ଅରଳ ସାଗର
| Aral Sea | |
|---|---|
| ଅବସ୍ଥାନ | କଯାଖାସ୍ତାନ - ଉଯବେକିସ୍ତାନ, ମଧ୍ୟ ଏସିଆ |
| ଦିଗବାରେଣି | 45°N 60°E / 45°N 60°E |
| Type | endorheic, natural lake, reservoir (North) |
| Native name | [[[Kazakh language|Kazakh]]: Арал теңізі Uzbek: Orol dengizi Russian: Аральское море] Error: {{Native name}}: missing language tag (help) (language?) |
| ପ୍ରାଥମିକ ଭିତରଧାରା | North: Syr Darya South: groundwater only (previously the ଅମୁ ଦାର୍ୟ) |
| ଅବବାହିକା | 1,549,000 km2 (598,100 sq mi) |
| ନିଷ୍କାସନ କ୍ଷେତ୍ରସ୍ଥ ଦେଶ | କଯାଖାସ୍ତାନ, କ୍ୟାରଗ୍ୟଯସ୍ତାନ, ତାଜିକିସ୍ତାନ, ତୁର୍କମେନିସ୍ତାନ, ଉଯବେକିସ୍ତାନ, ଆଫଗାନିସ୍ତାନ, ପାକିସ୍ତାନ |
| କ୍ଷେତ୍ରଫଳ | 17,160 km2 (6,626 sq mi) (2004, four lakes) 28,687 km2 (11,076 sq mi) (1998, two lakes) 68,000 km2 (26,300 sq mi) (1960, one lake) North: 3,300 km2 (1,270 sq mi) (2008) South: 3,500 km2 (1,350 sq mi) (2005) |
| ହାରାହାରି ଗଭୀରତା | North: 8.7 m (29 ft) (2014)[ଆଧାର ଲୋଡ଼ା] South: 14–15 m (46–49 ft)(2005) |
| ସର୍ବାଧିକ ଗଭୀରତା | North: 42 m (138 ft) (2008) 30 m (98 ft) (2003) South: 37–40 m (121–131 ft) (2005) 102 m (335 ft) (1989) |
| ପାଣିର ଆୟତନ | North: 27 km3 (6 cu mi) (2007)[ଆଧାର ଲୋଡ଼ା] |
| ଭୂମି ଉଚ୍ଚତା | North: 42 m (138 ft) (2007) South: 29 m (95 ft) (2007) 53.4 m (175 ft) (1960)[୧] |
| ଜନବସତି | Aral, Kazakhstan and Mo‘ynoq, Uzbekistan |
ଅରଳ ସାଗର କିମ୍ବା ଅରଳ ସାଗର (କଜାଖ: Арал теңізі, ଉଜବେକ: Orol dengizi, ରୁସୀ: Аральскοе мοре, ତାଜିକ/ଫରାସୀ: ଦରିୟ (ଓଚା)-ଏ-ଖବାରଜ୍ମ) ମଧ୍ୟ ଏସିଆରେସ୍ଥିତ ଏକ ଝରଣା ଅଟେ, ଯାହା ବଡ଼ ଆକାରର କାରଣ ହେତୁ ଏହାକୁ ସାଗର କୁହାଯାଏ , କିନ୍ତୁ ଦିନକୁ ଦିନ ଏହାର ଆକାର କମିବାରେ ଲାଗିଛି । ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାମାନଙ୍କରେ ଏହାର ଶବ୍ଦିକ ଅର୍ଥ ହେଲା ଦ୍ୱୀପର ଝରଣା , ଯାହା ଏହି ଝରଣାରେ ସମୟରେ ଦେଖା ଯାଉଥିବା ପାଖାପାଖି ୧୫୦୦ ଟାପୁ ଆଧାରରେ ନାମାଙ୍କିତ ଥିଲା । ସନ ୧୯୬୯ରେ ସୋବିୟତ ସଂଘ ପ୍ରଶାସନ ଏଥିରେ ବିସର୍ଜିତ ହେବାକୁ ଯାଉଥିବା ଦୁଇ ନଦୀ - ଆମୁ ଦରିୟା ଏବଂ ସିର ଦରିୟାଙ୍କୁ ମରୁଭୂମିକୁ ବିମାର୍ଜିତ କରିବା ପାଇଁ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନିଆଗଲା , ଯାହାପରେ ଅରଳ ସାଗର ଘଟିଲା ଓ ତିନି ଅଲଗା-ଅଲଗା ଭାଗରେ ବାଣ୍ଟି ଦିଆଗଲା । ଏହାର ଫଳସ୍ୱରୂପ ଆସୁଥିବା ୪୦ ବର୍ଷରେ ଅରଳ ସାଗରର ୯୦% ପ୍ରତିଶତ ଜଳ ଶେଷ ହୋଇଗଲା ତଥା ୭୪% ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ସତହ ସୁଖି ଗଲା ଏବଂ ଏହାର ଆକାର ୧୯୬୦ରେ କେବଳ ୧୦% ପ୍ରତିଶତ ହିଁ ରହିଯାଇଛି ।[୨]
ଇତିହାସ
[ସମ୍ପାଦନା]ଏକ ସମୟ ଏହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ପାଖାପାଖି ୬୮,୦୦୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଥିଲା । ଏହପରେ ସନ ୨୦୦୭ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ନିଜ ମୂଳ ଆକାରର ୧୦% ପ୍ରତିଶତକୁ ଚାଲିଆସିଲା । ପାଣିର ଲବଣତାରେ ବୃଦ୍ଧି ହେଉଥିଲା ଏବଂ ମାଛ ମାନଙ୍କର ଜୀବନ ସଙ୍କଟ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଉଥିଲା । ୧୯୬୦ ମସିହା ପର ଦଶକରେ ସୁଖେ କାରଣରୁ ଓ ପାଣି ମୋଡିବା ଲାଗି ତିଆରି ହୋଇଥିବା ନହରର କୁପ୍ରବନ୍ଧରେ ଚାଲୁଥିବା ଅରଳ ସାଗରର ତଟ ରେଖାରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଅସୁବିଧା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲା , ଯେଉଁଠାରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ନୌକା ଚାଲୁଥିଲା , ସେଠାରେ ମରୁଭୂମି ଦେଖାଗଲା । କିନ୍ତୁ ଏହିସବୁର ଅବସ୍ଥାରେ ଉଯବେକିସ୍ତାନ ଦୁନିଆର ପ୍ରମୁଖ କପାସ ନିୟର୍ତକରେ ଗଣାଗଲା , ଯାହା ଏକ ସମୟ ସୋବିୟତ ସଂଘର ଯୋଜନା ଥିଲା ।
ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ
[ସମ୍ପାଦନା]ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]
- ↑ JAXA - South Aral Sea shrinking but North Aral Sea expanding
- ↑ पर्यावरण ह्रास के 'कुख्यात प्रतीक' बनते जलस्रोत, संदीपसिंह सिसोदिया, वेबदुनिया हिन्दी