ବିମ୍ବିସାର

ବିମ୍ବିସାର  (c. 558 – c. 491 BC 558 – c. 491 BC)  ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ 558 ରୁ 491 ମସିହା ଯାଏ ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ମଗଧ ର ରାଜା ଥିଲେ । ସେ ହରୟଙକା ବଂଶ ର ଥିଲେ । ରାଜା ଭଟ୍ଟିୟ ତାଙ୍କର ପିତା ଥିଲେ । ସେ ପ୍ରଥୟମେ ଏକ ବିଶାଳ ମଗଧ ରାଜ୍ୟ ର ପରିକଳ୍ପନା କରି ଅଙ୍ଗେ ରାଜ୍ୟ କୁ ଆକ୍ରମଣ କରି ଅଧିଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । କ୍ରମଶଃ ମଗଧ ଏକ ବିଶାଳ ସମ୍ଭ୍ରାଜ୍ୟ ରେ ପରିଣତ ହେଇଥିଲା । 

ତାଙ୍କ ସମୟ କାଳ ରେ ସଂସ୍କୃତି ର ଉନ୍ନତି ହେବା ସହ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ର ମଧ୍ୟ ପ୍ରସାର ଘଟିଥିଲା । ତାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବୌଦ୍ଧ ସହର ରାଜଗିରି ସ୍ଥାପିତ ହେଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ଅନ୍ତେ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଅଜାତଶତ୍ରୁ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ । .

ଜୀବନୀ 

ବିମ୍ବିସାର ଏକ ଗ୍ରାମ କୁ ପରିବର୍ଦ୍ଧନ କରି ତାହାକୁ ପାଟଳିପୁତ୍ର ରେ ପରିଣତ କରିଥିଲେ ।  ସେ ସେ3ନା ବାହିନୀ ଧରି ଅଙ୍ଗ ରାଜ୍ୟ ସହ ଯୁଦ୍ଧ କରି ସେହି ରାଜ୍ୟ କୁ ନିଜ ରାଜ୍ୟ ରେ ମିସେଇଥିଲେ । ତାହା ଦ୍ଵାରା ରାଜା ବ୍ରାହମଦତ୍ତ ତାଙ୍କ ପିତା ଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରିଥିବାର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେଇଥିଲେ । ଅଙ୍ଗ ବିଜଯ ପରେ ସେ ରାଜକୁମାର କୁନିକା ଙ୍କୁ ସେଠାରେ ଗାଦିନଶିନ କରିଥିଲେ । 

ବୈବାହିକ ସମ୍ବନ୍ଧ 

ବିମବିଶାର ବୈବାହିକ ସମ୍ବନ୍ଧ କୁ ରାଜ୍ୟ ବର୍ଦ୍ଧନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ । ସେ ମହା କୋଶଳ ର4ଆଜ୍ୟ ର ରାଜକୁମାରୀ କୋଶଳ ଦେବୀ ଙ୍କୁ ବିବାହ କରି କାଶୀ କୁ ଯୌତୁକ ହିସାବ ରେ ପାଇଥିଲେ । ଏହି ବିବାହ ଦ୍ଵାରା ତନିକର କୋଶଳ ରାଜ୍ୟ ସହ ଥିବା ତିକ୍ତତା ଦୂର ହେଇଥିଲା ଓ ତାହା ପରେ ସେ ଅନନ୍ୟ କ୍ଷୁଦ୍ର ରହୟ ସବୁ ଜୟ କରିଥିଲେ । ବୈଶାଳୀ ର ଲିଛଭି ରାଜକୁମାରୀ ଙ୍କୁ ସେ ଦ୍ଵିତୀୟ ପତ୍ନୀ ଭାବରେ ବିବାହ କରି ସମ୍ଭ୍ରାଜ୍ୟ ଆହୁରି ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ । 

ମୃତ୍ୟୁ 

Bimbisara's jail, where King Bimbisara was imprisoned, in Rajgir

ସେ ସମୟ ର ପ୍ରଥା ଅନୁସାରେ ଅଜାତଶତ୍ରୁ ତାଙ୍କ ପିତା ଙ୍କୁ କାରାଗାର ରେ ରଖିଥିଲେ ଓ ନିଜେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ । ଅଜାତଶତ୍ରୁ ଙ୍କ ପୁତ୍ର ଜନ୍ମ ହେଲା ବେଳକୁ ସେ ପିତାଙ୍କୁ କାରା ମୁକ୍ତ କରିବାକୁ ଗଲା ବେଳକୁ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟି ସାରିଥିଲା । 

Buddhist tradition

ଫାଇଲ:King Bimbisara and the Buddha.jpg

King Bimbisara, depicted in Burmese art, offering his kingdom to the Buddha.

ବୌଦ୍ଧ ଲିପି ଅନୁସାରେ ବିମ୍ବିସାର ବୁଦ୍ଧ ଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନ ଆହରଣ ପୂର୍ବରୁ ଭେଟିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ମଲ୍ଲିକା , ଯିଏ ବୁଦ୍ଧ ଙ୍କ ଅନୁଗାମୀ ଥିଲେ , ସେ ବିମ୍ବିସାର ଙ୍କୁ ଭେଟେଇ ଥିଲେ । ପରେ ସେ ନିଜେ ବୁଦ୍ଧ ଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ ହେଇଗଲେ ଓ ତାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବିତ ହେଇଥିଲେ । 

ଜୈନ ପରମ୍ପରା 

ଜୈନ ଲିଖନ ରେ ମଧ୍ୟ ବିମ୍ବିସାର ଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି । ସେ ଜୈନ ମୁନି ଯମଧାର ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହେଇଥିଲେ । ସେ ମହାବୀର ଙ୍କ ସମାବର୍ତନ ସଭା କୁ ଯାଉଥିଲେ ।  .

 ପ୍ରବାଦ ଅଛି ବିମବିସର ନିଜକୁ ନିଜେ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ଓ ପାତାଳ ରେ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ଲଭିଥିଲେ । ଜୈନ ଲିପି ରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଥିଲା ଯେ ସେ ମହାପଦ୍ମ ବା ପ୍ରଥମ ତିରଥଙ୍କର ଭାବରେ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବେ 

ପୁନଶ୍ଚ ପଠନ 

• Jarasandha

ଆଧାର ସମୂହ 

• Dundas, Paul (2002), The Jains (Second ed.), Routledge, ISBN 0-415-26605-X {{citation}}: More than one of |ISBN= and |isbn= specified (help)
• Jain, Hiralal; Upadhye, Dr. Adinath Neminath (2000), Mahavira his Times and his Philosophy of Life, Bharatiya Jnanpith
• Jaini, Padmanabh S. (1998), The Jaina Path of Purification, Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-1578-5 {{citation}}: More than one of |ISBN= and |isbn= specified (help)
• Raychaudhuri, Hemchandra (1923), Political History of Ancient India, University of Calcutta
• Sastri, Kallidaikurichi Aiyah Nilakanta, ed. (1988), Age of the Nandas and Mauryas (Second ed.), Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0465-1 {{citation}}: More than one of |ISBN= and |isbn= specified (help)
• Singh, G. P., Early Indian Historical Tradition and Archaeology
• Singh, Upinder (2016), A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century, Pearson Education, ISBN 978-93-325-6996-6 {{citation}}: More than one of |ISBN= and |isbn= specified (help)
• von Glasenapp, Helmuth (1999), Jainism: An Indian Religion of Salvation, Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-1376-6 {{citation}}: More than one of |ISBN= and |isbn= specified (help)