ବୃତ୍ତାନୁକ୍ରମିକ ବାନ୍ତି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ
| Cyclic vomiting syndrome | |
|---|---|
| Cyclical vomiting syndrome | |
| ବିଭାଗ | Gastroenterology |
| ଲକ୍ଷଣ | Recurring episodes of nausea, vomiting, abdominal pain[୧] |
| ଅବଧି | Long-term[୧] |
| କାରଣ | Unknown[୧] |
| ବିପଦ କାରକ | Personal or family history of migraines[୧] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Based on symptom after ruling out other causes[୧] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Gallbladder disease, pancreatitis, morning sickness, gastric volvulus, malrotation, acute hepatic porphyria[୧][୨] |
| ପ୍ରତିକାର | Amitriptyline, topiramate, aprepitant[୧] |
| ଚିକିତ୍ସା | Supportive care, ondansetron, triptans, hospitalization[୧] |
| ପୁନଃପୌନିକ | 2%[୧] |
ବୃତ୍ତାନୁକ୍ରମିକ ବାନ୍ତି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Cyclic vomiting syndrome CVS/ ସିଭିଏସ) ଏକ ବ୍ୟାଧି ଯାହା ଫଳରେ ଅଇ, ବାନ୍ତି ଏବଂ ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣାର ପୁନରାବୃତ୍ତି ଘଟେ ।[୧] ସାଧାରଣତଃ ହଠାତ ରୋଗ ଲକ୍ଷଣ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଏବଂ କିଛି ଘଣ୍ଟାରୁ କିଛି ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ ।[୧] [୩] କେତେକ ରୋଗୀ ବାନ୍ତି କରିବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣର ତରଳ ପଦାର୍ଥ ପିଇଥାନ୍ତି ।[୧] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଉଦ୍ବେଗ, ଅବସାଦ ଏବଂ ସ୍ୱୟଂକ୍ରିୟ ସ୍ନାୟୁ ଦୁଷ୍କ୍ରିୟା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ ।[୧] ଏହା ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ରୋଗ । [୧] ଜଟିଳତା ମଧ୍ୟରେ ନିର୍ଜଳନ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଲାଇଟ୍ ସମସ୍ୟା ଏବଂ ଖାଦ୍ୟନଳୀ ଛିଣ୍ଡିଯିବା ହୋଇପାରେ ।[୨]
କାରଣ ଅଜଣା ଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଏଥିରେ ଅନେକ କାରଣ ଜଡ଼ିତ ଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।[୧] [୩] ପ୍ରଭାବିତ ଲୋକଙ୍କର ପ୍ରାୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କିମ୍ବା ପାରିବାରିକ ମାନସିକ ଚାପ, ସ୍ୱଳ୍ପ ନିଦ୍ରା କିମ୍ବା ମାସିକ ଋତୁସ୍ରାବ ଯୋଗୁଁ ଏହା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ ।[୧] [୩] ବୟସ୍କଙ୍କଠାରେ ମେଡିକାଲ୍ ଇମେଜିଂ ଏବଂ ଉପର ଏଣ୍ଡୋସ୍କୋପି ପରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ଭାବ୍ୟ କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ବାଦ ଦେବା ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନଦଣ୍ଡ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୧] [୪] କାନାବିନଏଡ ହାଇପରମେସିସ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍ (CHS) ଏହାର ଏକ ଉପପ୍ରକାର। [୧]
ଓଣ୍ଡାନସେଟ୍ରନ୍, ଟ୍ରିପ୍ଟାନ୍ସ ଏବଂ ଆଣ୍ଟିହିଷ୍ଟାମାଇନ୍ ଭଳି ଔଷଧ ସହିତ ସହାୟକ ଯତ୍ନ ଦ୍ୱାରା ତୀବ୍ର ଆକ୍ରମଣର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇପାରେ ।[୧] ସମୟ ସମୟରେ କେଟାମାଇନ୍ କିମ୍ବା ହସ୍ପିଟାଲରେ ଭର୍ତ୍ତି ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।[୧] [୫] ଗରମ ସ୍ନାନକୁ ସହାୟକ ବୋଲି ଅନେକ ଭାବନ୍ତି । [୧] ଆକ୍ରମଣର ପ୍ରତିଷେଧରେ ଆମିଟ୍ରିପ୍ଟିଲିନ୍, ଟୋପିରାମେଟ୍, କିମ୍ବା ଆପ୍ରେପିଟାଣ୍ଟ ନିରନ୍ତର ବ୍ୟବହାର ଏବଂ କାନାବିସ୍ ବ୍ୟବହାର ବନ୍ଦ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପାରେ ।[୧] [୨] ଏକ ଜରୁରୀକାଳୀନ ଯତ୍ନ ଯୋଜନା ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରେ ।[୧]
ବୃତ୍ତାନୁକ୍ରମିକ ବାନ୍ତି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ୨% ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ ।[୧] ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି ।[୧] ବୟସ୍କଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ୩୦ ଏବଂ ୪୦ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ହୁଏ; ଯେତେବେଳେ ପିଲାମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରାୟ ୭୦% ବୟସ ହେବା ପରେ ଆପେ ସମାଧାନ ହୋଇଯାଏ ।[୧] ପ୍ରଥମେ ୧୮୬୧ ମସିହାରେ ଲୋମ୍ବାର୍ଡ ଏହାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ।[୫] ଏହି ରୋଗ ଯୋଗୁ କାମ କରିବାର କ୍ଷମତା ହ୍ରାସ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ସମ୍ପର୍କ ଉପରେ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ ।[୧]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ ୧.୧୧ ୧.୧୨ ୧.୧୩ ୧.୧୪ ୧.୧୫ ୧.୧୬ ୧.୧୭ ୧.୧୮ ୧.୧୯ ୧.୨୦ ୧.୨୧ ୧.୨୨ ୧.୨୩ ୧.୨୪ ୧.୨୫ ୧.୨୬ Frazier, R; Li, BUK; Venkatesan, T (1 July 2023). "Diagnosis and Management of Cyclic Vomiting Syndrome: A Critical Review". The American journal of gastroenterology. 118 (7): 1157–1167. doi:10.14309/ajg.0000000000002216. PMID 36791365.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ Davis, A; Bryant, JH (January 2025). "Cyclic Vomiting Syndrome". StatPearls. PMID 29763194.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ "Cyclical vomiting syndrome". nhs.uk (in ଇଂରାଜୀ). NHS. 18 October 2017. Retrieved 4 March 2025.
- ↑ Kovacic, K; Li, BUK (February 2021). "Cyclic vomiting syndrome: A narrative review and guide to management". Headache. 61 (2): 231–243. doi:10.1111/head.14073. PMID 33619730.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ Lathrop, JR; Rosen, SN; Heitkemper, MM; Buchanan, DT (1 May 2023). "Cyclic Vomiting Syndrome and Cannabis Hyperemesis Syndrome: The State of the Science". Gastroenterology nursing : the official journal of the Society of Gastroenterology Nurses and Associates. 46 (3): 208–224. doi:10.1097/SGA.0000000000000730. PMID 37074964.