Jump to content

ଗର୍ଭପାତ

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
Induced abortion
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ
ସ୍ପେଶାଲିଟିପ୍ରସୂତୀ ବିଜ୍ଞାନ[*]
ଆଇସିଡ଼ି-୧୦O04.
ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍779.6
ରୋଗ ଡାଟାବେସ4153
ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ002912
ଇ-ମେଡ଼ିସିନarticle/252560
Patient UKଗର୍ଭପାତ

ନାମକରଣ

[ସମ୍ପାଦନା]

ଗର୍ଭପାତ ଏକ ପଦ୍ଧତି ଯାହାଦ୍ୱାରା ବର୍ଭସ୍ଥ ଶିଶୁ ବା (ଫିଟସ୍)କୁ ଓ ଭୃଣକୁ ତାର ନିଜସ୍ୱ ଜୀବନ ନିର୍ବାହ ଶକ୍ତି ପାଇବା ପୂର୍ବରୁ ଗର୍ଭଚ୍ୟୁତ କରାଯାଏ । ସ୍ୱତଃ ଗର୍ଭପାତ ହେଲେ ତାହାକୁ ଇଂରାଜୀରେ ମିସ୍‌କ୍ୟାରେଜ (miscarriage) ନାମ ଦିଆଯାଏ । ଇଚ୍ଛାନୁଯାୟୀ କଲେ ଏହାକୁ ଇନ୍‌ଡ୍ୟୁସ୍‌ଡ୍ ଗର୍ଭପାତ (ଇଂରାଜୀରେ induced abortion) କୁହାଯାଏ । ସାଧାରଣ ଭାବେ ଇଚ୍ଛାକୃତ ଗର୍ଭାପାତକୁ ହିଁ ଗର୍ଭପାତ ବୋଲି ବୁଝାଯାଏ । ବଞ୍ଚିବା ଶକ୍ତି ଆସିବା ପରେ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାକୁ ସମାପ୍ତ କଲେ ତାହାକୁ ବିଳମ୍ବିତ ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ସମାପ୍ତି (ଇଂରାଜୀରେ late termination of pregnancy) କୁହାଯାଏ ।[]

ପଦ୍ଧତି ଓ ସୁରକ୍ଷା

[ସମ୍ପାଦନା]

ଆଧୁନିକ ଚିକିତ୍ସାଶାସ୍ତ୍ରରେ ଇଚ୍ଛାକୃତ ଗର୍ଭପାତ ନିମନ୍ତେ ଔଷଧ ବା ଅପରେଶନର ସାହାଯ୍ୟ ନିଆଯାଏ । ପ୍ରଥମ ତ୍ରୈମାସିକରେ ଅପରେଶନ ସଦୃଶ ଫଳପ୍ରଦ ହେଉଥିବା ଦୁଇଟି ଔଷଧ 'ମିଫେପ୍ରିସ୍ଟୋନ' ( mifepristone) ଓ 'ପ୍ରୋସ୍ଟାଗ୍ଲାନ୍‌ଡୋମ' (prostaglandin) ଉପଲବ୍‌ଧ ହେଉଛି ।[][] ଦ୍ୱିତୀୟ ତ୍ରୈମାସିକରେ ଔଷଧ ଫଳପ୍ରଦ[] ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଅପରେଶନ କଲେ ପାର୍ଶ୍ୱପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସଙ୍କଟ କମ୍ ରହୁଛି ।[] ଗର୍ଭପାତ ପରେ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଜନ୍ମ ନିରୋଧ ବଟିକା ବା ଇଣ୍ଟ୍ରାୟୁଟେରାଇନ ଡିଭାଇସ୍ ବ୍ୟବ‌ହାର କରିବାକୁ ଉପଦେଶ ଦିଆଯାଏ ।[] ସ୍ଥାନୀୟ ନିୟମ ଅନୁକୂଳରେ ବିକଶିତ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଇତିହାସରେ ଗର୍ଭପାତ ଏକ ନିରାପଦ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭାବେ ସ୍ୱକୃତି ପାଇଛି ।[][] ଅଣଜଟିଳ ଗର୍ଭପାତଦ୍ୱାରା ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ମାନସିକ ଓ ଶାରୀରିକ ଅସୁବିଧା ହୁଏ ନାହିଁ ।[] ପୃଥିବୀରେ ସମସ୍ତ ମହିଳାଙ୍କୁ ସମାନ ସ୍ତରର ନିରାପଦ ଓ କାନୁନୀ ଗର୍ଭପାତ କରେଇବାକୁ ବିଶ୍ୱସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ପରାମର୍ଶ ଦେଉଛି ।[] ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅସୁରକ୍ଷିତ ବର୍ଭପାତ ଯୋଗୁ ପୃଥିବୀରେ ପ୍ରାୟ ୪୭.୦୦୦ ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁ[] ଓ ୫ ନିୟୁତ ଡାକ୍ତରଖାନା ଆଡ୍‌ମିସନ୍ ହେଉଛି ।[]

ରୋଗନୁଶୀଳନ

[ସମ୍ପାଦନା]

ପ୍ରତିବର୍ଷ ପୃଥିବୀରେ ପ୍ରାୟ ୪୪ ନିୟୁତ ଗର୍ଭପାତ କରାଯାଉଛି ଓ ତନ୍ମମଧ୍ୟରୁ ଅଧାରୁ କମ୍ ଅସୁରକ୍ଷିତ ଅଟେ ।[୧୦] ଦଶବର୍ଷାଧିକର ପରିବାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଓ ଜନ୍ମ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଶିକ୍ଷା ସତ୍ତ୍ୱେ ସନ ୨୦୦୩ରୁ ୨୦୦୮ ମଧ୍ୟରେ ଗର୍ଭପାତ ହାର କିଛି କମ୍ ହୋଇନି ।[୧୧] ସନ ୨୦୦୮ରେ ପୃଥିବୀର ମହିଳାମାନେ କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନ ବିନା କାନୁନୀ ଗର୍ଭପାତ କରାଇଛନ୍ତି, [୧୨] କିନ୍ତୁ କେତେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କରିପାରିବେ, ତାହାର ଏକ ସୀମା ଅଛି ।[୧୨]

ଇତିହାସ, ସମାଜ ଓ ସଂସ୍କୃତି

[ସମ୍ପାଦନା]

ଇନ୍‌ଡ୍ୟୁସ୍‌ଡ ଗର୍ଭପାତର ଲମ୍ବା ଇତିହାସ ଅଛି । ବିବିଧ ଉପାୟ ଯଥା ବୃକ୍ଷଲତା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ, ମୂନିଆ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ, ଶାରୀରିକ ଆଘାତଦ୍ୱାରା ଓ ପୁରାତନ କାଳରୁ ଗତାନୁଗତିକ ପଦ୍ଧତି ସାହାଯ୍ୟରେ ଏହା ଚାଲିଛି ।[୧୩] ପୃଥିବୀର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନିୟମରେ, କେତେ ଅନ୍ତରରେ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ତ‌ଥା ଧାର୍ମିକ ନିୟମରେ କରାଯିବ ତାହାର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମତ ଅଛି । ଧର୍ଷଣ, ଫିଟସ ଅସୁବିଧା, ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ କାରଣ ଓ ମାତାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍କଟ ହେଲେ ଏହା ନ୍ୟାୟିକ ଭାବରେ କରାଯାଏ ।[୧୪] ପୃଥିବୀର ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ନୈତିକ, କାନୁନୀ ଓ ନୀତିଗତ କାରଣରୁ ଜନସାଧରଣଙ୍କ ମତର ଭିନ୍ନତା ଦେଖାଯାଏ । ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମତ: ଗର୍ଭରେ ଥିବା ପ୍ରାଣ ଜୀବନ୍ତ ଅଟେ, ତାହାର ବଞ୍ଚିବା ଅଧିକାର ଅଛି ଓ ତାହାକୁ ମାରିବା ହତ୍ୟା ସାଥିରେ ସମାନ ।[୧୫][୧୬] ଏହା ସପକ୍ଷରେ ଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମତ: ମହିଳାମାନଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ଶରୀରର ସମସ୍ୟା ନିଜେ ନିର୍ଦ୍ଧରଣ କରିବାର ଅଧିକାର ଅଛି[୧୭] ଓ ଏହା ମାନବିକ ଅଧିକାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।[]

  1. Grimes, DA; Stuart, G (2010). "Abortion jabberwocky: the need for better terminology". Contraception. 81 (2): 93–6. doi:10.1016/j.contraception.2009.09.005. PMID 20103443.
  2. Kulier, R; Kapp, N; Gülmezoglu, AM; Hofmeyr, GJ; Cheng, L; Campana, A (Nov 9, 2011). "Medical methods for first trimester abortion". The Cochrane database of systematic reviews (11): CD002855. doi:10.1002/14651858.CD002855.pub4. PMID 22071804.
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ Kapp, N; Whyte, P; Tang, J; Jackson, E; Brahmi, D (Sep 2013). "A review of evidence for safe abortion care". Contraception. 88 (3): 350–63. doi:10.1016/j.contraception.2012.10.027. PMID 23261233.
  4. Wildschut, H; Both, MI; Medema, S; Thomee, E; Wildhagen, MF; Kapp, N (Jan 19, 2011). "Medical methods for mid-trimester termination of pregnancy". The Cochrane database of systematic reviews (1): CD005216. doi:10.1002/14651858.CD005216.pub2. PMID 21249669.
  5. Grimes, D. A.; Benson, J.; Singh, S.; Romero, M.; Ganatra, B.; Okonofua, F. E.; Shah, I. H. (2006). "Unsafe abortion: The preventable pandemic" (PDF). The Lancet. 368 (9550): 1908–1919. doi:10.1016/S0140-6736(06)69481-6. PMID 17126724.
  6. Raymond, EG; Grossman, D; Weaver, MA; Toti, S; Winikoff, B (Nov 2014). "Mortality of induced abortion, other outpatient surgical procedures and common activities in the United States". Contraception. 90 (5): 476–479. doi:10.1016/j.contraception.2014.07.012. PMID 25152259.
  7. ୭.୦ ୭.୧ Lohr, P. A.; Fjerstad, M.; Desilva, U.; Lyus, R. (2014). "Abortion". BMJ. 348: f7553. doi:10.1136/bmj.f7553.
  8. ୮.୦ ୮.୧ Organization, World Health (2012). Safe abortion: technical and policy guidance for health systems (PDF) (2nd ed. ed.). Geneva: World Health Organization. p. 8. ISBN 9789241548434. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)
  9. Shah, I.; Ahman, E. (December 2009). "Unsafe abortion: global and regional incidence, trends, consequences, and challenges" (PDF). Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada. 31 (12): 1149–58. PMID 20085681.
  10. Sedgh, G.; Singh, S.; Shah, I. H.; Åhman, E.; Henshaw, S. K.; Bankole, A. (2012). "Induced abortion: Incidence and trends worldwide from 1995 to 2008" (PDF). The Lancet. 379 (9816): 625–632. doi:10.1016/S0140-6736(11)61786-8. PMID 22264435.
  11. Sedgh G, Henshaw SK, Singh S, Bankole A, Drescher J (September 2007). "Legal abortion worldwide: incidence and recent trends". Int Fam Plan Perspect. 33 (3): 106–116. doi:10.1363/ifpp.33.106.07. PMID 17938093.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  12. ୧୨.୦ ୧୨.୧ Culwell KR, Vekemans M, de Silva U, Hurwitz M (July 2010). "Critical gaps in universal access to reproductive health: Contraception and prevention of unsafe abortion". International Journal of Gynecology & Obstetrics. 110: S13–16. doi:10.1016/j.ijgo.2010.04.003. PMID 20451196.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  13. Joffe, Carole (2009). "1. Abortion and medicine: A sociopolitical history". Management of Unintended and Abnormal Pregnancy (PDF) (1st ed.). Oxford, United Kingdom: John Wiley & Sons, Ltd. ISBN 978-1-4443-1293-5. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 11 April 2015. {{cite book}}: Unknown parameter |editors= ignored (|editor= suggested) (help)
  14. Boland, R.; Katzive, L. (2008). "Developments in Laws on Induced Abortion: 1998–2007". International Family Planning Perspectives. 34 (3): 110–120. doi:10.1363/ifpp.34.110.08. PMID 18957353.
  15. Pastor Mark Driscoll (18 October 2013). "What do 55 million people have in common?". Fox News. Retrieved 2 July 2014.
  16. Dale Hansen (18 March 2014). "Abortion: Murder, or Medical Procedure?". Huffington Post. Retrieved 2 July 2014.
  17. Sifris, Ronli Noa (2013). Reproductive Freedom, Torture and International Human Rights Challenging the Masculinisation of Torture. Hoboken: Taylor and Francis. p. 3. ISBN 9781135115227.