ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର

Dungeshwor Temple
Sidheshwor Mahadev Temple
Religion
ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ	ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ
District	Dailekh
ଦେବାଦେବୀ	Shiva
Festivals	Bada Dashain
Location
ସ୍ଥାନ	Naule Katuwal, Dullu Municipality
State	Bheri
Country	Nepal
Dungeshwor Temple in Nepal
ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି	28.78°N 81.58°E / 28.78; 81.58
Architecture
Type	Pagoda Style
Specifications
Temple(s)	2
Inscriptions	Written in Stone
Elevation	544 m (1,785 ft)

ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର (ନେପାଳୀ: डुङ्गेश्वर मन्दिर) କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର (Karnali Province) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ (Dailekh district) ଥିବା ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ । ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାର ଉଚ୍ଚତମ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ୱର ସ୍ଥାନରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଲୁହରେ ନଦୀ ଓ କର୍ନାଲୀ ନଦୀର ସଂଗମ ସ୍ଥଳରେ ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ୫୪୪ ମିଟର ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ । ପୁରା କାଳରେ ଏଠାରେ ଦିବସ ଶେଷ ହେଉଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଉଥିଲା । ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ୱରରେ ସିଦ୍ଧେଶ୍ୱର ମହାଦେବ ଓ ଡୁଙ୍ଗଳ ମନ୍ଦିର ଦ୍ୱୟ ଅବସ୍ଥିତ ।

ସ୍ଥାପନ

ଏକ ଜନଶ୍ରୁତି ଅନୁସାରେ ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜ୍ୟୋତିଖ ଉପାଧ୍ୟାୟ ପ୍ରତ୍ୟହ ନିତ୍ୟକର୍ମ ଓ ସଂସ୍କାର ଶେଷ କରି ଏକ ଗୁମ୍ଫାରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ଶିବ ପୂଜା ତଥା ଧ୍ୟାନ ସାରି ଘରକୁ ଫେରିବା ପରେ ତାଙ୍କ ହାତରେ କିଛି ଅସୁବିଧା ଦେଖନ୍ତି । ଦୁର୍ବଳ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ସେ ଏହି କାମରେ ଲିପ୍ତ ରହୁଥିଲେ ଓ ୧୯୩୫ ମସିହାରେ କାରଣାଳୀ ନଦୀ କୂଳରେ ସାଗର ଗିରି ନାମକ ଜଣେ ସାଧୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଲେ । ନିଜେ ଅକର୍ମଣ୍ୟ ଥିବାରୁ ସେ ଗିରିଙ୍କୁ ପୂଜା ଚାଲୁ ରଖିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ସେହି ଅନୁରୋଧ ରକ୍ଷା କରି ଗିରି ଉକ୍ତ ଶିବଲିଙ୍ଗକୁ ଆଣି ଏକ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରେଇ ତା ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାପନ କଲେ । ରାଜା ପୂଜାର ସମସ୍ତ ବନ୍ଦବୋସ୍ତ କରେଇବାରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ସେଠାକୁ ଜଣ ସମାଗମ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।

ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ

ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର

କିଛି ଦିନ ପରେ ଆଚ୍ଛମ ଜିଲାରୁ ଦୁଇ ଭଉଣୀ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ଅବିବାହିତା ରହି ପୂଜା କରିବା ଲକ୍ଷ ନେଇ ଆସିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଖି ପୂଜକ ଗିରି ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାକୁ ସମର୍ପଣ କରି ହିମାଳୟକୁ ଚାଲିଗଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ଦେବକୀ ବା ଦେବୀ ନାମରେ ଲୋକମାନେ ଡାକିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଭକ୍ତଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଗଙ୍ଗା ଓ ଯମୁନା ବିବାହ କରିଥିଲେ ଓ ସାଗର ଗିରି ତଥା ତାଙ୍କ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢୀ ପୂଜା କରିବା ଦାୟିତ୍ୱ ନେଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଗଙ୍ଗା ଓ ଯମୁନା ବିବାହ କରିଥିଲେ ଓ ସାଗର ଗିରି ତଥା ତାଙ୍କ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢୀ ପୂଜା କରିବା ଦାୟିତ୍ୱ ନେଲେ ।

ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ

• List of Hindu temples in Nepal