ଶୁଚିତ୍ୱ

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Sanitation

ଇ କୋଲାଇ ଜୀବାଣୁ ବଡ଼ ଆକାରରେ

ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର ଉନ୍ନତି ସାଧନ ଓ ଘରୁ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ବିପଦ ଜନକ ପଦାର୍ଥର ଦୂରୀକରଣକୁ ଶୁଚିତ୍ତ୍ବ ବା ସାନିଟେସନ (Sanitation) କହନ୍ତି । ଶାରୀରିକ, ଅଣୁଜୈବିକ ଓ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ବିପଦଜନକ ହୋଇପାରେ । ମନୁଷ୍ୟ ଓ ପଶୁଜାତ ମଳ, କଠିନ ବର୍ଜ୍ୟ ବସ୍ତୁ ଘରୋଇ ବର୍ଜ୍ୟ ଜଳ, କାରଖାନା ବର୍ଜ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଓ କୃଷି ବର୍ଜ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ହାନୀକାରକ ହୁଏ । ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟହାନୀକର ବିପଦରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ନିମନ୍ତେ ଯନ୍ତ୍ରୀ ସାହାଯ୍ୟ (ନାଳ, ଭୂତଳ ନାଳ ଓ ବର୍ଜ୍ୟ ଜଳ ପରିସ୍କାର କର୍ମ), ସାଧାରଣ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ନିପୁଣତା (ପାଇଖାନା ଓ ସେପ୍ଟିକ ଟାଙ୍କି ତିଆରି) ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ଅଭ୍ୟାସ (ସାବୁନଦ୍ବାରା ହାତ ଧୋଇବା) ଆବଶ୍ୟକ ।
ଡବ୍ଲ୍ୟୁ.ଏଚ.ଓ. ଅନୁସାରେ

ଶୁଚିତ୍ତ୍ବ କହିଲେ ସାଧାରଣତଃ ମନୁଷ୍ୟ ମଳ ମୂତ୍ରର ନିରାପଦ ଦୁରୀକରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବୁଝାଏ । ସାରା ପୃଥିବୀରେ ନିଅଣ୍ଟିଆ ଶୁଚିତ୍ତ୍ବ ଯୋଗୁ ରୋଗ ହୁଏ । ଉନ୍ନତ ଶୁଚିତ୍ତ୍ବ ଯୋଗୁ ଘରେ ତଥା ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ୁଥିବା ଦେଖାଯାଉଛି । ରନ୍ଧନଶାଳାର ବର୍ଜ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଓ ଦୂଷିତ ଜଳର ଦୂରୀକରଣଦ୍ବାରା ଶୁଚିତ୍ତ୍ବର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ହୁଏ ।

ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ବିଷ‌ୟ ଶୁଚିତ୍ତ୍ବ ପରିସରକୁ ଆସେ ।

• ଉନ୍ନତ ଶୁଚିତ୍ତ୍ବ - ଏହା ଘରେ ମନୁଷ୍ୟ ମଳ ଦୂର କରିବା ପରିଚାଳନାକୁ ବୁଝାଏ ।
  
• ଯଥା ସ୍ଥାନ ଶୁଚିତ୍ତ୍ବ - ବର୍ଜ୍ୟ ବସ୍ତୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଯେଉଁଠାରେ ନିଷ୍କାସନ କରାଯାଏ, ସେହିଠାରେ ଏହାକୁ ନଷ୍ଟ କରାଯାଏ ।
  
• ଖାଦ୍ୟ ଶୁଚିତ୍ତ୍ବ - ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ନିମନ୍ତେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟପ୍ରଦ ପ୍ରକ୍ରିୟା ।
  
• ପରିବେଶ ଶୁଚିତ୍ତ୍ବ - ପରିବେଶଦ୍ବାରା ସଂକ୍ରମିତ ରୋଗ ନ ହେବା ନିମନ୍ତେ ପରିଚାଳନା । ବର୍ଜ୍ୟ ଜଳ, କାରଖାନା ବର୍ଜ୍ୟ ବସ୍ତୁ ଓ ଶବ୍ଦ ପ୍ରଦୂଶଣ ରୋକିବା ପରିଚାଳନା ।
  
• ପରିସ୍ଥିତି ଶୁଚିତ୍ତ୍ବ - ବର୍ଜ୍ୟ ବସ୍ତୁକୁ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ୟବହାର ଉପଯୋଗୀ ପଦାର୍ଥକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।