ବଜ୍ଜିକା ଭାଷା
| ବଜ୍ଜିକା | |
|---|---|
| बज्जिका | |
 ଦେବନାଗରୀ ସ୍କ୍ରିପ୍ଟରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା "ବଜ୍ଜିକା" ଶବ୍ଦ | |
| Native to | ଭାରତ ଓ ନେପାଳ |
| ଅଞ୍ଚଳ | ବିହାର, ଭାରତ ଏବଂ ଟେରାଇ, ନେପାଳର (ମଧେଶ ପ୍ରଦେଶ) |
ଇଣ୍ଡୋ-ୟୁରୋପୀୟ
| |
| ଭାଷା କୋଡ୍ | |
| ISO ୬୩୯-୩ | vjk |
| ଗ୍ଲୋଟୋଲୋଗ | bajj1234 |
ବଜ୍ଜିକା ହେଉଛି ଭାରତ ଏବଂ ନେପାଳର କିଛି ଅଂଶରେ କଥିତ ଏକ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା ଅଟେ ।[୧]
ଅଞ୍ଚଳ ଏବଂ ବକ୍ତା
[ସମ୍ପାଦନା]ବଜ୍ଜିକା ଭାଷା ବିହାରର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଅଞ୍ଚଳରେ କଥିତ, ଯାହା ତିରହୁଟ୍ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ।[୨] ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ବିହାରର ସୀତାମାରହି, ଶେଓହର, ମୁଜାଫରପୁର ଏବଂ ବୈଶାଳୀ ଜିଲ୍ଲାରେ କଥିତ ।[୩] ୨୦୦୧ ମସିହା ଜନଗଣନା ତଥ୍ୟ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏକ ୨୦୧୩ ଆକଳନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ବିହାରରେ ୨୦ ମିଲିୟନ ବଜ୍ଜିକା ବକ୍ତା ଥିଲେ ।[୪]
ବଜ୍ଜିକା ମଧ୍ୟ ନେପାଳର ଏକ ବୃହତ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦ୍ୱାରା କଥିତ, ଯେଉଁଠାରେ ଦେଶର ୨୦୨୧ ମସିହା ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଏଥିରେ ୧,୧୩୩,୭୬୪ ବକ୍ତା ଅଛନ୍ତି । ମଧେଶ ପ୍ରଦେଶର ରାଉତାହାଟ, ସାରଲାହି ଏବଂ ମହୋତ୍ତରୀ ଜିଲ୍ଲାରେ ଏହା ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ କଥିତ ଭାଷା ।[୫] [୬]
ମୈଥିଳୀ ଭାଷା ସହିତ ଏହାର ସମ୍ପର୍କ
[ସମ୍ପାଦନା]ବଜ୍ଜିକାକୁ ମୈଥିଳୀର ଏକ ଉପଭାଷା ଭାବରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।[୭][୮][୯] ବଜ୍ଜିକାକୁ ମୈଥିଳୀର ଏକ ଉପଭାଷା ଭାବରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି କି ନାହିଁ ତାହା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ଯେ 'ମୈଥିଳୀ' ଶବ୍ଦଟି ଉତ୍ତର ବିହାରରେ କଥିତ ଭିନ୍ନ ଏକ ମୈଥିଳୀ ଉପଭାଷାରୁ ବୁଝାପଡ଼େ । ଯେତେବେଳେ ବିହାରରେ ମୈଥିଳୀ ଭାଷାର ସମର୍ଥକମାନେ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ମୈଥିଳୀ-ମାଧ୍ୟମିକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଦାବି କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଅଙ୍ଗିକା ଏବଂ ବଜ୍ଜିକା ଭାଷାଭାଷୀ ଲୋକ ସେମାନଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିନଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ବଦଳରେ ହିନ୍ଦୀ-ମାଧ୍ୟମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ।[୧୦] ୧୯୬୦ ଏବଂ ୧୯୭୦ ଦଶକରେ ଯେତେବେଳେ ମୈଥିଳୀ ବକ୍ତାମାନେ ଅଲଗା ମିଥିଳା ରାଜ୍ୟ ଦାବି କରିଥିଲେ, ଅଙ୍ଗିକା ଏବଂ ବଜ୍ଜିକା ବକ୍ତାମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଭାଷାର ମାନ୍ୟତା ପାଇଁ ପ୍ରତିବାଦ କରିଥିଲେ ।[୧୧]
ମୈଥିଳୀର ସମର୍ଥକମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ବିହାର ସରକାର ଏବଂ ହିନ୍ଦୀ ସମର୍ଥକ ବିହାର ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ ପରିଷଦ ଅଙ୍ଗିକା ଏବଂ ବଜ୍ଜିକାକୁ ପୃଥକ ଭାଷା ଭାବରେ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରି ମୈଥିଳୀ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଥିଲେ ।[୧୦] ମୁଖ୍ୟତଃ ମୈଥିଳୀ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଏବଂ କରଣ କାୟା ଜାତିର ଲୋକମାନେ ମୈଥିଳୀ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ଯେଉଁ ଦିନ ଏହାକୁ ହିନ୍ଦୀର ଏକ ଉପଭାଷା ଭାବରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଉଥିଲା, ତେଣୁ ମୈଥିଳୀ ବିରୋଧୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ମୈଥିଳୀ ଭାଷାକୁ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଭାଷା ବୋଲି କହିଥିବାବେଳେ ମିଥିଳା ଅଞ୍ଚଳର ବିଭିନ୍ନ ଜାତି ଅନ୍ୟ ଜାତିମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ । ଅଙ୍ଗିକା ଏବଂ ବଜ୍ଜିକା ସେମାନଙ୍କର ମାତୃଭାଷା ଭାବରେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହାଦ୍ୱାରା ମୈଥିଳୀରେ ଆଧାରିତ ଆଞ୍ଚଳିକ ପରିଚୟରୁ ନିଜକୁ ଅଲଗା ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା ।[୧୨] ଭାଷାବିତ୍ ପଣ୍ଡିତ ରାହୁଲ ସାଙ୍କ୍ରିତାୟନଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ବଜ୍ଜିକା ଏବଂ ମୈଥିଳୀ ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଉପଭାଷା ଅଟେ ।[୧୩][୧୪]
ଏକାଡେମୀ
[ସମ୍ପାଦନା]ସ୍ୱଦେଶୀ ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିର ସୁରକ୍ଷା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ବିହାର ସରକାର ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି; ରାଜ୍ୟର ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ସୀମାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ବଜ୍ଜିକାଞ୍ଚଳରେ କୁହାଯାଉଥିବା ସୁରଜପୁରୀ ଏବଂ ବଜ୍ଜିକାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଦୁଇଟି ନୂତନ ଏକାଡେମୀ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି ।[୧୫]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Klein, Jared; Joseph, Brian; Fritz, Matthias (2017-09-25). Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics (in ଇଂରାଜୀ). Walter de Gruyter GmbH & Co KG. ISBN 978-3-11-026128-8.
- ↑ Singh, Pradhuman (2021-01-19). Bihar General Knowledge Digest: Bestseller Book by Pradhuman Singh: Bihar General Knowledge Digest (in ଇଂରାଜୀ). Prabhat Prakashan. ISBN 978-93-5266-769-7.
- ↑ Abhishek Kashyap 2014, p. 1.
- ↑ Abhishek Kashyap 2014, pp. 1–2.
- ↑ "2021 Nepal Census, Social Characteristics Tables" (PDF). Archived from the original (PDF) on 14 March 2023. Retrieved 15 September 2019.
- ↑ Abhishek Kashyap 2014, p. 2.
- ↑ Ethnologue
- ↑ "LSI Vol-5 part-2". dsal. p. 106.
- ↑ "LSI Vol-5 part-2". dsal. p. 14.
Western Maithili
- ↑ ୧୦.୦ ୧୦.୧ Mithilesh Kumar Jha 2017, p. 163.
- ↑ Kathleen Kuiper 2010, p. 57.
- ↑ Manish Kumar Thakur 2002, p. 208.
- ↑ Kalpanā (in ହିନ୍ଦୀ). Bhāgīratha Śarmā. 1972.
- ↑ Śarmā, Śrīnivāsa (1974). Samakālīna ālocanā ke pratimāna (in ହିନ୍ଦୀ). Maṇimaya Prakāśana.
- ↑ Outlook https://www.google.com/s/www.outlookindia.com/national/bihar-to-get-two-new-academies-to-promote-surjapuri-bajjika-dialects-news-225746/amp.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(help)