ଉତ୍ପଳ ଦତ୍ତ
ଉତ୍ପଳ ଦତ୍ତ (୨୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୨୯ - ୧୯ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୯୩) ବାମପନ୍ଥୀ ଆଦର୍ଶଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ଜଣେ ଅଭିନେତା, ଲେଖକ, ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଏବଂ ନାଟ୍ୟକାର ଥିଲେ। ଉଭୟ ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ବଙ୍ଗଳା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ। [୧]
ଉତ୍ପଳ କେବଳ ଜଣେ ଅଭିନେତା ନୁହଁନ୍ତି, ସେ ଏକ ବିପ୍ଳବୀ ଥିଏଟର ବ୍ଯକ୍ତିତ୍ବ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ | ହୃଷିକେଶ ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କ ବ୍ୟଙ୍ଗ କ୍ଲାସିକ୍ ଗୋଲମାଲରେ ତାଙ୍କର ବ୍ୟଙ୍ଗ ଅଭିନୟ ହେଉଛି ତାଙ୍କର ସୃଜନଶୀଳ, ସ୍ମରଣୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ। 'ଗୋଲମାଲ', 'ଚୁପକେ ଚୁପକେ', 'ରଙ୍ଗ ବିରାଙ୍ଗି', 'ଶୌକିନ୍' ଏବଂ 'ଅଙ୍ଗୁର' ଭଳି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ବ୍ୟଙ୍ଗ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିଲା। ହିନ୍ଦୀ ସିନେମାରେ ନିଜ ପାଇଁ ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଉତ୍ପଳ ବଙ୍ଗଳା ଥିଏଟର ଏବଂ ବଙ୍ଗାଳୀ ସିନେମାର ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା ଅଭିନେତା ତଥା ଥିଏଟର କଳାକାର ଥିଲେ। ଅମିତାଭ ବଚ୍ଚନଙ୍କ ଡେବ୍ୟୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର 'ସାଥ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନୀ'ରେ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ପଳ ଜଣେ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନୀ ଥିଲେ। ସତୁରି ଦଶକରେ ଭାରତୀୟ ସମାନ୍ତରାଳ ସିନେମାର ମୂଳଦୁଆ ପକାଇଥିବା 'ଭୁବନ୍ ଶୋମ୍' ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରମୁଖ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଥିଲା ଯାହାର ନାୟକ ଥିଲେ ଉତ୍ପଳ ଦତ୍ତ। ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଅଭିନୟ ପାଇଁ ଉତ୍ପଳ ୧୯୭୦ ମସିହାରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭିନେତା ଭାବରେ ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାର ମଧ୍ୟ ପାଇଥିଲେ। ଉତ୍ପଳ ଦତ୍ତ ସତ୍ୟଜିତ୍ ରୟ, ହ୍ରିକିକେଶ ମୁଖାର୍ଜୀ ଇତ୍ୟାଦି ମହାନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାତାମାନଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ପ୍ରମୁଖ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। [୨]
ମାର୍ଚ୍ଚ 29, 1929ରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ଉତ୍ପଳ ଦତ୍ତଙ୍କ ସୃଜନ ଜୀବନ ୧୯୪୦ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଉତ୍ପଳ ଇଂରାଜୀ ଥିଏଟରରେ ଯୋଗ ଦେଇ ଅଭିନୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଉତ୍ପଳ ସେକ୍ସପିୟର ସାହିତ୍ୟକୁ ବହୁତ ଭଲ ପାଉଥିଲେ। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସେ ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ଥାନର ଥିଏଟର କମ୍ପାନୀ ସହିତ ଅନେକ ନାଟକ ମଞ୍ଚସ୍ଥ କରିଥିଲେ | ନାଟକ 'ଓଥେଲୋ'ରୁ ତାଙ୍କୁ ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଇଥିଲା। ପରେ ଉତ୍ପଳ ଦତ୍ତଙ୍କ ପ୍ରବୃତ୍ତି ଇଂରାଜୀରୁ ବଙ୍ଗାଳୀ ନାଟକକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହେଲା ୧୯୫୦ ପରେ, ସେ ଏକ ପ୍ରଡକ୍ସନ୍ କମ୍ପାନୀରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହା ବଙ୍ଗାଳୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ନିଜର କ୍ୟାରିଅର୍ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା | ଥିଏଟର ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ପ୍ରେମ ବଙ୍ଗାଳୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସହିତ ଜାରି ରହିଲା | ଏହି ଅବଧିରେ ସେ କେବଳ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇନାହାଁନ୍ତି ବରଂ ଅନେକ ନାଟକ ମଧ୍ୟ ଲେଖିଥିଲେ। ବଙ୍ଗଳା ରାଜନୀତିରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ତାଙ୍କ ନାଟକ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଥର ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ ଥିଏଟର, ପାରମ୍ପାରିକ ଲୋକ ନାଟକ ଏବଂ ସିନେମା ସମେତ ଉତ୍ପଳ ପ୍ରଦର୍ଶନ କଳାର ସମସ୍ତ ମାଧ୍ୟମ ମଧ୍ୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଭୂମିକା କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଅନେକ ବଙ୍ଗୀୟ ନାଟକ ତାଙ୍କୁ ବହୁତ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା। ବିଶେଷକରି ଉତ୍ପଳ ଦତ୍ତଙ୍କ ନାଟକ ମଧ୍ୟରେ 'ଅଙ୍ଗାର', 'କାଲୋଲ' ଏବଂ 'ବ୍ୟାରିକେଡ୍' ବହୁତ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲା। ଯଦି ଦେଖାଯାଏ, ତାଙ୍କର ନାଟକ 'ବ୍ୟାରିକେଡ୍' ଜର୍ମାନୀର ନାଜିଜିମ୍ ଆଡକୁ ସୂଚାଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ପରୋକ୍ଷରେ ଏହା ଦେଶରେ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ଘଟାଇଥିବା ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକୁ ସୂଚାଇଥାଏ। [୩]
୧୯୫୦ ମସିହାରେ, ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାତା ମଧୁ ବୋଷ ତାଙ୍କ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର 'ମାଇକେଲ ମଧୁସୂଦନ'ରେ ଉତ୍ପଳ ଦତ୍ତଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଦେଇଥିଲେ, ଯାହାକି ଅସମ୍ଭବ ଭାବରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ଉତ୍ପଳ ମହାନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାତା ସତ୍ୟଜିତ୍ ରାୟଙ୍କ ଫିଲ୍ମରେ ମଧ୍ୟ କାମ କରିଥିଲେ। ହିନ୍ଦୀ ସିନେମାରେ ଉତ୍ପଳ ଜଣେ ମହାନ ହାସ୍ୟ ଅଭିନେତା ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା। ୧୯୭୦ରେ ନିଷେଧାଦେଶ ସତ୍ତ୍ବେ ଉତ୍ପଳ ଦତ୍ତଙ୍କ ତିନୋଟି ନାଟକ - 'ଦୁଷ୍ପପନର ନଗରୀ', 'ଏବର ରାଜ ପାଲା' ଏବଂ 'ବ୍ୟାରିକେଡ୍' ବହୁ ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥିଲା।
- ↑ Lal, Purushottam (2004). A Tribute to Utpal Dutt (in ଇଂରାଜୀ). Writers Workshop. ISBN 978-81-8157-289-9.
- ↑ "ଅଭିନେତା ଉତ୍ପଳଙ୍କ କେଉଁ ଭୁଲ୍ ତାଙ୍କୁ ଜେଲର ରାସ୍ତା ଦେଖାଇଥିଲା? | Kanak News" (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2018-08-19. Retrieved 2023-11-29.
- ↑ odishabarta (2021-06-24). ""ପ୍ରତିବାଦୀ ନାଟକକୁ ବୃହତ୍ତର ସମାଜ ଉଚିତ ସମ୍ମାନ ଦେଉ" |" (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2023-11-29.