ବ୍ୟବହାରକାରୀ:Surabhai/କାଳରାତ୍ରୀ
@Surabhai: ଆପଣ ଲେଖିଥିବା କାଳରାତ୍ରୀ ପ୍ରସଙ୍ଗଟି କୌଣସି ଆଧାର ବିନା ଓ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ:ନିୟମାବଳୀ ଅନୁସାରେ ଲେଖାଯାଇନଥିବାରୁ ହୁଏତ ଲିଭାଇଦିଆଯାଇପାରେ । ଲେଖାଟିର କପି ତଳେ ରହିଲା ଫଳରେ ଆପଣ ଭବିଷ୍ୟତରେ କେବେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ନିୟମାବଳୀ ଅନୁସାରେ ଲେଖିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ହେଲେ ଲେଖିପାରିବେ । ଆପଣ ଏଠି ମଧ୍ୟ ଧୀରେ ଧୀରେ ପ୍ରସଙ୍ଗଟିକୁ ଉନ୍ନତ କରିପାରିବେ । ଅସୁବିଧାରେ ପଡ଼ିଲେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ:ଚାଟସଭାରେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପଚାରିପାରିବେ । ଲେଖାଟି ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ହେଲେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଏକ ସାଧାରଣ ପୃଷ୍ଠା ଭାବେ ଘୁଞ୍ଚାଇପାରିବେ ।--Psubhashish (ମୋ ଆଲୋଚନା) ୦୩:୩୩, ୨୧ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୩ (IST)
କାଳରାତ୍ରୀ
ମା ଦୁର୍ଗାଙ୍କର ସପ୍ତମ ଶକ୍ତି କାଳରାତ୍ରୀ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା। ଦୁର୍ଗା ପୂଜାର ସପ୍ତମ ଦିନରେ ମା କାଳରାତ୍ରୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି। ଏହି ଦିନ ସାଧକଙ୍କ ମନ ‘ସହସ୍ରାର' ଚକ୍ରରେ ଅବସ୍ଥିତ ରହେ। ଏଥିପାଇଁ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସମସ୍ତ ସଫଳତାର ଦ୍ଵାର ଖୋଲିବା ଆରମ୍ଭ କରେ। ଦେବୀ କାଳରାତ୍ରୀଙ୍କୁ ମାତା ଦେବୀଙ୍କର ଅନେକ ବିନାଶକାରୀ ରୂପ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ଯଥା-କାଳୀ, ମହାକାଳୀ, ଭଦ୍ରକାଳି, ଭୈରବୀ, ମୃତ୍ୟୁ-ରୁଦ୍ରାଣୀ, ଚାମୁଣ୍ଡା, ଚଣ୍ଡୀ ଏବଂ ଦୁର୍ଗା। ରୌଦ୍ରୀ, ଧୂମ୍ରବର୍ଣ୍ଣା ମା କାଳରାତ୍ରୀଙ୍କର ଅନ୍ୟ କମ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନାମ ଅଟେ।
ଏହା ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଜରୁରୀ ଯେ ମା କାଳୀ ଏବଂ କାଳରାତ୍ରୀଙ୍କ ବ୍ୟବହାର ପରସ୍ପର ପରିପୂରକ ହୋଇଥାଏ, ଯଦିଓ ଏହି ଦୁଇ ଦେବୀଙ୍କୁ କେତେକ ପୃଥକ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରନ୍ତି। ଡେଭିଡ କିନ୍ସଲିଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରାୟ ୬୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ କାଳୀଙ୍କୁ ଏକ ଅଲଗା ଦେବୀ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। କାଳାନୁସାରେ, କାଳରାତ୍ରୀ ହେଉଛି ମହାଭାରତରେ (ପ୍ରାୟ ୩୨୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ) ବର୍ଣ୍ଣିତ ବର୍ତ୍ତମାନର କାଳୀଙ୍କର ବର୍ଣ୍ଣନା ଅଟେ।
ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ଯେ ଦେବୀଙ୍କର ଏହି ରୂପରେ ସମସ୍ତ ରାକ୍ଷସ, ଭୂତ, ପ୍ରତ, ପିଶାଚ ଏବଂ ନକାରାତ୍ମକ ଶକ୍ତି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ, ଯେଉଁମାନେକି ମାତାଙ୍କର ଆଗମନରେ ପଳାୟନ କରନ୍ତି।
ଶିଳ୍ପ ପ୍ରକାଶରେ ଉଲ୍ଲେଖିତ ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ତାନ୍ତ୍ରିକ ପାଠ, ସୌଧିକାଗମରେ ଦେବୀ କାଳରାତ୍ରୀଙ୍କୁ ରାତ୍ରିର ନିୟନ୍ତ୍ରକ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। ସହସ୍ରାର ଚକ୍ରରେ ଅବସ୍ଥିତ ସାଧକଙ୍କ ମନ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ମାତା କାଳରାତ୍ରୀଙ୍କ ସ୍ବରୂପରେ ଅବସ୍ଥିତ ରହେ। ସେ ତାଙ୍କ ସାକ୍ଷାତକାରରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ପୁଣ୍ୟ (ସିଦ୍ଧି ଏବଂ ନିଧି ବିଶେଷ ରୂପରେ ଜ୍ଞାନ, ଶକ୍ତି ଏବଂ ଧନ) ର ଅଂଶୀଦାର ହୁଅନ୍ତି। ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ପାପ ଏବଂ ବାଧାବିଘ୍ନ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ସେ ଅକ୍ଷୟ ପୁଣ୍ୟ-ଲୋକ ପ୍ରାପ୍ତ କରନ୍ତି।
ଶ୍ଳୋକ
ଏକବେଣୀ ଜପାକର୍ଣ୍ଣପୁରା ନଗ୍ନା ଖରାସ୍ଥିତା। ଲମ୍ବୋଷ୍ଠୀ କର୍ଣ୍ଣିକାକର୍ଣ୍ଣୀ ତୈଳାଭ୍ୟକ୍ତଶରୀରିଣୀ।।
ବାମପାଦୋଲ୍ଲସଲ୍ଲୋହଲତାକଣ୍ଟକ ଭୂଷଣା। ବର୍ଧନ୍ମୂର୍ଧଧ୍ଵଜା କୃଷ୍ଣା କାଳରାତ୍ରିର୍ଭୟଙ୍କରୀ।।
ବର୍ଣ୍ଣନା
ଏହାଙ୍କର ଶରୀରର ରଙ୍ଗ ଘନ ଅନ୍ଧକାର ପରି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କଳା। ମୁକ୍ତକେଶା। ଗଳାରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରି ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ମାଳା ଶୋଭା ପାଉଛି। ତ୍ରିଲୋଚନୀ ମାତାଙ୍କ ଚକ୍ଷୁଗୁଡ଼ିକ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ପରି ଗୋଲାକାର। ଏଥିରୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରି ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ କିରଣ ସଦା ନିର୍ଗତ ହେଉଛି।
ମା’ର ନାସିକାରୁ ନିର୍ଗତ ଶ୍ଵାସ ପ୍ରଶ୍ଵାସରେ ଅଗ୍ନିର ଭୟଙ୍କର ଜ୍ଵାଳା ନିର୍ଗତ ହେଉଥାଏ। ତାଙ୍କ ବାହନ ହେଉଛି ଗର୍ଦଭ। ସେ ତାଙ୍କର ଉପର ଡାହାଣ ହାତ ବରମୁଦ୍ରା ସହିତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବର ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି। ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ତଳ ହାତ ଅଭୟମୁଦ୍ରା ରେ ରହିଛି। ଉପର ବାମ ହାତରେ ଏକ ଲୁହା ହୁକ୍ ଏବଂ ତଳ ହାତରେ କୃପାଣ ରହିଛି।
ମହିମା
ମା କାଳରାତ୍ରୀଙ୍କ ରୂପ ଦେଖିବାକୁ ବହୁତ ଭୟାନକ, କିନ୍ତୁ ସେ ସର୍ବଦା ଶୁଭ ଫଳ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି। ଏହି କାରଣରୁ, ତାଙ୍କର ନାମ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ‘ଶୁଭଙ୍କରୀ'। ତେଣୁ ଭକ୍ତମାନେ ମା’ଙ୍କ ପ୍ରତି ଭୟଭୀତ କିମ୍ବା ଆତଙ୍କିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ।
ମାତା କାଳରାତ୍ରୀ ଦୁଷ୍ଟମାନଙ୍କର ବିନାଶକାରୀ ଅଟନ୍ତି। ଦାନବ, ଦୈତ୍ୟ, ରାକ୍ଷସ, ଭୂତ, ପ୍ରେତ ଇତ୍ୟାଦି ମାଙ୍କର ସ୍ବରଣ ମାତ୍ରେ ଭୟଭୀତ ହୋଇ ପଳାୟନ କରନ୍ତି। ସେ ଗ୍ରହ-ବାଧାର ମଧ୍ୟ ଦୂରୀକରଣ କରନ୍ତି। ତାଙ୍କର ସାଧକ ଅଗ୍ନି ଭୟ, ଜଳ ଭୟ, ପଶୁ ଭୟ, ଶତ୍ରୁ ଭୟ, ରାତ୍ରି ଭୟ ଇତ୍ୟାଦି ଭୟକୁ ଭୟ କରନ୍ତି ନାହିଁ। ତାଙ୍କ ଅନୁଗ୍ରହ ଦ୍ଵାରା ସାଧକ ଭୟରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି।
ମା କାଳରାତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରତିମାକୁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ଅବସ୍ଥାପିତ କରି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଭାବରେ ମା’ଙ୍କର ଉପାସନା କରିବା ଉଚିତ୍। ସେ ଯମ, ନିୟମ ଏବଂ ସଂଯମର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଅନୁସରଣ କରାଯିବା ଉଚିତ୍। ମନ, ବଚନ ଏବଂ ଶରୀରର ଶୁଦ୍ଧତା ବଜାୟ ରଖିବା ଉଚିତ୍। ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଶୁଭଙ୍କରୀ ଦେବୀ। ତାଙ୍କର ଉପାସନା ଫଳରେ ମିଳୁଥିବା ଶୁଭ ଲାଭ ଏତେ ଅଧିକ ଯେ ତା’ର ଗଣନା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ଆମେ ତାଙ୍କର ନିରନ୍ତର ସ୍ମରଣ, ଧ୍ୟାନ କରିବା ଏବଂ ଉପାସନା କରିବା ଉଚିତ୍।
ନବରାତ୍ରୀ ଦିବସ
ନବରାତ୍ରୀର ସପ୍ତମ ଦିନରେ ମା କାଳରାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଉପାସନା କରିବାର ପରମ୍ପରା ଅଛି। ତାଙ୍କର ଉପାସନା କରିବା ଦ୍ଵାରା ଜଣେ ସମସ୍ତ ପାପରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥାଏ, ତା’ର ଶତ୍ରୁମାନେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଆନ୍ତି ଏବଂ ଜଣଙ୍କର ତେଜ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ।
ଏହି ପଦଟି ସରଳ ଏବଂ ସ୍ପଷ୍ଟ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଉପାସନା ଯୋଗ୍ୟ। ମା ଜଗଦମ୍ବେଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି ପାଇବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ନବରାତ୍ରୀଙ୍କ ସପ୍ତମ ଦିନରେ ସ୍ମରଣ କରି ଜପ କରାଯିବା ଉଚିତ୍।
ଶ୍ଳୋକ
ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କର ଉପାସନା ଯୋଗ୍ୟ ଏହି ଶ୍ଳୋକଟି ଅତ୍ୟନ୍ତ ସରଳ ଏବଂ ସ୍ପଷ୍ଟ। ମା ଜଗଦମ୍ବେଙ୍କ ଭକ୍ତି ପାଇବା ପାଇଁ, ଏହାକୁ କଣ୍ଠସ୍ଥ କରି ନବରାତ୍ରୀର ଷଷ୍ଠ ଦିନରେ ଜପ କରିବା ଉଚିତ୍।
ଯା ଦେବୀ ସର୍ବଭୂତେଷୁ କାଳରାତ୍ରୀ ରୂପେଣ ସଂସ୍ଥିତା।
ନମସ୍ତସ୍ୟୈ ନମସ୍ତସ୍ୟୈ ନମସ୍ତସ୍ୟୈ ନମୋ ନମଃ।।
ଅର୍ଥ: ହେ ମା ଆମ୍ବେ! ଆପଣ ସର୍ବତ୍ର ବିରାଜିତ ଏବଂ କାଳରାତ୍ରି ରୂପରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଟ, ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ନମସ୍କାର କରୁଛି। ହେ ମାତା, ମୋତେ ସମସ୍ତ ପାପରୁ ମୁକ୍ତ କର।
ମନ୍ତ୍ର
ଓଁ ଐଂ ହ୍ରୀଂ କ୍ରୀଂ କାଳରାତ୍ରୈ ନମଃ।