ଅକ୍ସିଟୋସିନ
Clinical data | |
---|---|
Pronunciation | /ˌɒks[invalid input: 'ɨ']ˈtoʊsɪn/ |
Trade names | Pitocin |
AHFS/Drugs.com | monograph |
Pregnancy category |
|
Routes of administration | Intranasal, IV, IM |
ATC code | |
Legal status | |
Legal status | |
Pharmacokinetic data | |
Protein binding | 30% |
Metabolism | liver and other oxytocinases |
Elimination half-life | 1–6 min (IV) ~2 h (intranasal)[୧][୨] |
Excretion | Biliary and kidney |
Identifiers | |
| |
CAS Number | |
PubChem CID | |
IUPHAR/BPS | |
DrugBank | |
ChemSpider | |
UNII | |
KEGG | |
ChEBI | |
ChEMBL | |
ECHA InfoCard | 100.000.045 |
Chemical and physical data | |
Formula | C43H66N12O12S2 |
Molar mass | 1007.19 g/mol |
3D model (JSmol) | |
| |
| |
(what is this?) (verify) |
ଅକ୍ସିଟୋସିନ (ଓଏକ୍ସଟି) ଏକ ଔଷଧ ଓ ହରମୋନ ।[୩] ଏହା ଔଷଧ ହିସାବରେ ଜରାୟୁର ସଙ୍କୋଚନ କରେ ଯାହାଦ୍ୱାରା ପ୍ରସବ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ବା ଦୃତ ହୁଏ ଓ ପ୍ରସବୋତ୍ତର ରକ୍ତସ୍ରାବ ବନ୍ଦ ହୁଏ । ଏହା ଅନ୍ତଃପେଶୀ ବା ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ଇଞ୍ଜେକସନ ଆକାରରେ ଦିଆଯାଏ ।[୩]
ବେଳେ ବେଳେ ଜରାୟୁର ଅତ୍ୟଧିକ ସଙ୍କୋଚନ ହୁଏ ଯାହା ଯୋଗୁ ଶିଶୁର ଅସୁବିଧା ହୁଏ । ଅଇ ଓ ଅଳ୍ପ ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ହାର ଇତ୍ୟାଦି ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ହୋଇପାରେ । ଅତ୍ୟଧିକ ଅକ୍ସିଟୋସିନ ଡୋଜ ଦେଲେ ଜଳ ବିଷାୟନ (water intoxication) ଓ ଜରାୟୁ ଫାଟିବା ଇତ୍ୟାଦି ସାଂଘାତିକ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଖାଯାଇପାରେ । ଆଲର୍ଜି ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ।[୩]
ମସ୍ତିଷ୍କର ଏକ ଅଂଶ ହାଇପୋଥାଲାମସରେ ଏହା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ପଛ ପିଟୁଇଟାରି ଗ୍ରନ୍ଥିରେ ସଞ୍ଚିତ ହୋଇରହେ ।[୪][୫] ଯୌନ ପ୍ରଜନନ, ଜନ୍ମ ସମୟରେ ଓ ଜନ୍ମ ପର ସମୟରେ ଏହାର ଭୂମିକା ଅଛି ।[୬] ପ୍ରସବ ବେଳେ ଜରାୟୁ ଓ ଜରାୟୁଗ୍ରୀବା ପ୍ରସାରିତ ହେଲେ, ସ୍ତନ୍ୟପାନ ସମୟରେ ସ୍ତନାଗ୍ର ଉତ୍ତେଜିତ ହେଲେ ଅକ୍ସିଟୋସିନ ନିର୍ଗତ ହୁଏ ।[୫] ଏହା ଜନ୍ମରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ, ମାଆ ଓ ଶିଶୁର ବନ୍ଧନ ମଜବୁତ କରେ ଓ କ୍ଷୀର ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରେ ।[୫][୭]
ଅକ୍ସିଟୋସିନ ସନ ୧୯୫୨ରେ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା ।[୮] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।[୯] ସନ୨୦୧୪ରେ ଡୋଜ ପ୍ରତି ମୂଲ୍ୟ ୦.୧୦ରୁ ୦.୫୬ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଥିଲା ।[୧୦]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Weisman O, Zagoory-Sharon O, Feldman R (September 2012). "Intranasal oxytocin administration is reflected in human saliva". Psychoneuroendocrinology. 37 (9): 1582–6. doi:10.1016/j.psyneuen.2012.02.014. PMID 22436536.
- ↑ Huffmeijer R, Alink LR, Tops M, et al. (2012). "Salivary levels of oxytocin remain elevated for more than two hours after intranasal oxytocin administration". Neuro Endocrinol. Lett. 33 (1): 21–5. PMID 22467107.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ "Oxytocin". The American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved June 2015.
{{cite web}}
: Check date values in:|accessdate=
(help) - ↑ Pubchem. "OXYTOCIN | C43H66N12O12S2 - PubChem". pubchem.ncbi.nlm.nih.gov. Retrieved 2015-07-25.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ Chiras, Daniel D. (2012). Human biology (7th ed.). Sudbury, MA: Jones & Bartlett Learning. p. 262. ISBN 9780763783457.
- ↑ Yang, HP; Wang, L; Han, L; Wang, SC (2013). "Nonsocial functions of hypothalamic oxytocin". ISRN neuroscience. 2013: 179272. doi:10.1155/2013/179272. PMC 4045544. PMID 24967304.
{{cite journal}}
: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ Human Evolutionary Biology. Cambridge University Press. 2010. p. 282. ISBN 9781139789004.
- ↑ Corey, E.J. (2012). "Oxytocin". Molecules and Medicine. John Wiley & Sons. ISBN 9781118361733.
- ↑ "WHO Model List of EssentialMedicines" (PDF). World Health Organization. October 2013. Retrieved 22 April 2014.
- ↑ "Oxytocin". International Drug Price Indicator Guide. Retrieved 20 December 2015.[permanent dead link]