Jump to content

ତାରାବାଇ

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
ତାରାବାଇ
ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟ
କୋଲହାପୁର ରାଜ୍ୟ

ମହାରାଣୀ ତରାବାଇ
୧୯୨୮ ମସିହାର
ଶାସନକାଳ ୧୭୦୦–୧୭୦୮, ୧୭୧୦–୧୭୧୪
ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ରାଜସବାଇ
ଜୀବନସାଥୀ ରାଜାରାମ ପ୍ରଥମ (ବିବାହିତ c. ୧୬୮୩, ମୃତ୍ୟୁ ୧୭୦୦)
ବାପା ହାମ୍ବିରାଓ ମୋହିତେ
ଜନ୍ମ ୧୬୭୫
ମୃତ୍ୟ ୯ ଡିସେମ୍ବର ୧୭୬୧(1761-12-09) (ବୟସ ୮୫–୮୬)
ସାତାରା (ସହର)
ଧର୍ମ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ

ମହାରାଣୀ ତରାବାଇ ଭୋସଲେ (ଉଚ୍ଚାରଣ:t̪aːɾabaːi; née ମୋହିତେ)[] ୧୭୦୦ ମସିହାରୁ ୧୭୦୮ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତର ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଜଣେ ଶାସକ ଥିଲେ । ସେ ରାଜାରାମ ଭୋସଲେଙ୍କ ମହାରାଣୀ ତଥା ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ବୋହୂ ଥିଲେ । ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ମରାଠା ଅଞ୍ଚଳର ମୋଗଲ ଦଖଲ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଥିବା ପ୍ରତିରୋଧକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାରେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ପୁଅ ଶିବାଜୀ ଦ୍ୱିତୀୟଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଇଥିଲା ।

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ

[ସମ୍ପାଦନା]

ତାରବାଇ ମୋହିତେ ବଂଶରୁ ଆସିଥିଲେ । ସେ ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସେନାପତି ହାମ୍ବିରରାଓ ମୋହିତେଙ୍କ ଝିଅ ଥିଲେ । ହାମ୍ବିରରାଓଙ୍କ ଭଉଣୀ ସୋୟାରାବାଇ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସାନପୁଅ ରାଜାରାମ ପ୍ରଥମଙ୍କ ମାତା ଥିଲେ । ତାରାବାଇ ୧୬୮୨ ମସିହାରେ ରାଜାରାମ ମହାରାଜଙ୍କୁ ମାତ୍ର ୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ବିବାହ କରି ତାଙ୍କର ଦ୍ୱିତୀୟ ପତ୍ନୀ ହୋଇଥିଲେ ।

ତାଙ୍କ ସାବତ ଭାଇ ତଥା ପୂର୍ବ ସମ୍ଭାଜି ମହାରାଜଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ରାଜାରାମ ୧୬୮୯ରୁ ୧୭୦୦ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଶାସନ କରିଥିଲେ । ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୭୦୦ ମସିହାରେ ରାଜାରାମଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ପରେ ତାରାବାଇ ତାଙ୍କ ଶିଶୁପୁତ୍ର ଶିବାଜୀ ଦ୍ୱିତୀୟଙ୍କୁ ରାଜାରାମଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଏବଂ ନିଜକୁ ରାଜପ୍ରତିନିଧି ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।[]

ତାରାବାଇଙ୍କ ସମାଦେଶ

[ସମ୍ପାଦନା]

ରାଜପ୍ରତିନିଧି ଭାବରେ ତାରାବାଇ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ସୈନ୍ୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯୁଦ୍ଧର ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାରାବାଇ ଅଶ୍ୱାରୋହୀ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପାରଙ୍ଗମ ଥିଲେ । ସେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ଯୁଦ୍ଧର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ମୋଗଲମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସଂଗ୍ରାମ ଜାରି ରଖିଥିଲେ ।

ଲୋକପ୍ରିୟ ସଂସ୍କୃତିରେ

[ସମ୍ପାଦନା]
  • ୧୯୨୭ ମସିହାରେ ଔନ୍ଧ ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଭବନରାଓ ପାଣ୍ଟ ପ୍ରତିନିଧି, ତାଙ୍କର ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଥିବା ତାରାବାଇଙ୍କ ଚିତ୍ର ଆଙ୍କିବା ପାଇଁ ବିଶିଷ୍ଟ ମରାଠୀ କଳାକାର ଏମ.ଭି ଧୁରନ୍ଦରଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।
  • ୧୯୯୩ ମସିହାରେ ଦିନକର ଡି ପାଟିଲଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଐତିହାସିକ ଡ୍ରାମା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଶିବରାୟଚି ସୁନ ତାରାରାଣୀରେ ନିଶିଗନ୍ଧା ବାଡ ତାରାବାଇଙ୍କ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।[]
  • ୨୦୧୭ ମସିହାର ଟିଭି ଧାରାବାହିକ ପେଶବା ବାଜିରାଓରେ ପଲ୍ଲବୀ ଯୋଶୀ ତାରାବାଇଙ୍କ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଛନ୍ତି ।[]
  • ୨୦୧୯ ମସିହାରେ ଟିଭି ଧାରାବାହିକ ସ୍ୱାମିନୀରେ ନୀନା କୁଲକର୍ଣ୍ଣି ତାରାରାଣୀଙ୍କ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।[]
  1. Jadhav, Bhagyashree M (1998). "Ch. 5 – Her Contribution to Maratha History". Dr. Appasaheb Pawar a study of his life and career. Shivaji University. p. 224. hdl:10603/138357.
  2. Sen, Sailendra (2021). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. p. 201. ISBN 978-9-38060-734-4.
  3. Sanjit Narwekar (1994). Directory of Indian Film-makers and Films. Flicks Books. ISBN 978-0-948911-40-8.
  4. "Peshwa Bajirao Review: Anuja Sathe shines as Radhabai in the period drama", India Today, 25 January 2017
  5. स्वामिनी'मध्ये नीना कुळकर्णी साकारणार महत्त्वपूर्ण भूमिका