ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁଦାନ ଆୟୋଗ (ଭାରତ)
| University Grants Commission | |
|---|---|
| ଫାଇଲ:UGC India Logo.png | |
| ଛୋଟ ନାଆଁ | UGC |
| ମୂଳ ଲକ୍ଷ | Gyan-Vigyan Vimuktaye (Knowledge Liberates) |
| ସ୍ଥାପନା | 1956 |
| ମୁଖ୍ୟାଳୟ | New Delhi |
| ଅବସ୍ଥାନ | India |
| Chairman | Prof. Ved Prakash |
| ଅନୁମୋଦନ | Department of Higher Education, Ministry of Human Resource Development, NCERT |
| ୱେବ୍ସାଇଟ | www.ugc.ac.in |
ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁଦାନ ଆୟୋଗ , (UGC India) , ଭାରତ ସରକାର ଙ୍କ ଏକ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଂସ୍ଥାନ । ଏହା ଇଉଜିସି ଆକ୍ଟ -୧୯୫୬[୧] ଦ୍ଵାରା ଭାରତ ର ମାନବ ସମ୍ବଳ ବିକାଶ ବିଭାଗ ଅଧୀନ ରେ ସ୍ଥାପିତ ହେଇ ଦେଶ ରେ ଉତ୍ଚ ଶିକ୍ଷ୍ୟା କ୍ଷେତ୍ର ରେ ସହଯୋଗ , ନିର୍ଣାୟ ଓ ମାନ ରକ୍ଷଣ ଦିଗ ରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଏହି ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଭାରତ ର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ମାନଙ୍କୁ ସ୍ବୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରିବା ସହ ସ୍ବୀକୃତି ପ୍ରାପ୍ତ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ କଲେଜ ମାନଙ୍କୁ ଅନୁଦାନ ରାଶି ବଣ୍ଟନ ର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥାଏ । ଏହାର ମୁଖ୍ୟାଳୟ ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଓ ଏହାର ୬ ଗୋଟି ଆଞ୍ଚଳିକ କାର୍ଜ୍ୟାଳୟ ପୁନେ , ଭୋପାଲ, କଲିକତା , ହାଇଦରାବାଦ , ଗୁଆହାଟି ଓ ବାଙ୍ଗାଲୋର[୨][University_Grants_Commission_(India)#cite_note-3 [3]] ଠାରେ ରହିଛି । ପ୍ରଫେସର ବେଦ ପ୍ରକାଶ[୩] ଏହାର ପ୍ରଥମ ଚେୟାର ମେନ ଭାବରେ ଅଧିଷ୍ଠିତ ହେଇଥିଲେ ।
ଭାରତ ର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁଦାନ ଆୟୋଗ ଇଂଲଣ୍ଡ ର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଆୟୋଗ ର ଢାଞ୍ଚା ରେ ଗଠିତ ହେଇଥିଲା । ଇଂଲଣ୍ଡ ର ଆୟୋଗ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଙ୍କୁ ସେଠାକାର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ମାନଙ୍କୁ ଅନୁଦାନ ଦେବା ବିଷୟ ରେ ସରକାର ଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲା ଓ ତାହା ୧୯୧୯ ମସିହା ରେ ସ୍ଥାପିତ ହେଇ ୧୯୮୯ ମସିହା ଯାଏ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା ।
ଇତିହାସ
ପ୍ରଥମେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁଦାନ ଆୟୋଗ ୧୯୪୫ ମସିହା ରେ ସ୍ଥାପିତ ହେଇ ତାହା ତତ୍ କାଳୀନ ୩ ଟି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ , ଯଥା , ଆଲିଗଡ , ବନାରସ ଓ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ର ଦେଖ ରେଖ କରୁଥିଲା । କ୍ରମଶଃ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ୧୯୪୭ ମସିହା ରେ ଭାରତ ରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଇଁ ପରିବର୍ଧିତ ହେଇଥିଲା । [୪]
ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ତରୀୟ ଶିକ୍ଷ୍ୟା ର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ଓ ଉନ୍ନୟନ କାର୍ଯ୍ୟ ତଦାରଖ କରି ସରକାର ଙ୍କୁ ସୁପାରିସ କରିବା ନିମନ୍ତେ ୧୯୪୯ ମସିହା ରେ ସର୍ବପଲ୍ଲୀ ରାଧାକୃଷ୍ଣାନ ଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା ରେ " ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷ୍ୟା କମିଶନ " ଗଠିତ ହେଲା । ଏହାର ସୁପାରିସ ଅନୁସାରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁଦାନ ଆୟୋଗ କୁ ଇଂଲଣ୍ଡ ର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଆୟୋଗ ର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଢାଞ୍ଚା ରେ ପୁନର୍ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୯୫୨ ମସିହା ରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଦେଶ ର ସମସ୍ତ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଅନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ଉଚ୍ଛଶିକ୍ଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ମାନଙ୍କୁ UGC ଅଧୀନ ରେ ରଖି UGC ମାଧ୍ୟମ ରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ ର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ । ୧୯୫୩ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୨୮ ତାରିଖ ରେ ଭାରତ ର ତତ୍ କାଳୀନ ଶିକ୍ଷ୍ୟା , ପ୍ରକୃତିକ ସମ୍ପଦ ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଗବେଷଣା ମନ୍ତ୍ରୀ ମୌଳନା ଅବଦୁଲ କାଲାମ ଆଜାଦ ପୁନଃ ଗଠିତ UGC କୁ ଉଦ୍ ଘାଟନ କରିଥିଲେ ।
ନଭେମ୍ବର ୧୯୫୬ ମସିହା ରେ ଭାରତୀୟ ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟ ରେ " ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁଦାନ କମିଶନ ଆଇନ , ୧୯୫୬ " ଗୃହିତ ହେଲା ପରେ ଏହା ଏକ ସାମ୍ବିଧାନିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଭାବରେ ସ୍ବୀକୃତ ହେଇ ରହିଲା ।
ଏହାର ମୁଖ୍ୟାଳୟ ବାହାଦୁର ଶାହ ଜାଫର ମାର୍ଗ , ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ଠାରେ ରହିଥିଲା । ୧୯୯୪ଓ ୧୯୯୫ ମସିହା ରେ ଏହାକୁ ବିକେନ୍ଦ୍ରିୟ-କରଣ କରାଯାଇ ପୁନେ , ହାଇଦରାବାଦ , କଲିକତା , ଭୋପାଲ , ଗୁଆହାଟି ଓ ବାଙ୍ଗାଲୋର ଠାରେ ୬ ଟି ଆଞ୍ଚଳିକ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନ କରାଗଲା ।[୫] ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ମୁଖ୍ୟାଳୟ କୁ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ଦ୍ଧନ କରାଯାଇ ଦୁଇଟି ନୂତନ କେନ୍ଦ୍ର ଫିରୋଜ ଶାହ ମାର୍ଗ ଓ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ର ଦକ୍ଷିଣ ପରସର ରେ କର୍ଜୟାଳୟ ଖୋଳାଗଲା । [୬]
ବୃତ୍ତିଗତ ପରିଷଦ
UGC, CSIR ର ସହାୟତା ରେ କଲେଜ ଓ ବିଶ୍ବବିଡାଳୟ [୭]ମାନଙ୍କ ରେ ଶିକ୍ଷକ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷୟକ ନିଯୁକ୍ତି ପରିକ୍ଷ୍ୟା ପରିଚାଳନା କରିଥାଏ । ୨୦୦୯ ମସିହା ରୁ ଭାରତୀୟ ସ୍ନାତକ ସ୍ତରୀୟ ଓ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ସ୍ତରୀୟ ଶିକ୍ଷାଦାନ ପାଇଁ ଏହି ପରିକ୍ଷ୍ୟା ରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ ହେବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରାଯାଇଥାଏ ।Ph. D . ଡିଗ୍ରୀ ପାଇଥିବା କଶେତର ରେ ଏହି ଯୋଗ୍ୟତା ରେ ୫ ପ୍ରତିଶତ କୋହଳ କରାଯାଇଥାଏ ।
ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ମାନଙ୍କୁ ମାନ୍ୟତା ଦେବା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁଦାନ ଆୟୋଗ ନିମ୍ମ ଉଲ୍ଲିଖିତ ୧୫ ଟି ସ୍ଵଯାଂଶାସିତ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ର ସହାୟତା ନେଇଥାଏ । [୮][୯]
- All India Council for Technical Education (AICTE)
- Distance Education Council (DEC)
- Indian Council of Agricultural Research (ICAR)
- Bar Council of India (BCI)
- National Council for Teacher Education (NCTE)
- Rehabilitation Council of India (RCI)
- Medical Council of India (MCI)
- Pharmacy Council of India (PCI)
- Indian Nursing Council (INC)
- Dental Council of India (DCI)
- Central Council of Homoeopathy (CCH)
- Central Council of Indian Medicine (CCIM)
- National Council for Rural Institutes (NCRI)
- State Councils of Higher Education (SCHE)
- Council of Architecture
ଭବିଷ୍ୟତ
୧୯୭୬ ମସିହା ରେ ଭାରତ ର ଶିକ୍ଷ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତ ର ନୂତନ ଯୋଜନା ବିଷୟ ରେ ଘୋଷଣା କରି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁଦାନ ଆୟୋଗ ଓ ସର୍ବ ଭାରତୀୟ ବଇସେୟିକ ଶିକ୍ଷ୍ୟା ପରିଷଦ ସ୍ଥାନ ରେ ଏକ ଉଛ କ୍ଷ୍ୟମତା [୧୦]ପ୍ରାପ୍ତ କମିଶନ , " ଉଚ ଶିକ୍ଷ୍ୟା ଓ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ଜାତୀୟ କମିଶନ " ( NCHER) ଗଠନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ । ଏହା ଦ୍ଵାରା ଶିକ୍ଷ୍ୟାଓ ଗବେଷଣା ର ମାନ ନିର୍ଧାରଣ , ସହଯୋଗ ସ୍ଥାପନ , ପରିଚାଳନା ଓ ନିରନ୍ତର ଉନ୍ନୟନ ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେଇ ପାରିବ । ଏହି ନୂତନ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁଦାନ ଆୟୋଗ ସମେତ[୧୧] ଅନ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଗୁଡିକ ସମାର୍ଜିତ କରିବା ପାଇଁ ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟ ରେ ବିଧେୟକ ଅଣା ଯାଇଛି । ଏଥିରେ ଡାକ୍ତରୀ ଓ ଆଇନ ଶିକ୍ଷ୍ୟା [୧୨]କୁ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ତେବେ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା କୁ ବିହାର , କେରଲ , ପଞ୍ଜାବ , ତାମିଲନାଡୁ ଓ ପଶ୍ଚିମ ବଙ୍ଗ ରାଜ୍ୟ ସମୂହ ବିରୋଧ ପ୍ରକଟ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସାଧାରଣ ସମ୍ମତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ୨୦୧୫ ମସିହା ରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର " National Institutional of Ranking Framework" ନାମକ ଏକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ କଲେ ।ଏହି ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଭାରତ ର ସମସ୍ତ ଉଛ ଶିକ୍ଷ୍ୟା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ କୁ ଗୁଣବତ୍ତା ଅନୁସାରେ ତାଲିକା କୃତ କରିବା । [୧୩] ୨୦୧୬-୧୭ ମସିହା[୧୪] ରୁ ଦେଶ ର ସମସ୍ତ ଉଛ ଶିକ୍ଷ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ରେ କେନ୍ଦ୍ରୀକୃତ ଓଁ ଲାଇନ ପ୍ରବେଶ ( ଏଡମିସନ ) ପାଇଁ ଆଦେଶ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।ଏତଡ ମଧ୍ୟ ରେ UGC ଦ୍ଵାରା ଭରତ ରେ ଭରତ ରେ ଚାଲି ଥିବା ୨୨ ଟି ନକଲି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଠାବ କରିଛନ୍ତି । ସେହି ମଧ୍ୟ ରୁ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ ରେ ୯ ଟି , ଦିଲ୍ଲୀ ରେ ୫ ଟି , ପଶ୍ଚିମ ବଙ୍ଗ ରେ ୨ ଟି ଓ ବିହାର , ଓଡିଶା , ମହାରାଷ୍ଟ୍ର , କେରଲ , କର୍ଣାଟକ ଓ ତାମିଲନାଡୁ ରେ ଗୋଟିଏ ଲେଖା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । [୧୫]
ଆଧାର ସମୂହ
- ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑ University Grants Commission Govt. of India website.
- ↑ Prof.
- ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑ Reporter, BS (March 6, 2013). "States oppose national panel for higher education and research". Business Standard. Retrieved 10 December 2013.
- ↑ TNN (Oct 5, 2013). "Major push to change the face of higher education". Times of India. Retrieved 10 December 2013.
- ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}: Empty citation (help)