କୁଣ୍ଡଳ ପୁର
କୁଣ୍ଡଳ ପୁର ଭାରତର ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେସ୍ଥିତ ଏକ ସହର ଅଟେ ଯାହା ଦମୋହରୁ ୩୫ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେସ୍ଥିତ । ଏହା ଏକ ପ୍ରମୁଖ "ଜୈନ ତୀର୍ଥ" ସ୍ଥଳ ଅଟେ । ଏଠାରେ ତୀର୍ଥକର ଋଷଭଦେବଙ୍କ ଏକ ବିଶାଳ ପ୍ରତିମା ବିରାଜମାନ ହୋଇଛି ।
ଜୈନ ତୀର୍ଥ ସ୍ଥଳ
[ସମ୍ପାଦନା]କୁଣ୍ଡଳପୁରରେ ୬୩ଟି ଜୈନ ମନ୍ଦିର ରହିଛି । ସେଥିରୁ ୨୨ଟି ମନ୍ଦିର ବହୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଟେ । ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ବଡ଼ ବାବା (ଭଗବାନ ଆଦିନାଥ)ଙ୍କ ବିଶାଳ ପ୍ରତିମା ରହିଛି । ଏହି ପ୍ରତିମା "ବଡ଼ ବାବା"ଙ୍କ ନାମରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ପ୍ରତିମା ପଦ୍ମାସନ ମୁଦ୍ରାରେ ରହିଛି ଏବଂ ୧୫ ଫୁଟ ଉଞ୍ଚା ଅଟେ । [୧][୨] ଏହି ମନ୍ଦିର କୁଣ୍ଡଳ ପୁରର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିର ରୂପେ ମାନନ୍ତି । ଏକ ଶିଳାଲେଖ ଅନୁସାରେ[୩] ବିକ୍ରମ ସମ୍ବତ ୧୭୫୭ ମସିହାରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ପୁନଶ୍ଚ ଭଟ୍ଟାରକ "ସୁରେନ୍ଦ୍ରକୀର୍ତ୍ତି"ଙ୍କଦ୍ୱାରା ଖୋଜା ଯାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଜୀର୍ଣ୍ଣ ଶୀର୍ଣ୍ଣ ଅବସ୍ଥାରେ ଥିଲା । ସେତେବେଳେ ବୁନ୍ଦାଲଖଣ୍ଡର ଶାସକ ମହାରାଜା ଛତ୍ରସାଳ [୪]ଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ମନ୍ଦିରର ପୁନଃ ନିର୍ମାଣ କରାଗଲା । ଏହି ଜାଗା କୁଣ୍ଡଳ ଗିରୀ କୁଣ୍ଡଳପୁର ଦମୋହ ଜେଲ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ରହିଛି ।
ବିଦ୍ୟାସାଗର "ଜୈନ ସନ୍ତ" (ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ବିଦ୍ୟାସାଗର) ଏହି କ୍ଷେତ୍ରର ଜୀର୍ଣ୍ଣ ଦ୍ୱାରର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରେରଣା ସ୍ରୋତ ରୂପେ ମନା ଯା'ନ୍ତି ।
ଫଟୋ ଗ୍ୟାଲେରି
[ସମ୍ପାଦନା]-
ପ୍ରସିଦ୍ଧ ୧୫ ଫୁଟ ଉଞ୍ଚା ତୀର୍ଥକର ଋଷଭଦେବଙ୍କ ପ୍ରତିମା
-
ମନ୍ଦିର ପାଖେ ବର୍ଧମାନ ସାଗର ଝରଣା
-
ପାହାଡ଼ ତଳେ ମନ୍ଦିର
-
ସମୋଶରଣ ମନ୍ଦିର
-
ପାହାଡ ଉପରେସ୍ଥିତ ଏକ ମନ୍ଦିରର ପ୍ରମୁଖ ଦ୍ୱାର
-
ଏକ ଭିତ୍ତିରେ କୁଣ୍ଡଳପୁରର ପାରମ୍ପରିକ ଚିତ୍ରଣ, ଜୈନ ମନ୍ଦିର
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Shri Digamber Jain Siddha Kshetra Kundalgiri, The Jaina Gazette, Vol.
- ↑ Jagannmohanlal Shastri, Anekanta, December 1967, page. 194.
- ↑ Y.K. Malaiya, "Kundalpur's Past Three Centuries," Arhat Vacan, Vol. 13, no. 3-4, 2001 pp. 5-13
- ↑ Thakurdas Bhagavandas Javeri, Bharatvarshiya Digambar Jain Directory, 1914