ନୀଳଗିରି ରାଜ୍ୟ
ନିଳଗିରି ରାଜ୍ୟ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜୁତି ସମୟ ରେ ଏକ ରାଜକୀୟ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା । ଏହା ଓଡିଶା ରାଜ୍ୟ ଏଜେନ୍ସି ଅଧୀନ ରେ ଥିଲା ଓ ଏହାର ରାଜଧାନୀ ରାଜ ନିଳଗିରି [୧]ଥିଲା । ବର୍ତମାନ ଏହା ନିଳଗିରି ସହର ନାମରେ ପରଚିତ ।
ଏହି ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତର ଓ ପଶ୍ଚିମ ରେ ମୟୂର୍ଭଜ ରାଜ୍ୟ ଦ୍ଵାରା ପରବେଶିତ ରହିଥିଲା ଓ ଦକ୍ଷିଣ ରେ ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲା ଥିଲା । 1940 ରେ ନିଳଗିରି ର ଜନସଂଖ୍ୟା 73,109 ଥିଲା । ଏହାର ଆୟତନ 263 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ରହିଥିଲା । ଏହା 1949 ରେ ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲା ରେ ସମରଜିତ ହେଇଥିଲା । [୨]
ଇତିହାସ
ପ୍ରବାଦ ଅନୁସାରେ ନିଳଗିରି ରାଜ୍ୟ 1125 ମସିହା ରେ ଛୋଟନାଗପୁର ଅଞ୍ଚଳ ରୁ ଆସିଥିବା ଜେନ ବ୍ୟକ୍ତି ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ସ୍ଥାପିତ ହେଇଥିଲା । 1525 ମସିହା ରେ ଏଠାରେ ରାଜା ନାରାୟଣ ଶିଘ ସମ୍ରାଟ ଆକବର ଙ୍କ ପାଇଁ ଆଫଗାନ ଯୁଦ୍ଧ ରେ ସହାୟତା କରି ନିଜକୁ ପରିଚିତ କରେଇଥ୍ଯିଲେ । 1611 ଓ 1797 ମଧ୍ୟ ରେ ଏହାର 7 ଜଣ ଶାସକ ରହିଥିଲେ ।
ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ସମୟ ରେ ସେ ଅଞ୍ଚଳ ର ସଂଗ୍ରାମୀ ମାନେ ବଳରାମ ରାଜ , ବନମାଳୀ ଦାସ , ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର ପରିଡା ଆଦି ତତ୍ କାଳୀନ ରାଜା ଙ୍କୁ ପ୍ରବର୍ତଇ ନୂତନ ଭାରତ ରାଜ୍ୟ ସମୂହ ରେ ରାଜ୍ୟ କୁ ମିଶେଇ ଦେବାକୁ ରାଜି କରେଇଥିଲେ । ଏହା 1 ଜାନୁଆରୀ 1948 ରେ ଭ୍ହାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ସଂଘ ରେ ସମ୍ମିଳିତ ହେଲା । .[୩]
ଶାସକ ସମୂହ
ଭଞ୍ଜ ରାଜପୁତ ବଂଶ ର ରାଜା ମାନେ ନିଳଗିରି କୁ ଶାସନ କରୁଥିଲେ [୪] They bore the ସେମାନେ ରାଜା ଓ ରାଣୀ ଉପାଧି ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ। ଚିରା ଦେବୀ ଏକଦା ସେଠାରେ ରାନୀ ଭାବରେ ଶାସନ କରିଥିଲେ .[୫]
Rajas
- 1521 - 1564 Narayan Singh Bhujang Mandhata Birat Basant Harichandan
- 1564 - 1797 ...... 23 intervening rulers
- 1797 - 1832 Ramchandra Mardraj Harichandan
- 1832 - 1833 Govindchandra Mardraj Harichandan
- 1833 - 1843 Chira Devi (f) - Rani
- 1843 - 1893 Krishnachandra Mardraj Harichandan (b. 1827 - d. 18..)
- 1893 - 6 Jul 1913 Shyamchandra Mardraj Harichandan
- 6 Jul 1913 - 15 Aug 1947 Kishorchandra Mardraj Harichandan (b. 1904 - d. 1960)
- 6 Jul 1913 - 2 Feb 1925 .... -Regent
ଆଧାର ସମୂହ
- ↑ Columbia-Lippincott Gazateer, p. 1325
- ↑ Amalgamation of Princely States
- ↑ http://members.iinet.net.au/~royalty/ips/n/nilgiri.html Nilgiri (Princely State)]
- ↑ Rajput Provinces of India - Nilgiri
- ↑ Princely States of India