ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Ganjam_district

ଗଞ୍ଜାମ
ଜିଲ୍ଲା
ଓଡ଼ିଶାରେ ଅବସ୍ଥାନ
ଦେଶ	ଭାରତ
ରାଜ୍ୟ	ଓଡ଼ିଶା
ଲୋକ ସଭା	ବ୍ରହ୍ମପୁର, ଆସ୍କା, କନ୍ଧମାଳ
ଭାଷା	ଓଡ଼ିଆ, ଇଂରାଜୀ
ବିଧାନ ସଭା	୧୩ଟି ଆସନ   ୧. ଭଞ୍ଜନଗର (୧୨୩) ୨. ପୋଲସରା (୧୨୪) ୩. କବିସୂର୍ଯ୍ୟନଗର (୧୨୫) ୪. ଖଲିକୋଟ (୧୨୬) ୫. ଛତ୍ରପୁର (୧୨୭) ୬. ଆସ୍କା (୧୨୮) ୭. ସୋରଡ଼ା (୧୨୯) ୮. ସାନଖେମୁଣ୍ଡି (୧୩୦) ୯. ହିଞ୍ଜିଳି କାଟୁ (୧୩୧) ୧୦. ଗୋପାଳପୁର (୧୩୨) ୧୧. ବ୍ରହ୍ମପୁର (୧୩୩) ୧୨. ଦିଗପହଣ୍ଡି (୧୩୪) ୧୩. ଚିକିଟି(୧୩୫)
Population  (୨୦୧୧)
• ଜିଲ୍ଲା	୩୫୨୦୧୫୧
• Rank	ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମ (୧/୩୦)
• Density	429/km2 (1,110/sq mi)
• Urban	୭୬୬୫୬୩
• Rural	୨୭୫୩୫୮୮
• ୬ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ଶିଶୁ	୩୯୭୯୨୦
Time zone	ଭାରତୀୟ ମାନକ ସମୟ (IST) +୫.୩୦
ଡାକ କୋଡ଼ (ପିନ୍)	୭୬୧ xxx
ଯାନବାହାନ ପଞ୍ଚୀକରଣ	OR/07, OD/07 (ଛତ୍ରପୁର RTO) OD/32 (ଭଞ୍ଜନଗର RTO)
ଜିଲ୍ଲାପାଳ	ଦିବ୍ୟଜ୍ୟୋତି ପରିଡ଼ା
Website	Official website

ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା ଓଡ଼ିଶାର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଜିଲ୍ଲା । ଏହା ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶର ସୀମାକୁ ଲାଗିଛି । ବ୍ରହ୍ମପୁର ଗଞ୍ଜାମର ସବୁଠୁ ଜନବହୁଳ ନଗର । ଏହା ସୂକ୍ଷ୍ମ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟଭରା ପାଟ ଶାଢ଼ୀ ତିଆରି ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।

କବି ସମ୍ରାଟ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ, କବି ସୂର୍ଯ୍ୟ ବଳଦେବ ରଥ, ବିନାୟକ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଦ୍ୱିତୀକୃଷ୍ଣ ପଣ୍ଡା

ଏହି ଜିଲାର ପ୍ରଶାସନିକ ମୁଖ୍ୟ ଜାଗା ହେଲା ଛତ୍ରପୁର । ସଦର ମହକୁମାଗୁଡ଼ିକ ହେଲା, ବ୍ରହ୍ମପୁର, ଛତ୍ରପୁର ଓ ଭଞ୍ଜନଗର ।

ଭୂଗୋଳ

ବିଶେଷ ତଥ୍ୟ

• ଆୟତନ: ୮୦୭୦.୬ ବର୍ଗ କି.ମି.

ଅବସ୍ଥିତି

ଦିଗବାରେଣି: 19°13′48″N 82°33′0″E ।

ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ, କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା ନିକଟରେ ୧୯.୧୪' ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ୮୨.୩୨ ଦ୍ରାଘିମାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ଏହାର ଉଚ୍ଚତା 1,876 feet (572 m) ।

ଜନସଂଖ୍ୟା

୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ମୋଟ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ୩୫,୨୦,୧୫୧ । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୨୭,୫୩,୫୮୮ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୭,୬୬,୫୬୩ ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି ।

• ପୁରୁଷ: ୧୭,୭୭,୩୨୪
  • ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ: ୧୩,୮୧,୦୫୧
  • ସହରାଞ୍ଚଳ: ୩,୯୬,୨୭୩
• ମହିଳା: ୧୭,୪୨,୮୨୭
  • ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ: ୧୩,୭୨,୫୩୭
  • ସହରାଞ୍ଚଳ: ୩,୭୦,୨୯୦
• ଛ ବର୍ଷରୁ କମ: ୩,୯୭,୯୨୦
  • ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ: ୩,୨୫,୩୫୯
  • ସହରାଞ୍ଚଳ: ୭୨,୫୬୧
• ସାକ୍ଷରତା ହାର: ୭୧.୮୮%
  • ପୁରୁଷ: ୮୧.୫୫%
  • ମହିଳା: ୬୧.୮୪%

ଇତିହାସ ଓ ସଂସ୍କୃତି

ମା ଖମ୍ବେଶ୍ୱରୀ, ଆସିକା

ଗଞ୍ଜାମ ପ୍ରାଚୀନ ଦକ୍ଷିଣ କଳିଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ ଥିଲା । ଅଶୋକ କଳିଙ୍ଗ ବିଜୟ କରି ଋଷିକୁଲ୍ୟା ନଦୀତଟସ୍ଥ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ପୁରୁଷୋତ୍ତମପୁର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଜଉଗଡ଼ଠାରେ ଏକ ଶିଳାଲିପି ଖୋଦନ କରିଥିଲେ । ଏଥିରୁ ଅନୁମିତ ହୁଏ ଯେ, ଗଞ୍ଜାମର ଅଞ୍ଚଳ ସମ୍ରାଟ ଅଶୋକଙ୍କ ଶାସନାଧୀନ ଥିଲା । ଅନେକ କାଳ ପରେ ୧୫୭୨ରେ ଗୋଲକୁଣ୍ଡା ସୁଲତାନ ଇବ୍ରାହୀମ କୁତାବସାହୀ ଚିଲିକା ହ୍ରଦଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଏକ ବିଶାଳ ଭୂଖଣ୍ଡକୁ ଦଖଲ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଉତ୍ତର ସରକାର ନାମରେ ପରିଚିତ ଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଏ ଅଞ୍ଚଳକୁ ପାରସ୍ୟ ଭାଷାରେ ଗଂଜ୍-ଇ-ଆମ୍ (ସାଧାରଣ ବଜାର ସ୍ଥଳ) ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଥିଲା । ସାଧାରଣତଃ 'ଗଂଜ'ରୁ ଏହାର ସୃଷ୍ଟି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ; ଗଂଜ ଅର୍ଥାତ୍ କୌଣସି ସ୍ଥାନ ବା ଅଞ୍ଚଳ । ଅନ୍ୟ ମତରେ ଗଂଜା ବା ଗଂଜ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହେଲା ଗୋଦାମ, ଭଣ୍ଡାର ଇତ୍ୟାଦି । ଅନ୍ୟ କେତେକ ଗବେଷକଙ୍କ ମତରେ ସପ୍ତମ ଶତାବ୍ଦୀ ବେଳର କଂଗୋଦ ଶବ୍ଦରୁ ଗଞ୍ଜାମ ହୋଇଛି । କଳିଙ୍ଗ ସୀମାରେ ସମତଳ ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ କଂଗୋଦ ରାଜ୍ୟ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଶବ୍ଦଟି ପରିବର୍ତ୍ତନ କ୍ରମରେ କଂଗୋଦ > ଗଂଗୋଦ > ଗଂଗୋ > ଗଂଜୋ > ଗଂଜା > ଗଂଜାମ > ଗଞ୍ଜାମ ଏଭଳି ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଛି ।

ଶିକ୍ଷା

• ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ଭେଷଜ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ,ବ୍ରହ୍ମପୁର
• ବ୍ରହ୍ମପୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ,ବ୍ରହ୍ମପୁର (ସ୍ଥାପିତ ୧୯୬୭)
• ଖଲ୍ଲିକୋଟ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ବ୍ରହ୍ମପୁର
• ନେସ୍‌ନାଲ୍‌ ଇନ୍‌ଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ସାଇନ୍ସ ଆଣ୍ଡ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (ନିଷ୍ଟ୍),ବ୍ରହ୍ମପୁର
• ଲିଙ୍ଗରାଜ ଆଇନ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ,ବ୍ରହ୍ମପୁର
• ରାମ ଚନ୍ଦ୍ର ମର୍ଦରାଜ ବିଜ୍ଞାନ ମହା ବିଦ୍ୟାଳୟ,ଖଲ୍ଲିକୋଟ
• ଚାରୁ ଓ କଳା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ଖଲ୍ଲିକୋଟ

ବିଭାଗ

• ଉପଖଣ୍ଡ (ସବ୍ ଡିଭିଜନ): (୦୩): ବ୍ରହ୍ମପୁର, ଛତ୍ରପୁର ଓ ଭଞ୍ଜନଗର
• ତହସିଲ: (୧୨):
• ବ୍ଳକ: (୨୨):
• ସହର: ୧୮
• ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ: ୪୭୫
• ଗ୍ରାମ: ୩,୨୨୯

ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ

ଲୋକ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ

1. ବ୍ରହ୍ମପୁର
2. ଆସ୍କା
3. କନ୍ଧମାଳ

ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ

ମୂଳ ପ୍ରସଙ୍ଗ: ଓଡ଼ିଶାର ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ତାଲିକା

ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା ଅନ୍ତର୍ଗତ ୧୩ଟି ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ହେଉଛି:

1. ଭଞ୍ଜନଗର (୧୨୩)
2. ପୋଲସରା (୧୨୪)
3. କବିସୂର୍ଯ୍ୟନଗର (୧୨୫)
4. ଖଲିକୋଟ (୧୨୬)
5. ଛତ୍ରପୁର (୧୨୭)
6. ଆସ୍କା (୧୨୮)
7. ସୋରଡ଼ା (୧୨୯)
8. ସାନଖେମୁଣ୍ଡି (୧୩୦)
9. ହିଞ୍ଜିଳି (୧୩୧)
10. ଗୋପାଳପୁର (୧୩୨)
11. ବ୍ରହ୍ମପୁର (୧୩୩)
12. ଦିଗପହଣ୍ଡି (୧୩୪)
13. ଚିକିଟି (୧୩୫)

ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ

• ଗୋପାଳପୁର ବେଳାଭୂମି
• ତାରାତାରିଣୀ ମନ୍ଦିର, ପୁରୁଷୋତ୍ତମପୁର
• ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର, ଧରାକୋଟ
• ମହୁରୀ କାଳୁଆ
• ପଞ୍ଚମା ଶ୍ରୀ ଗଣେଷ, ବ୍ରହ୍ମପୁର
• ସିଦ୍ଧ ଭୈରବୀ ମନ୍ଦିର ଓ ସୁନାପୁର ବେଳାଭୂମି (ମନ୍ଦିରରୁ ୧୫ କିମି ଦୂର)
• କନକଦୁର୍ଗା ଠାକୁରାଣୀ ମନ୍ଦିର
• ବାଲୁଙ୍କେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର
• ମାଉସୀ ମା ମନ୍ଦିର
• ରାମଣ୍ଡା ମୃଗ ବିହାର, ବୁଗୁଡ଼ା (କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ)
• ଭଞ୍ଜନଗର ଡ୍ୟାମ
• ଆସିକା ଭେଟନଇ କୃଷ୍ଣସାର ମୃଗ ବିହାର
• ପାକିଡି ମୟୂର ବିଚରଣ ଅଂଚଳ ଓ କରଂଜେଇ ମନ୍ଦିର,

  ଆସିକା 

• ଖମ୍ବେଶ୍ୱରୀ ମନ୍ଦିର, ଆସିକା
• ବୁଢ଼ାଖୋଲ
• କଳିଙ୍ଗା ଘାଟୀ
• ଧବଳେଶ୍ୱର
• ତପ୍ତପାଣି ଜଳପ୍ରପାତ
• ଉପେନ୍ଦ୍ରନଗର (କୁଲାଡ଼, ଦୁର୍ଗ, ବ୍ୟାଘ୍ରଦେବୀ ମନ୍ଦିର, ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର)

• ଚନ୍ଦ୍ରଗିରି ବୌଦ୍ଧ ବିହାର
• ଜଉଗଡ଼ର ବୌଦ୍ଧ କୀର୍ତ୍ତି, ପାଣ୍ଡିଆ
• ନିର୍ମଳଝର, ଖଲ୍ଲିକୋଟ
• ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର, ଖଲ୍ଲିକୋଟ
• ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଝାଡେଶ୍ୱର, ଖଲ୍ଲିକୋଟ
• ନାରାୟଣୀ ଖୋଲ, ଖଲ୍ଲିକୋଟ
• ମା ବଡ଼ରାଉଳ, ଖଲ୍ଲିକୋଟ
• ବରକୁଦା, ଖଲ୍ଲିକୋଟ
• ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଶକଳେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର, ବିକ୍ରମ ପୁର,ଖଲ୍ଲିକୋଟ
• ମା ନିଜ ବାନ୍କେଶ୍ୱରୀ ମନ୍ଦିର,
• ବି.ତୁରୁବୁଡି,ଦିଗପହଣ୍ଡି
• ବଟେଶ୍ୱର
• ମା ବାଳକୁମାରୀ ମନ୍ଦିର, ଚିକିଟି
• ମା ବ୍ରାଘ୍ୟଦେବୀ ମିନ୍ଦର , ପାତ୍ରପୁର

ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ

• କବିସମ୍ରାଟ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ
• କବିସୂର୍ଯ୍ୟବଳଦେବ ରଥ
• ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ, ଓଡ଼ିଶାର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ
• ସାର ଆନେପୁ ପର୍ଶୁରାମେଶ୍ୱର ପାତ୍ର
• ଭି.ଭି. ଗିରି, ଭାରତର ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି
• ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ
• ରଙ୍ଗନାଥ ଦାଶ
• ଚକରା ବିଷୋୟୀ
• ଦୋହରା ବିଷୋୟୀ
• ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ, ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ

ଆଧାର

ଅଧିକ ତଥ୍ୟ

• Official website