 2015.