ଭାରତୀୟ ମାନବବିଜ୍ଞାନ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ବିଭାଗ

Anthropological Survey of India
The Indian Museum, Kolkata, the headquarters of AnSI
ଛୋଟ ନାଆଁ	AnSI
ସ୍ଥାପନା	1945
ମୁଖ୍ୟାଳୟ	Kolkata
ୱେବ୍‌ସାଇଟ	http://www.ansi.gov.in/default.htm

ଭାରତୀୟ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ ସର୍ଭେ ବିଭାଗ (AnSI) ଏକ ଭାରତୀୟ ସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ , ଯାହା ଭାରତର ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱିକ ବାସ୍ତବିକ ଓ ଗବେଷଣାତ୍ମକ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିଥାଏ । ଏହା ମୂଳା ଅଧିବାସୀଙ୍କ ସଂସୃତି ପରେ ନିରୀକ୍ଷୟନ କରିବା ସହ ପଦର୍ଥିକ ଓ ସଂସ୍କୃତିକ ପୁରାତତ୍ତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଗବେଷଣା ଓ ପ୍ରାଚୀନ ସ୍ଥାନ ଓ ବସ୍ରୁର ରକ୍ଷୟନ , ପୁନଃ ରୁଦ୍ଧହର କାର୍ଯ୍ୟ  କରିଥାଏ । 

ଇତିହାସ 

ଭାରତୀୟ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ ବିଭାଗ 1945 ମସିହାରେ ବରାଣଶୀଠାରେ ଆରମ୍ଭ ହେଇ ପରେ କଲିକତାଠାରେ ଥିବା ଭାରତୀୟ ମିଉଜିଆମକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହେଇଥିଲା । 

1916 ମସିହାରେ ମିଉଜିଆମରେ  ଥିବା ଜୈବିକ ଓ ପ୍ରତ୍ନ ତାତ୍ୱିକ ବିଭାଗ ସମ୍ମିଳିତ ହେଇ ନୂତନ ଭାରତୀୟ ଜୈବିକ ସର୍ଭେ ବିଭାଗ ହେଇଥିଲା । ପରେ 1945 ମସିହାରେ ଏହାର ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱିକ ବିଭାଗ ଭିନ୍ନ ହେଇ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ୱିକ ସର୍ଭେ ଓଫ ଇଣ୍ଡିଆ (AnSi) ଗଠିତ ହେଇଥିଲା ଓ ବିରଜା ଶଙ୍କର ଗୂହା ଏହାର ଆଭ୍ଯନ୍ତରୀଣ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତଥା ଭେରୀଆର ଏଲୱିନ ଉପ- ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ରହିଥିଲେ । 

ବିଶେଷ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ 

ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଗଣ
Biraja Sankar Guha, 1945-1954 N.K. Dutta Mazumdar, 1954-1958 Nirmal Kumar Bose, 1959-1964 D.K. Sen, 1964-1970 Surajit Chandra Sinha, 1972-1975 Kumar Suresh Singh, 1976-1977 H.K. Rakshit, 1978-1982 A.K. Danda, 1984-1990 R.S. Mann, 1991-1992 T.N. Pandit, 1992-1992 R.K. Bhattacharya, 1993-2003 V.R. Rao, 2003–Present

ଏହା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରାଳୟଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହେବା ସହ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଜ୍ୟାଳୟ କଲିକତାଠାରେ ରହିବା ସହ ଏହାର ଶାଖା ପୋର୍ଟ ବ୍ଲେୟର , ଶିଲଂ , ଦେହେରା ଦୂନ , ଉଦୟଔର , ନାଗପୁର ଓ ମହିଶୂରଠାରେ ରହିଛି । ଏହାର 2ଟି ଫୀଲ୍ଡ ଷ୍ଟେସନ ଜଗଦାଲପୁର ଓ ରାଁଚୀଠାରେ ରହିଛି । AnSiର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ମିଉଜିଆମ କଲିକତାଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ । 6ଟି ଜୋନ ସ୍ତରୀୟ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ୱିକ ମିଉଜିଆମ 6ଟି ଆଞ୍ଚଳିକ ଭିତ୍ତିରେ ଏବଂ ଏକ ଉପ-ଆଞ୍ଚଳିକ ଭିତ୍ତିରେ ରହିଛି । 

ପୁନଶ୍ଚ ଦେଖଣା 

• The People of India
• Indo-Aryan peoples
• Dravidian peoples

ପୁନଶ୍ଚ ପଠନ 

• Singh, Kumar Suresh (November 2000). "A perspective on the ASI". Seminar. Retrieved 2011-11-09.

ବାହ୍ୟ ସଂଯୋଗ 

• Official website