ଦୁର୍ଗା ସାଗର
ଦୁର୍ଗା ସାଗର
ମାଧବପସା ଦିଘି | |
|---|---|
 | |
| Country |  ବଙ୍ଗଳାଦେଶ |
| Division | ବରିସାଲ୍ ଡିଭିଜନ୍ |
| District | ବରିସାଲ୍ ଜିଲ୍ଲା |
| Upazila | ବାବୁଗଞ୍ଜ |
| Time zone | UTC+6 (BST) |
ଦୁର୍ଗା ସାଗର, ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ଏକ ହ୍ରଦ । ଏହି ହ୍ରଦଟି ସେହି ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧବପସା ଦିଘି ନାମରେ ପରିଚିତ ।[୧] ଏହି ହ୍ରଦଟି ଦକ୍ଷିଣ ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ହ୍ରଦ ଅଟେ । ଏହି ହ୍ରଦଟି ସମୁଦାୟ ୨୫୦୦ ହେକ୍ଟର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ଜାଗା ଅକ୍ତିଆର କରିଛି । ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ବାରିସାଲ୍ ଜିଲ୍ଲାର ସଦର ମହକୁମାଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୧ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଏହି ହ୍ରଦଟି ଅବସ୍ଥିତ । ରାଜା ଜୟ ନାୟରଣଙ୍କର ମାତା ରାଣୀ ଦୁର୍ଗାବତୀ ଦେବୀ ୧୭୮୦ ମସିହାରେ ଏହି ହ୍ରଦଟି ଖନନ କରାଇଥିଲେ । ଏହି ହ୍ରଦ ମଝିରେ ଏକ ଛୋଟ ଦ୍ୱୀପ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏହି ଦ୍ୱୀପଟିରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ନଡ଼ିଆ ଗଛ ରହିଛି । ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ଭରପୁର ଥିବା ଏହି ହ୍ରଦଟିରେ ଏହାର ଆଖପାଖର ସାମୁଦ୍ରିକ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଅଧିକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
ବୀବରଣୀ
[ସମ୍ପାଦନା]ଏହି ହ୍ରଦଟି ସମୁଦାୟ ୨୫୦୦ ହେକ୍ଟର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି ଜାଗାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହି ହ୍ରଦର ଚାରି ଦିଗରେ ଚାରୋଟି ଇଟା ନିର୍ମିତ ଘାଟ ଥିଲା । ଏହି ଘାଟଗୁଡ଼ିକର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ୧୫ ମିଟର ଲେଖାଏଁ ଥିଲା । ମାତ୍ର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣର ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଘାଟଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ପାଖରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲର ଗଛଲତାଗୁଡ଼ିକ ମାଡ଼ିଯାଇଛି ।[୨] ଏହି ଘାଟର ଚାରିପାଖରେ ଇଟାରେ ପାଚେରୀମାନ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି । ଏହି ହ୍ରଦ ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ହେଲେ ଏବେ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରାଯାଇଛି । ଏହି ହ୍ରଦଟିର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଦ୍ୱୀପ ଅଛି । ଏହି ଦ୍ୱୀପଟିରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ନଡ଼ିଆ ଗଛସବୁ ରୋପଣ କରାଯାଇଛି । ୧୯୭୫ ମସିହାରେ ତତ୍କାଳୀନ ସରକାର ଏହି ହ୍ରଦଟିର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ବେଳେ ସେହି ଦ୍ୱୀପଟିରେ ବଢ଼ିଥିବା ଅନାବଶ୍ୟକ ଜଙ୍ଗଲକୁ ସଫା କରି ନଡ଼ିଆଗଛ ସବୁ ଲଗାଇଥିଲେ ।[୩]
ନିର୍ମାଣ
[ସମ୍ପାଦନା]ଏହି ହ୍ରଦଟି ୧୭୮୦ ଖୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ରାଜା ଜୟ ନାରାୟଣଙ୍କର ମାଆ ରାଣୀ ଦୁର୍ଗାବତୀ ଦେବୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ଖନନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଦେଖାଦେଉଥିବା ଜଳ ସମସ୍ୟାରେ ଦୂରୀକରଣ ପାଇଁ ସେ ଏହି ହ୍ରଦଟି ଖୋଳିବାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ । ରାଣୀ ଦୁର୍ଗାବତୀ ଦେବୀଙ୍କର ନାମ ଅନୁସାର ଏହି ହ୍ରଦଟିର ନାମ ଦୁର୍ଗା ସାଗର ଭାବରେ ନାମିତ ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଏହାର ଚାରି ଦିଗରେ ଚାରୋଟି ଘାଟ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ପରେ ସେ ଘାଟଗୁଡ଼ିକ ଧିରେ ଧିରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ୧୯୭୫ ମସିହାରେ ଏହି ଚାରୋଟି ଘାଟ ମଧ୍ୟରୁ ଦୁଇଟିକୁ ଉତ୍ତର ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ଥିବା ଘାଟର ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରାଯାଇଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ହ୍ରଦର ଚାରିକଡ଼ ଇଟା ନିର୍ମିତ ପାଚେରୀଦ୍ୱାରା ଘେରି ହୋଇ ରହିଛି ।[୩]
ଯାତାୟତ
[ସମ୍ପାଦନା]ଦୁର୍ଗା ସାଗର ହ୍ରଦ ବାରିସାଲ୍ ଜିଲ୍ଲାର ସଦର ମହକୁମାଠାରୁ ୧୧ କିଲୋମିଟର ଦୂର ବାପୁଗଞ୍ଜ ଉପଜିଲ୍ଲାରେ ମାଧବପସା ଗ୍ରାମରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ଭ୍ରମଣରେ ଯାଉଥିବା ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ସଡ଼କପଥ ଦେଇ ଯିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ । ସଦର ମହକୁମାଠାରୁ ଏହି ସ୍ଥାନଟିକୁ ବସ ଯାତାୟତ କରୁଥାଏ । ନଥୁଲାବାଦ ବସ୍ଷ୍ଟାଣ୍ଡରୁ ମଧ୍ୟ ଅଟୋରିକ୍ସାରେ ଭଡ଼ାରେ ମିଳିଥାଏ । ଯାତ୍ରୀମାନେ ମଧ୍ୟ ନିଜର ଯାନବାହନ କିମ୍ବାରେ ଭଡ଼ାରେ ଉପଲବ୍ଧ ଯାନବାହନ ନେଇ ଯାଇପାରିବେ ।[୩]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]
- ↑ Md Tuhin Molla (2012), "Durgasagar", in Sirajul Islam and Ahmed A. Jamal (ed.), Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second ed.), Asiatic Society of Bangladesh
- ↑ "Durga Shagor Dighi, Barisal". Trip Adviser. Retrieved 1 November 2017.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ Nayeem; M Shahidul Islam. "Durga Sagar". OffBoard Bangladesh. Archived from the original on 9 November 2017. Retrieved 1 November 2017.