ଗାଙ୍ଗପୁର ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ

ଗାଙ୍ଗପୁର ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ
Type of subdivision of (the) Former Country
୧୮୨୧–୧୯୪୮ →
Location of ଗାଙ୍ଗପୁର ଗାଙ୍ଗପୁର
History
•	Established	୧୮୨୧
•	ଭାରତ ଗଣରାଜ୍ୟରେ ବିଲୟ	୧୯୪୮
Area
•	୧୯୪୧	୬,୪୫୪ km2 (୨,୪୯୨ sq mi)

ଗାଙ୍ଗପୁର ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜତ୍ୱ ସମୟରେ ଭାରତର ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ଥିଲା । ୧୯୦୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ପୂର୍ବ ରାଜ୍ୟ ଏଜେନ୍ସି( Eastern States Agency) ଅଧୀନରେ ଛୋଟା ନାଗପୁର ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଥିଲା ।

ଗାଙ୍ଗପୁରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୬୪୫୪ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଓ ୧୯୪୧ ମସିହାରେ ଏହାର ଜନସଂଖ୍ୟା ୩୯୮,୧୭୧ ଥିଲା । ଜନସାଧାରଣ ମୁଖ୍ୟତଃ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଥିଲେ । ଏହା ୧ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୪୮ରେ ଭାରତର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ମିଶିଥିଲା। ଗାଙ୍ଗପୁର ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଶାର ସୁନ୍ଦରଗଡ ସହର ଥିଲା ।

ଇତିହାସ

ଗାଙ୍ଗପୁର ସମ୍ବଲପୁରର ରାଜ୍ୟର ଏକ ସାମନ୍ତ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା । ୧୮୨୧ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟିଶ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଗାଙ୍ଗପୁର ଉପରେ ସମ୍ବଲପୁରର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଧିକାରକୁ ବାତିଲ କରିଦେଲେ ଏବଂ ଗାଙ୍ଗପୁରର ଶାସକଙ୍କୁ ଏକ ସନଦ ଦିଆଗଲା, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଗାଙ୍ଗପୁର ଏକ ବ୍ରିଟିଶ ସାମନ୍ତ ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ମାନ୍ୟତା ପାଇଲା।

ଶାସକ

ଗାଙ୍ଗପୁରର ଶାସକମାନେ ୧ ୧୮୭୪ ପରଠାରୁ ରାଜା ଉପାଧି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

• .... - ୧୮୦୪ ବାଜନାଥ ଶେଖର ଦେଓ |
• ୧୮୦୪ - ୧୮୨୦ ଇନ୍ଦ୍ର ଶେଖର ଦେଓ |
• ୧୮୨୦ - 26 ଫେବୃଆରୀ 1831 ପର୍ଶରାମ ଶେଖର ଦେଓ (ମୃ. 1831)
• ୧୮୩୧ - ୧୮୫୨ ଜଗଦେବ ଶେଖର ଦେଓ |
• ୧୮୫୨ - ୧୮୫୮ ଚନ୍ଦ୍ରଭାନୁ ଶେଖର ଦେଓ |
• ୧୮୫୮ ମଦନ ମୋହନ ଶେଖର ଦେଓ |
• ୨୮ ଅକ୍ଟୋବର ୧୮୫୮ - ୧୮୭୪ ରଘୁନାଥ ଶେଖର ଦେଓ (ଜ. ୧୮୪୯ - ମୃ. ୧୯୧୭)

ରାଜା

• ୧୮୭୪ - ୧୯୧୭ ରଘୁନାଥ ଶେଖର ଦେଓ (ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଉପାଧୀ ଶୈଳୀ ମହାରାଜା ୧୯୧୫ରୁ)
• ୧୦ ଜୁନ୍ ୧୯୧୭ - ୫ ମଇ ୧୯୩୦ ଭବାନୀ ଶଙ୍କର ଶେଖର ଦେଓ (ଜ. ୧୮୯୮ - ମୃ. ୧୯୩୦)
• ୫ ମଇ ୧୯୩୦- ୨୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୮ ବୀର ମିତ୍ର ପ୍ରତାପ ଶେଖର ଦେଓ (ଜ. ୧୯୨୦ - ମୃ. ୧୯୩୮)
• ୫ ମଇ ୧୯୩୦ - ୨୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୮ କୁରୁପମର ରାଣୀ ଜାନକୀ ରଥନାୟମାର୍ଜୀ -ରିଜେଣ୍ଟ୍
• ୨୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୮ - ୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ ବିର ପ୍ରତାପ ଶେଖର ଦେଓ (ଖ୍ରୀ। ୧୯୨୩- ଡି। ୧୯୬୭)
• ୨୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୮- ୨୭ ନଭେମ୍ବର ୧୯୪୪ କୁରୁପମର ରାଣୀ ଜାନକୀ ରଥନାୟମାର୍ଜୀ - ରିଜେଣ୍ଟ୍ *