ଅରଳ ସାଗର
| Aral Sea | |
|---|---|
| ଅବସ୍ଥାନ | କଯାଖାସ୍ତାନ - ଉଯବେକିସ୍ତାନ, ମଧ୍ୟ ଏସିଆ |
| ଦିଗବାରେଣି | 45°N 60°E / 45°N 60°ECoordinates: 45°N 60°E / 45°N 60°E |
| Type | endorheic, natural lake, reservoir (North) |
| Native name | Kazakh: Арал теңізі Uzbek: Orol dengizi Russian: Аральское море |
| ପ୍ରାଥମିକ ଭିତରଧାରା | North: Syr Darya South: groundwater only (previously the ଅମୁ ଦାର୍ୟ) |
| ଅବବାହିକା | ୧,୫୪୯,୦୦୦ କି.ମି.୨ (୫୯୮,୧୦୦ sq mi) |
| ନିଷ୍କାସନ କ୍ଷେତ୍ରସ୍ଥ ଦେଶ | କଯାଖାସ୍ତାନ, କ୍ୟାରଗ୍ୟଯସ୍ତାନ, ତାଜିକିସ୍ତାନ, ତୁର୍କମେନିସ୍ତାନ, ଉଯବେକିସ୍ତାନ, ଆଫଗାନିସ୍ତାନ, ପାକିସ୍ତାନ |
| କ୍ଷେତ୍ରଫଳ | ୧୭,୧୬୦ କି.ମି.୨ (୬,୬୨୬ sq mi) (2004, four lakes) ୨୮,୬୮୭ କି.ମି.୨ (୧୧,୦୭୬ sq mi) (1998, two lakes) ୬୮,୦୦୦ କି.ମି.୨ (୨୬,୩୦୦ sq mi) (1960, one lake) North: ୩,୩୦୦ କି.ମି.୨ (୧,୨୭୦ sq mi) (2008) South: ୩,୫୦୦ କି.ମି.୨ (୧,୩୫୦ sq mi) (2005) |
| ହାରାହାରି ଗଭୀରତା | North: ୮.୭ m (୨୯ ft) (2014)[ଆଧାର ଲୋଡ଼ା] South: ୧୪–୧୫ m (୪୬–୪୯ ft)(2005) |
| ସର୍ବାଧିକ ଗଭୀରତା | North: ୪୨ m (୧୩୮ ft) (2008) ୩୦ m (୯୮ ft) (2003) South: ୩୭–୪୦ m (୧୨୧–୧୩୧ ft) (2005) ୧୦୨ m (୩୩୫ ft) (1989) |
| ପାଣିର ଆୟତନ | North: ୨୭ କି.ମି.୩ (୬ cu mi) (2007)[ଆଧାର ଲୋଡ଼ା] |
| ଭୂମି ଉଚ୍ଚତା | North: ୪୨ m (୧୩୮ ft) (2007) South: ୨୯ m (୯୫ ft) (2007) ୫୩.୪ m (୧୭୫ ft) (1960)[୧] |
| ଜନବସତି | Aral, Kazakhstan and Mo‘ynoq, Uzbekistan |
ଅରଳ ସାଗର କିମ୍ବା ଅରଳ ସାଗର (କଜାଖ: Арал Теңізі, ଉଜବେକ: Orol dengizi, ରୁସୀ: Аральскοе мοре, ତାଜିକ/ଫରାସୀ: ଦରିୟ (ଓଚା)-ଏ-ଖବାରଜ୍ମ) ମଧ୍ୟ ଏସିଆରେ ସ୍ଥିତ ଏକ ଝରଣା ଅଟେ, ଯାହା ବଡ଼ ଆକାରର କାରଣ ହେତୁ ଏହାକୁ ସାଗର କୁହାଯାଏ , କିନ୍ତୁ ଦିନକୁ ଦିନ ଏହାର ଆକାର କମିବାରେ ଲାଗିଛି । ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷା ମାନଙ୍କରେ ଏହାର ଶବ୍ଦିକ ଅର୍ଥ ହେଲା ଦ୍ୱୀପର ଝରଣା , ଯାହା ଏହି ଝରଣାରେ ସମୟରେ ଦେଖା ଯାଉଥିବା ପାଖାପାଖି ୧୫୦୦ ଟାପୁ ଆଧାରରେ ନାମାଙ୍କିତ ଥିଲା । ସନ ୧୯୬୯ରେ ସୋବିୟତ ସଂଘ ପ୍ରଶାସନ ଏଥିରେ ବିସର୍ଜିତ ହେବାକୁ ଯାଉଥିବା ଦୁଇ ନଦୀ - ଆମୁ ଦରିୟା ଏବଂ ସିର ଦରିୟାଙ୍କୁ ମରୁଭୂମିକୁ ବିମାର୍ଜିତ କରିବା ପାଇଁ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନିଆଗଲା , ଯାହାପରେ ଅରଳ ସାଗର ଘଟିଲା ଓ ତିନି ଅଲଗା-ଅଲଗା ଭାଗରେ ବାଣ୍ଟି ଦିଆଗଲା । ଏହାର ଫଳସ୍ୱରୂପ ଆସୁଥିବା ୪୦ ବର୍ଷରେ ଅରଳ ସାଗରର ୯୦% ପ୍ରତିଶତ ଜଳ ଶେଷ ହୋଇଗଲା ତଥା ୭୪% ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ସତହ ସୁଖି ଗଲା ଏବଂ ଏହାର ଆକାର ୧୯୬୦ରେ କେବଳ ୧୦% ପ୍ରତିଶତ ହିଁ ରହିଯାଇଛି ।[୨]
ଇତିହାସ[ସମ୍ପାଦନା]
ଏକ ସମୟ ଏହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ପାଖାପାଖି ୬୮,୦୦୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଥିଲା । ଏହପରେ ସନ ୨୦୦୭ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ନିଜ ମୂଳ ଆକାରର ୧୦% ପ୍ରତିଶତକୁ ଚାଲିଆସିଲା । ପାଣିର ଲବଣତାରେ ବୃଦ୍ଧି ହେଉଥିଲା ଏବଂ ମାଛ ମାନଙ୍କର ଜୀବନ ସଙ୍କଟ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଉଥିଲା । ୧୯୬୦ ମସିହା ପର ଦଶକରେ ସୁଖେ କାରଣରୁ ଓ ପାଣି ମୋଡିବା ଲାଗି ତିଆରି ହୋଇଥିବା ନହରର କୁପ୍ରବନ୍ଧରେ ଚାଲୁଥିବା ଅରଳ ସାଗରର ତଟ ରେଖାରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଅସୁବିଧା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲା , ଯେଉଁଠାରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ନୌକା ଚାଲୁଥିଲା , ସେଠାରେ ମରୁଭୂମି ଦେଖାଗଲା । କିନ୍ତୁ ଏହିସବୁର ଅବସ୍ଥାରେ ଉଯବେକିସ୍ତାନ ଦୁନିଆର ପ୍ରମୁଖ କପାସ ନିୟର୍ତକରେ ଗଣାଗଲା , ଯାହା ଏକ ସମୟ ସୋବିୟତ ସଂଘର ଯୋଜନା ଥିଲା ।
ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ[ସମ୍ପାଦନା]
ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]
- ↑ JAXA - South Aral Sea shrinking but North Aral Sea expanding
- ↑ पर्यावरण ह्रास के 'कुख्यात प्रतीक' बनते जलस्रोत, संदीपसिंह सिसोदिया, वेबदुनिया हिन्दी