କନକ ବୁଦ୍ଧ (ବିଗ୍ରହ)
| କନକ ବୁଦ୍ଧ Phra Phuttha Maha Suwanna Patimakon (พระพุทธมหาสุวรรณปฏิมากร) | |
|---|---|
 କନକ ବୁଦ୍ଧ | |
| ଅବସ୍ଥିତି | Wat Traimit, Samphanthawong, Bangkok |
| ପ୍ରକାର | ବୁଦ୍ଧ ବିଗ୍ରହ, ମରବିଜୟ ଆକୃତି |
| ଉପାଦାନ | ସୁନା |
| ଉଚ୍ଚତା | 3 metres (9.8 ft) |
| ଅର୍ପିତ | ବୁଦ୍ଧ |
କନକ ବୁଦ୍ଧ, ସରକାରୀ ଭାବରେ ନାମ ଫ୍ରା ଫୁଥ ମହା ସୁବନ୍ନ ପତିମକୋନ (Thai: พระพุทธมหาสุวรรณปฏิมากร; ସଂସ୍କୃତ: Buddhamahāsuvarṇapaṭimākara), ଥାଇ ନାମ ଫ୍ରା ସୁଖୋଥାଇ ଟ୍ରଇମିତ (Thai: พระสุโขทัยไตรมิตร), ଥାଇଲାଣ୍ଡର ଏକ କନକ ବୁଦ୍ଧ ବିଗ୍ରହ ଯାହାର ଓଜନ ୫.୫ ଟନ ବା ୫,୫୦୦ କେଜି । ଇତିହାସରେ ଏକଦା ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ଲୁଚେଇବା ପାଇଁ ଏହା ଉପରେ ସ୍ତୁକକୋ (stucco) ପ୍ଲାଷ୍ଟର ଓ ରଙ୍ଗୀନ କାଚ ମଡ଼େଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଥାଇଲାଣ୍ଡର ବାଙ୍ଗକକରେ ଥିବା ୱାଟ ଟ୍ରେମିଟର ଏକ ମନ୍ଦିରରେ ଏହା ଥିଲା ଓ ଏହି ରୂପରେ ଏହା ୨୦୦ ବର୍ଷ ଧରି ରହିଥିଲା ଯାହାର ସାମାନ୍ୟ ପାଗୋଡ଼ା ମୂଲ୍ୟ ଥିଲା । ୧୯୫୫ ମସିହାରେ ଏହା ସ୍ଥାନାନ୍ତର କଲାବେଳେ କିଛି ପ୍ଲାଷ୍ଟର ଛାଡ଼ିଗଲାରୁ ଅଭ୍ୟନ୍ତରରେ ଥିବା ସୁନା ଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଥିଲା ।
ଇତିହାସ[ସମ୍ପାଦନା]
ଏହାର ଉତ୍ସ ଅନିଶ୍ଚିତ ଅଟେ । ୧୩ଶ-୧୪ଶ ମସିହାରେ ସୁଖୋଥାଇ ରାଜବଂଶର ଶୈଳୀରେ ତିଆରି ହୋଇଛି । ବିଗ୍ରହର ମୁଣ୍ଡଟି ଅଣ୍ଡାକୃତି ହୋଇଛି ଯାହା ସୁଖୋଥାଇର ହେବା ସୂଚନା ଦେଉଛି । ସୁଖୋଥାଇରେ ଏକ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଭାବ ଥାଏ[୧] ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କ ଭଳି ଧାତବ ପଦାର୍ଥ ଭାରତରୁ ଆନୀତ ହୋଇଥାଏ, ବିଶେଷତଃ ପାଲା ରାଜତ୍ୱ ସମୟରେ ।[୨]
କୌଣସି ଏକ ସ୍ଥାନରେ ଏହି ବିଗ୍ରହକୁ ଚୋରୀରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ତା ଉପରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟର ଦିଆଯାଇଥିଲା । ତାହା ଉପରେ ମୋଟା ପ୍ଲାଷ୍ଟର ସ୍ତର ଦେଇ ତା’ ତ ଉପରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ରଙ୍ଗୀନ କାଚ ସ୍ତର ଦିଆଯାଇଥିଲା ।[୧] ୧୭୬୫-୧୭୬୭ ବର୍ମା-ଶ୍ୟାମ ଯୁଦ୍ଧରେ ଆୟୁଥାୟା ଧ୍ୱଂସ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟର ଦିଆ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ଯୁଦ୍ଧ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଧ୍ୱଂସ ସ୍ତୂପ ମଧ୍ୟରୁ ଏହି ବିଗ୍ରହ ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା । ଶ୍ୟାମର ରାଜା ବୁଦ୍ଧ ଯୋଡଫା ଚୂଳଲୋକେ (Buddha Yodfa Chulaloke) (ରାମ ୧) ୧୮୦୧ ମସିହାରେ ବାଙ୍ଗକକକୁ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ ଓ ପୁରୁଣା ଭଙ୍ଗା ମନ୍ଦିରରୁ ବିଗ୍ରହ ସଂଗ୍ରହ କରି ନୂଆ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରିବାକୁ ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।[୩] ରାଜା ଜେସାଦାବୋଦିନ୍ଦ୍ର (Rama III|) ସମୟରେ ୧୮୨୪-୧୮୫୧ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ସେହି ବିଗ୍ରହକୁ ବାଙ୍ଗକକରେ ୱାଟ ଛୋଟନରମ (ଫ୍ରାୟ କ୍ରାଇ) ମୂଖ୍ୟ ମନ୍ଦିର ଭିତରେ ତଥାପି ପ୍ଲାଷ୍ଟର ଭିତରେ ଥିଲା ।[୪] ଆଧୁନିକ ଏସିଆଟିକ ଚାଇନାଟାଉନ ପାଖରେ ଥିବା ୱାଟ ଛୋଟନରମ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଅଭାବରୁ ବନ୍ଦ କରି ୧୯୩୫ ମସିହାରେ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଗଲା ।[୫] ସେହି ସମୟରେ ଶହ ଶହ ଛୋଟ ପାଗୋଡ଼ା ଭଳି ୱାଟ ଟ୍ରାଇମିଟ ମଧ୍ୟ ଏକ ଛୋଟ ପାଗୋଡ଼ା ମାନ୍ୟତା ପାଇଥିଲା । ଏହି ବିଗ୍ରହ ରଖିବା ନିମନ୍ତେ ବଡ ଘର ନଥିବାରୁ ଗୋଟିଏ ଟିଣ ଛାତ ଥିବା ଘରେ ୨୦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରଖାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ବର୍ଷ ଧରି ଏହି ବିଗ୍ରହ ଲୋକ ଲୋଚନ ଅନ୍ତରାଳରେ ରହିଥିଲା । [୬]
କନକ ବିଗ୍ରହ ଆବିଷ୍କାର[ସମ୍ପାଦନା]
ଏହି ବିଗ୍ରହକୁ ରଖିବାକୁ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ବିହର୍ଣ ଘର ତିଆରି ହୋଇଥିଲା । ୨୫ ମଇ ୧୯୫୫ ମସିହାରେ ଏହି ବିଗ୍ରହରୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଗଲା । ଏହି ବିଗ୍ରହକୁ ଦଉଡି ସାହାଯ୍ୟରେ ଉଠେଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲାବେଳେ ଦଉଡି ଛିଣ୍ଡିଗଲା ଓ ଜୋରରେ ମୂର୍ତ୍ତି କଚିହୋଇ ପଡ଼ିଗଲା । ଏହି ଆଘାତ ଯୋଗୁ କିଛି ପ୍ଲାଷ୍ଟର ଛାଡ଼ିଗଲା ଓ ତା ଭିତରେ ଥିବା ସୁନା ଦେଖାଗଲା । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କାମ ବନ୍ଦ କରି ତାହାର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଗଲା ।[୩] ସବୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟର ସଫା କରିବା ସଙ୍ଗେ ଆଗନ୍ତୁକ ଦେଖିବା ନିମନ୍ତେ ସଙ୍ଗେ ଫୋଟୋ ଉଠାଗଲା । ପ୍ଲାଷ୍ଟର ଖଣ୍ଡମାନ ମଧ୍ୟ ଦର୍ଶକମାନଙ୍କ ଦେଖିବା ନିମନ୍ତେ ସାଉତି ରଖାଗଲା । ପ୍ଲାଷ୍ଟର କାଢିବା ପରେ ଦେଖାଗଲା, ବିଗ୍ରହଟିର ନଅ ଖଣ୍ଡ ଅଛି ଯାହା ଯୋଡ଼ା ଯାଇଛି । ଏହାର ନିମ୍ନ ଭାଗରେ ବିଗ୍ରହ ଭାଗ ଭାଗ କରିବା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଚାବି ମିଳିଲା ଯାହାଦ୍ୱାରା ବିଗ୍ରହକୁ ଯୋଡ଼ି ହେବ ଓ ଭାଗ ଭାଗ କରିହେବ । ଏହାଦ୍ୱାରା ତାକୁ ସହଜରେ ପରିବହନ କରିହେବ ।[୫] ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ୨୫୦୦ ବର୍ଷ ପାଳନ କରିବାର ଠିକ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା । ତେଣୁ ମିଡ଼ିଆ ଏହାର ଭଲ ରୂପେ ପ୍ରଚାର କରି ଏହାକୁ ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଘଟଣା ଭାବରେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।[୩]
ଏହି ବିଗ୍ରହକୁ ରଖିବା ନିମନ୍ତେ ୱାଟ ଟ୍ରାଇମିତ ମନ୍ଦିର ପାଖରେ ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ଘର ତିଆରି କରାଯାଇଥିଲା । ବିଲଡିଙ୍ଗରେ ବାଙ୍ଗକକ ଚୟନାଟାଉନ ହେରିଟେଜ କେନ୍ଦ୍ର ଓ କନକ ବୁଦ୍ଧର ପ୍ରାରମ୍ଭ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ କରାଯାଇଥିଲା ।[୭]
ବୁଦ୍ଧ ମୂର୍ତ୍ତି[ସମ୍ପାଦନା]
ବିଗ୍ରହର ଉଚ୍ଚତା ୩ ମିଟର ଓ ଓଜନ ୫.୫ ଟନ ଥିଲା । ଅନ୍ୟ ଏକ ହିସାବ ଅନୁସାରେ ଏହାର ଉଚ୍ଚତା ୩.୯୧ ମିଟର ଓ ଓଜନ ୩ .୧୦ ମିଟର ଆଣ୍ଠୁରୁ ଆଣ୍ଠୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଥିଲା । ଏହାକୁ ନବ ଖଣ୍ଡରେ ଅଣ-ଏକତ୍ରିତ କରିହେବ ।[୭] ଏକ ଆଉନ୍ସ ସୁନା ମୂଲ୍ୟ ୧,୪୦୦ ଡ଼ଲାର ହୋଇଥିଲେ ୧୮ କାରେଟର ବିଗ୍ରହର ମୂଲ୍ୟ ୨୫୦ ମିଳିଅନ ଡ଼ଲାର ହେବ ।[୮] ବିଗ୍ରହର ଶରୀର ୪୦% ଶୁଦ୍ଧ ଓ ଚିନରୁ କପାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୮୦% ଶୁଦ୍ଧ କେସ ଓ ଗଣ୍ଠି ୯୯% ଶୁଦ୍ଧ ଓ ଓଜନ ୪୫ କେଜି ଥିଲା ।[୭] ଡାହାଣ ହାତର ଆଙ୍ଗୁଠି ଭୂମିସ୍ପର୍ଶ ମୁଦ୍ରାରେ ବୁଦ୍ଧ ବସିଥିବା ଦେଖାଯାଏ । ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପାରମ୍ପାରିକ ମୁଦ୍ରାରେ ' ଭୁମିଶର ମୁଦ୍ରା' ମୁଦ୍ରାରେ '([ବୋଧ ଗୟା]ରେ ପ୍ରଭୁ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଜ୍ଞାନବୋଧର ସାକ୍ଷୀ ହେବା ପାଇଁ ଡାହାଣ ହାତରେ ପୃଥିବୀକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିବା ଏବଂ ମର ଉପରେ ବିଜୟ) ବସିଛନ୍ତି । ସୁଖୋଥାଇର ମୂଳ ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଏକ ସାଧାରଣତଃ ମଞ୍ଚ ଉପରେ ବସିଥାଆନ୍ତି । ସୁଖୋଥାଇର ଏକ ଅଭିନବ ଆକାରରେ ଉଷନିଶା ଦେଖାଯାଏ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଶକ୍ତିର ମହିମାକୁ ପ୍ରତୀକ କରେ । କେଶ ଧାଡ଼ିର ମୂଳରେ ଏକ ଭି ("V") ଆକୃତି ସୃଷ୍ଟି କରେ, ଯାହା ଆକ୍ୱିଲାଇନ୍ ନାକ ଉପରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିବା ଆଖିର ଚମତ୍କାର ଭୁରୁ ବକ୍ରଦ୍ୱାରା ଅଙ୍କିତ, ସମସ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ । ବେକରେ ଥିବା ତିନୋଟି କୁଞ୍ଚ ଏବଂ ବିସ୍ତାରିତ କାନ ଲୋବ, ରାଜକୁମାରଙ୍କ ପୂର୍ବ ସ୍ଥିତି ସଂକେତର ଏକ ଅଂଶ, ଯେପରି ପ୍ରଶସ୍ତ କାନ୍ଧ ଏବଂ ଫୁଲିଲା ଛାତି ।
ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ[ସମ୍ପାଦନା]
- fotopedia.com Another photo of the Golden Buddha
- Some more photos (before the move to the new building), and a history synopsis: "Wat Traimit, Bangkok, Thailand". Asian Historical Architecture (www.orientalarchitecture.com). Retrieved 2009-11-08.
ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]
- ↑ ୧.୦ ୧.୧ McKenzie, Peter (2007-05-07). "The Golden Buddha and the Man Himself". Languageinstinct.blogspot.ca. Archived from the original on 21 June 2013. Retrieved 2013-06-23.
- ↑ "Frontline Magazine (India)". May 13–26, 1989. p. 71. Archived from the original on 6 October 2011.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ History of Golden Buddha Archived 10 April 2013 at the Wayback Machine. Thai Buddhist website
- ↑ "Phra Sukhothai Trimitr (Golden buddha)". Johnchocce.weebly.com. 1955-05-25. Archived from the original on 16 October 2013. Retrieved 2013-06-20.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ "The Golden Buddha Image". Teayeon.wordpress.com. 2006-12-15. Archived from the original on 24 June 2013. Retrieved 2013-06-20.
- ↑ Miller, Jeffrey (2005-06-02). "The Golden Buddha at Wat Traimit". The Korea Times. The Buddhist Channel. Archived from the original on 2010-11-10. Retrieved 2009-11-08.
- ↑ ୭.୦ ୭.୧ ୭.୨ "Temple of the Golden Buddha (Wat Traimit), Bangkok Best Tour". Thaiwaysmagazine.com. 2010-02-14. Archived from the original on 10 May 2012. Retrieved 2013-06-23.
- ↑ "Golden Buddha Statue". Hillmanwonders.com. Archived from the original on 10 May 2012. Retrieved 2013-06-20.