ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ
| ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ | |
|---|---|
| ସ୍ଥାପିତ | 9 ନଭେମ୍ବର 2000 |
| ସ୍ଥାନ | Nainital, Uttarakhand |
| ଭୌଗଳିକ ଦିଗବାରେଣି | 29°23′45″N 79°26′52″E / 29.3958°N 79.4477°E |
| ସଂରଚନା | Presidential with confirmation of Chief Justice of India and Governor of Uttarakhand |
| ଅଧିକାର ପ୍ରାପ୍ତ | Constitution of India |
| ବିଚାରପତି କାର୍ଯ୍ୟକାଳ | mandatory retirement by age of 62 |
| ସଦସ୍ଯତା ସଂଖ୍ଯା | 11 (9 Permanent Judges + 2 Additional Judges) |
| Website | Uttarakhand High Court |
| Chief Justice | |
| ବର୍ତ୍ତମାନ | Guhanathan Narendar |
| ନିଯୁକ୍ତି ଦିନ | 26 December 2024 |
ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ହେଉଛି ଭାରତର ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟର ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ । ଏହା ୯ ନଭେମ୍ବର ୨୦୦୦ ତାରିଖରେ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶରୁ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ବିଭାଜନ ପରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା । ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ନୈନିତାଲରେ ଅବସ୍ଥିତ ।[୧]
ଇତିହାସ
[ସମ୍ପାଦନା]ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ତୁଲନାମୂଳକ ଭାବେ ଭାରତର ନ୍ୟାୟ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଏକ ନୂଆ ଅନୁଷ୍ଠାନ । ଏହି ନ୍ୟାୟାଳୟ ଭବନ ୧୯୦୦ ମସିହାରେ ସାଣ୍ଟୋନି ମ୍ୟାକଡୋନାଲ୍ଡ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ ପୁନର୍ଗଠନ ଆଇନ, ୨୦୦୦ ଅନୁଯାୟୀ ୯ ନଭେମ୍ବର ୨୦୦୦ ତାରିଖରେ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶରୁ ପୃଥକ୍ ହୋଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଦିନ ହିଁ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଏହି ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ମାତ୍ର ୫ଟି ଅଦାଳତ କକ୍ଷ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ପରେ ଅଧିକ କକ୍ଷ ଯୋଗ ହେଲା । ୨୦୦୭ ମସିହାରେ ଏକ ବିଶାଳ ମୁଖ୍ୟ ନ୍ୟାୟାଧୀଶ ଅଦାଳତ ବ୍ଲକ୍ ଓ ଅଧିବକ୍ତା ଚେମ୍ବର ବ୍ଲକ୍ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।
୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଏହା ସୃଷ୍ଟି ସମୟରେ ନ୍ୟାୟାଧୀଶଙ୍କ ପାଇଁ ଅନୁମୋଦିତ ପଦସଂଖ୍ୟା ୭ ଥିଲା; ୨୦୦୩ରେ ଏହାକୁ ୯ କୁ ବଢାଯାଇଥିଲା । ନ୍ୟାୟମୂର୍ତ୍ତି ଅଶୋକ ଦେସାଇ ଏହି ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ପଦର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ଥିଲେ। ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟ ନ୍ୟାୟାଧୀଶ ସରୋଶ ହୋମି କାପାଡିଆ ଓ ଜଗଦୀଶ ସିଂହ କେହର ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଭାରତର ମୁଖ୍ୟ ନ୍ୟାୟାଧୀଶ ହୋଇଥିଲେ ।
ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟ
[ସମ୍ପାଦନା]ନଦୀମାନଙ୍କୁ ଆଇନଗତ ସ୍ୱତ୍ୱ ଦେବା ନିଷ୍ପତ୍ତି
[ସମ୍ପାଦନା]୨୦୧୭ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ନ୍ୟାୟମୂର୍ତ୍ତି ରାଜୀବ ଶର୍ମାଙ୍କ ଏକକ ବେଞ୍ଚ ଦ୍ୱାରା ଗଙ୍ଗା ଓ ଯମୁନା ନଦୀ ସହିତ ସମସ୍ତ ଜଳସନ୍ଧିକୁ "ଜୀବନ୍ତ ଏକକ" ବୋଲି ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଅର୍ଥ "ଆଇନଭୁକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି"। ଏହା ସହ ନଦୀମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ତିନିଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଟ୍ରଷ୍ଟି ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।[୨]
ରୋହିତ ସାଗର ବନାମ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟ (୨୦୨୧)
[ସମ୍ପାଦନା]ଏହି ମାମଲାରେ ମୁଖ୍ୟ ନ୍ୟାୟାଧୀଶ ରଘୁବେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ଚୌହାନ ଓ ନ୍ୟାୟମୂର୍ତ୍ତି ନାରାୟଣ ସିଂହ ଧାନିକଙ୍କ ଦ୍ୱିଜନ ବେଞ୍ଚ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ, ବୟସ୍କ ଲୋକମାନେ ନିଜ ପାଇଁ ଜୀବନସାଥି ବାଛିବାର ମୌଳିକ ଅଧିକାର ରଖନ୍ତି । ଏହା ସହ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ପୋଲିସକୁ ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଓ ତାଙ୍କର ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ଆବଶ୍ୟକ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ନିର୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।[୩]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ "High Court of Uttarakhand | at Nainital | India" (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2025-06-07.
- ↑ "Birds to holy rivers: A list of everything India considers "legal persons"". Quartz (in ଇଂରାଜୀ). 2019-06-07. Retrieved 2025-06-07.
- ↑ Jha, Prashant (2021-12-20). "Uttarakhand High Court grants police protection to gay couple threatened by parents". Bar and Bench - Indian Legal news (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2025-06-07.
 | ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗଟି ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ । ଆପଣ ଏହାକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିପାରିବେ । |