ବିଜୟ ଦାବ୍ବେ
ବିଜୟ ଦାବ୍ବେ | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ | ବିଜୟ ୧ ଜୁନ ୧୯୫୧ ଦାବ୍ବେ, ବେଲୁର, କର୍ଣ୍ଣାଟକ, ଭାରତ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୨୩ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୮ (ବୟସ ୬୬) ମହୀଶୂର, କର୍ଣ୍ଣାଟକ, ଭାରତ |
| ବୃତ୍ତି |
|
| ଭାଷା | କନ୍ନଡ |
| ଶୈଳୀ |
|
| ବିଷୟ |
|
| ସାହିତ୍ୟର ଆନ୍ଦୋଳନ | କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ନାରୀବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନ |
| ପିତାମାତା | ସୀତାଲକ୍ଷ୍ମୀ (ମାତା) କୃଷ୍ଣମୂର୍ତ୍ତି (ପିତା) |
ବିଜୟ ଦାବ୍ବେ (୧ ଜୁନ୍ ୧୯୫୧ - ୨୩ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୮) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଲେଖକ, ନାରୀବାଦୀ, ପଣ୍ଡିତ ତଥା କନ୍ନଡ ଭାଷାରେ ସମାଲୋଚକ ଥିଲେ ।[୧] ସେ ଆଧୁନିକ କନ୍ନଡ ଭାଷାରେ ପ୍ରଥମ ନାରୀବାଦୀ ଲେଖକ ଭାବରେ ମାନ୍ୟତା ପାଇବା ସହିତ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ନାରୀବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନର ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ।[୨][୩] ସେ ଆଧୁନିକ କନ୍ନଡ଼ର ପ୍ରଥମ ପିଢି ମହିଳା ଲେଖକମାନଙ୍କ ଉପରେ ବିସ୍ତୃତ ଗବେଷଣା କରିଥିଲେ ।
ସେ ମିସୁରୁର ଏକ ମହିଳା ଗୋଷ୍ଠୀର ସମତାର ଜଣେ ସକ୍ରିୟ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ଏବଂ ସେହି ସମୟରେ କୃଷକ ଏବଂ ଦଳିତ ଆନ୍ଦୋଳନ ଗତିଶୀଳ ହେବାପରେ ମହିଳା କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତାଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରିବାରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ[ସମ୍ପାଦନା]
ବିଜୟ ୧ ଜୁନ ୧୯୫୧ ମସିହାରେ ବେଲୁର ତାଲୁକର ଦାବ୍ବେ ଗ୍ରାମରେ କୃଷ୍ଣମୂର୍ତ୍ତି ଏବଂ ସୀତାଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୪] ସେ କାଲାସାପୁରା ଏବଂ ଜାଭାଗଲରେ ପାଠପଢା ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ, ପରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ହାସନ ଏବଂ ମହୀଶୂର ଚାଲିଗଲେ । ସେ ମହୀଶୂର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ କନ୍ନଡ ଅଧ୍ୟାପକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
ବୃତ୍ତି[ସମ୍ପାଦନା]
"ନିର୍ଭୀକ ହୁଅ ।
କେବେ ଚିନ୍ତା କର ନାହିଁ ।
ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତୁମେ କରିବ ନାହିଁ
ମୁଣ୍ଡ ଉଠାଅ
ପୁରୁଷମାନେ ତୁମକୁ ଘେରି ରହିବେ, ଜଗିବେ ।
ସତେ ଯେପରି ସେମାନେ ତୁମର ଆଖ ।"
(ବିଜୟ ଦାବଙ୍କ କବିତା "Naarimanige Ondu Kivimatu" (ଭଦ୍ରଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଦେଶ).[୫]
- ଲେଖକ ଭାବରେ
୧୯୭୫ ମସିହାରେ ପ୍ରକାଶିତ କବିତାର ସଂଗ୍ରହ ଇରୁଥାଭେ ଦାବ୍ବେ ପ୍ରଥମ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସାହିତ୍ୟିକ ଥିଲା । ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ନେରୁ ଲୋହାଦା ଚିନ୍ତେ (୧୯୮୫) ଏବଂ ନାରୀ ଦାରି ଦିଗନ୍ତ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ତାଙ୍କର ଅଧିକାଂଶ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକ ମହିଳା ମାନଙ୍କ ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ରିତ ଅଟେ ।
- ନାରୀବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନ
୧୯୭୮ ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ସମଥା ବେଦିକେ ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ବିଜୟ ଦାବ୍ବେ ଜଣେ ମହିଳା ଲେଖକ ତଥା କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ଥିଲେ । ସେ ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତା, ମହିଳାଙ୍କ ଉପରେ ପାରିବାରିକ ଅତ୍ୟାଚାର, ଯୌତୁକ, ଶିଶୁ ବିବାହ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜାତି, ଉଦାସୀନ ଶ୍ରେଣୀର ବିଶେଷକରି ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଭେଦଭାବ ଏବଂ ସାମାଜିକ ଅନ୍ୟାୟ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । କବିତା, ପ୍ରବନ୍ଧ, କର୍ମଶାଳା, ସାହିତ୍ୟ ସଭା ଏବଂ ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ଆଗେଇ ନେବାରେ ଦାବ୍ବେ ଆଗ ମୁଖା ଥିଲେ ।[୬]
ସାହିତ୍ୟିକ କାର୍ଯ୍ୟ[ସମ୍ପାଦନା]
- କବିତା
- ଇରୁତ୍ଥାବେ (୧୯୭୫)
- ନେରୁ ଲୋହାଡା ଚିନ୍ତେ (୧୯୮୫)
- ଇଥିଗୀଥିକେ (୧୯୯୫)
- ତିରୁଗି ନିନ୍ଥା ପ୍ରଶ୍ନେ (୧୯୯୫)
- ଅନୁସନ୍ଧାନ
- ନାଗଚନ୍ଦ୍ର - ଓନ୍ଦୁ ଆଧ୍ୟାୟନା (୧୯୮୩)
- ନାୟସେନା
- ହିଥାଶିୟା ହେଜେଗାଲୁ (୧୯୯୨)
- ସାରସରସ୍ୱତୀ (୧୯୯୬)
- ହିଥୋଫିଆ ହେଜେଗାଲୁ
- ଭ୍ରମଣ
- ୟୁରିଆ ଚିଗୁରୁ ଉତ୍କଳେ (୧୯୯୯)
- ସମାଲୋଚନା
- ମହିଳା ସାହିତ୍ୟ ସମାଜ (୧୯୮୬)
- ନାରୀ ଦାରୀ ଦିଗନ୍ଥ (୧୯୯୬)
- ମହିଳା ମତ୍ତୁ ମାନବତେ
- ସମ୍ପ୍ରତ୍ତି (୧୯୭୭)
- ଅନୁବାଦ
- ମେରୀ ମେକଲିୟୋଥ ବେଥୋନ
- ଗୁରୁଜାଡା (୧୯୮୬)
ପୁରସ୍କାର[ସମ୍ପାଦନା]
- ୨୦୦୮ - କର୍ଣ୍ଣାଟକ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଜୋତ୍ସବ ପ୍ରଶସ୍ତ ।[୭]
- ୨୦୦୮ - କର୍ଣ୍ଣାଟକ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ଦାନା ଚିନ୍ତାମଣି ଅତ୍ତିମାବ୍ବେ ପୁରସ୍କାର ।[୮]
- କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଲେଖାକିୟାରା ସଙ୍ଘଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅନୁମାପମା ପୁରସ୍କାର ।[୯]
- ବର୍ଦ୍ଧମାନା ପୁରସ୍କାର ।[୧୦]
ମୃତ୍ୟୁ[ସମ୍ପାଦନା]
୧୯୯୯ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୬ ତାରିଖରେ ଏକ ସଡକ ଦୁର୍ଘଟଣାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ପରେ ବିଜୟ ଦାବ୍ବେ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ହୋଇଯାଇଥିଲେ । କିଛି ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଅସୁସ୍ଥ ଥିବା ବିଜୟ କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ବିଜୟାନଗର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସାନ ଭଉଣୀ ଛାୟାଦେବୀଙ୍କ ସହ ରହିବାକୁ ମହୀଶୂର ଆସିଥିଲେ । ହୃଦ୍ଘାତ ହେତୁ ସେ ୨୩ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୮ରେ ଶୁକ୍ରବାର ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ମହୀଶୂରରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ ।[୧୧][୧୨] ତାଙ୍କ ପରିବାର ସଦସ୍ୟଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ସେ ଚାରି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାରେ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ଏବଂ ଭଉଣୀ ତାଙ୍କୁ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ମହୀଶୂରକୁ ନେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେ ଶୁକ୍ରବାର ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଜଟିଳତା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ଏବଂ ଡାକ୍ତରଖାନା ଯିବା ବାଟରେ ସେ ଶେଷ ନିଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ । ପରିବାର ସୂତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ ତାଙ୍କର ଶେଷ ରୀତିନୀତି (ଫେବୃଆରୀ ୨୪) ତାଙ୍କ ଜନ୍ମ ଗାଁ ଦାବ୍ବେରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]
- ↑ "Writer Vijaya Dabbe passes away". Times of India. 24 Feb 2018. Retrieved 22 Oct 2020.[permanent dead link]
- ↑ "ಹಿರಿಯ ಸಾಹಿತಿ ವಿಜಯಾ ದಬ್ಬೆ ನಿಧನ" [Senior writer Vijaya Dabbe no more]. Vijayakarnataka (in Kannada). 23 Feb 2018. Retrieved 22 Oct 2020.
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "ಮಹಿಳಾ ಚಳುವಳಿಗೆ ಗಟ್ಟಿ ನೆಲೆ ಒದಗಿಸಿದ ದಬ್ಬೆ" [Dabbe, who cemented strong base for women movement]. Prajavani (in Kannada). 26 Mar 2018. Retrieved 23 Oct 2020.
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ G. N. Ranganatha Rao (4 Mar 2018). "ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ಸಾಹಿತ್ಯದ ವಿಜಯಾ 'ದಬ್ಬೆ'" [Vijaya 'Dabbe' of feminist literature]. Varthabharati (in Kannada). Retrieved 22 Oct 2020.
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ Susie J. Tharu & K. Lalitha (1 Apr 1993). Women writing in India: The Twentieth Century. Feminist Press at The City University of New York. p. 584. ISBN 978-1558610293. Retrieved 23 Oct 2020.
- ↑ N. Gayatri (8 Mar 2018). "ಮಹಿಳಾ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ದಾರಿದೀವಿಗೆ" [Lamp for women movement]. Prajavani (in Kannada). Retrieved 23 Oct 2020.
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "Rajyotsava Awards". Karnataka Government Official Website. Retrieved 23 Oct 2020.
- ↑ "Daana Chintamani Attimabbe Award". Karnataka Government Official Website. Retrieved 23 Oct 2020.
- ↑ S N Deepak (1 Jul 2014). "Women writers in Kannada get noticed". The New Indian Express. Retrieved 23 Oct 2020.
- ↑ "Kannada writer Vijaya Dabbe dies after cardiac arrest". The New Indian Express. 24 Feb 2018. Retrieved 23 Oct 2020.
- ↑ "Writer Vijaya Dabbe dead". The Hindu. 24 Feb 2018. Retrieved 23 Oct 2020.
- ↑ "Vijaya Dabbe is no more". citytoday. 24 Feb 2018. Retrieved 23 Oct 2020.[permanent dead link]