Jump to content

ବିସ୍ଥାପିତ କାନ୍ଧ ଗଣ୍ଠି

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
ବିସ୍ଥାପିତ କାନ୍ଧ ଗଣ୍ଠି (Dislocated shoulder)
ବାମ କାନ୍ଧର ସମ୍ମୁଖ ବିସ୍ଥାପନ
ବିଭାଗଆଶୁ ଚିକିତ୍ସା ବିଭାଗ (Emergency medicine), ଅସ୍ଥିଶଲ୍ୟ ବିଭାଗ (orthopedics)
କାରଣକାନ୍ଧ ଉପରେ ପତନ ବା ସଳଖ ଅବୟବ ଥାଇ ପତନ []
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତିଲକ୍ଷଣ ଅନୁଯାୟୀ, ଏକ୍ସ-ରେ X-rays[]
ଔଷଧପ୍ରୋସିଡୁରାଲ ସିଡେସନ ଆଣ୍ଡ ଆନାଲଜେସିଆ (Procedural sedation and analgesia), ଗଣ୍ଠି ଅବ୍ୟନ୍ତର ଲିଡୋକେନ (lidocaine)[]
ଚିକିତ୍ସାକାନ୍ଧ ପୁନସ୍ଥାପନ (Shoulder reduction), ଆର୍ମ ସ୍ଲିଙ୍ଗ (arm sling)[][]
Prognosisଯୁବାବସ୍ଥାରେ ପୁନଃବିସ୍ଥାପନ[]
ପୁନଃପୌନିକବର୍ଷକୁ ପ୍ରତି ଏକ ଲକ୍ଷ ଲୋକରେ ୨୪ ଜଣ (ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା) []

ବିସ୍ଥାପିତ କାନ୍ଧ ଗଣ୍ଠି (dislocated shoulder) କୁହାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ହ୍ୟୁମରସ (humerus) ଅସ୍ଥିର ମଥା କାନ୍ଧ ଗଣ୍ଠିରୁ (shoulder joint) ସ୍ଥାନ‌ଚ୍ୟୁତ ହୁଏ ।[] ଏହା ଯୋଗୁ କାନ୍ଧରେ ଯନ୍ତଣା ଓ ଅସ୍ଥିର ହୁଏ ।[] ଜଟିଳ ବିସ୍ଥାପନରେ ବାଙ୍କାର୍ଟ ଲିଜନ (Bankart lesion), ହିଲ-ସାକସ ଲିଜନ (Hill-Sachs lesion), ରୋଟେଟର କଫ ଟିଅର (rotator cuff tear), ଆଗଜିଲାରି ସ୍ନାୟୁ ଆଘାତ en:axillary nerve injury ଇତ୍ୟାଦି ସମସ୍ୟା ଦେଖାଯାଏ ।[]

କାନ୍ଧ ଉପରେ ପଡ଼ିଗଲେ ବା ସଳଖ ଅବୟବ ଉପରେ ପଡ଼ିଗଲେ ଏହି ଆଘାତ ହୁଏ ।[] ଲକ୍ଷଣ ଅନୁଯାୟୀ ଓ ଏକ୍ସ-ରେ X-rays ଚିତ୍ର ଅନୁସାରେ ଏହି ଆଘାତ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[] ଏହାକୁ ଚାରି ପ୍ରକାର ବର୍ଗୀକରଣ କରାଯାଏ ଯଥା:- ସମ୍ମୁଖ, ପୃଷ୍ଠ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଓ ନିମ୍ନ, ସମ୍ମୁଖ ବିସ୍ଥପନ ଅଧିକ ଦେଖାଯାଏ ।[][]

କାନ୍ଧ ପୁନସ୍ଥାପନ (Shoulder reduction) ଏହାର ଚିକିତ୍ସା ଓ ଏହା ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ କରାଯାଏ ଯଥା:- ଟ୍ରାକସନ-କାଉଣ୍ଟର ଟ୍ରାକସନ, ଏକ୍ସଟର୍ନାଲ ରୋଟେସନ, ସ୍କାପୁଲାର ମାନିପୁଲେସନ ଓ ସ୍ଟିମସନ ଟେକନିକ ।[] ଏକ୍ସ‌-ରେ କରି ପୁନସ୍ଥାପନର ସଠିକତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[] କିଛି ସପ୍ତାହ ନିମନ୍ତେ ଅବୟବକୁ ଆର୍ମ ସ୍ଲିଙ୍ଗରେ (arm sling) ରଖାଯାଏ ।[] ପୁନଃପୌନିକ ବିସ୍ଥାପନ ହେଲେ ଅପରେଶନ କରାଯାଏ । []

ଜନସଂଖ୍ୟାର ପ୍ରାୟ ୧.୭% ଲୋକଙ୍କର ଏହି ଆଘାର ହୁଏ ।[] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ବର୍ଷକୁ ପ୍ରତି ଏକ ଲକ୍ଷ ଲୋକରେ ୨୪ ଜଣଙ୍କୁ ଏହି ଆଘାତ ହୁଏ ।[] ଆଶୁ ଚିକିତ୍ସା ବିଭାଗକୁ (Emergency medicine) ଆସୁଥିବା ବଡ଼ ଗଣ୍ଠି ବିସ୍ଥାପନର ଏହା ପ୍ରାୟ ୫୦% ।[] ମହିଳାଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ପୁରୁଷମାନଙ୍କର ଏହି ଆଘାତ ଅଧିକ ହୁଏ ।[]

ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ

[ସମ୍ପାଦନା]
  1. ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ Cunningham, NJ (2005). "Techniques for reduction of anteroinferior shoulder dislocation". Emergency medicine Australasia : EMA. 17 (5–6): 463–71. doi:10.1111/j.1742-6723.2005.00778.x. PMID 16302939.
  2. ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ ୨.୬ ୨.୭ "Dislocated Shoulder". OrthoInfo - AAOS. October 2007. Archived from the original on 17 June 2017. Retrieved 13 October 2017.
  3. Wakai, A; O'Sullivan, R; McCabe, A (13 April 2011). "Intra-articular lignocaine versus intravenous analgesia with or without sedation for manual reduction of acute anterior shoulder dislocation in adults". The Cochrane Database of Systematic Reviews (4): CD004919. doi:10.1002/14651858.CD004919.pub2. PMID 21491392.
  4. ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ ୪.୩ ୪.୪ ୪.୫ ୪.୬ ୪.୭ ୪.୮ Bonz, J; Tinloy, B (May 2015). "Emergency department evaluation and treatment of the shoulder and humerus". Emergency medicine clinics of North America. 33 (2): 297–310. doi:10.1016/j.emc.2014.12.004. PMID 25892723.

ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ

[ସମ୍ପାଦନା]
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
ବାହାର ଉତ୍ସ