ନାଡ଼ିସ୍ପନ୍ଦନହୀନ ବୈଦ୍ୟୁତିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ
Pulseless electrical activity | |
---|---|
Electromechanical dissociation (EMD)[୧] | |
![]() A drawing of what a rhythm strip of PEA could look like | |
ବିଭାଗ | Emergency medicine, cardiology |
ଲକ୍ଷଣ | Loss of consciousness, no pulse[୧] |
କାରଣ | Hs and Ts: hypoxia (50%), hypovolemia, hydrogen ions, hyperthyroidism, hypothermia, tension pneumothorax, trauma, tamponade, toxins, pulmonary thrombosis, cardiac thrombosis[୨][୧] |
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | ECG monitor, pulse check[୩] |
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Severe peripheral vascular disease, obesity[୧][୩] |
ଔଷଧ | Epinephrine[୧] |
ଚିକିତ୍ସା | Cardiopulmonary resuscitation[୧] |
Prognosis | Poor[୧][୩] |
ପୁନଃପୌନିକ | 25% of cardiac arrests[୧] |
ନାଡ଼ିସ୍ପନ୍ଦନହୀନ ବୈଦ୍ୟୁତିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ pulseless electrical activity/PEA ) ହେଉଛି କୁହାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ନାଡ଼ିସ୍ପନ୍ଦନ ନ ଥାଏ କିନ୍ତୁ ତାଳ ଷ୍ଟ୍ରିପର (rhythm strip) ସଂଗଠିତ ବିଟ୍ ଦେଖାଇବା ସତ୍ତ୍ୱେ । [୨] ପ୍ରଭାବିତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ହୃଦ୍ରୋଧରେ ଥାଆନ୍ତି ଏବଂ ସାଧାରଣତଃ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାଶୀଳ ହୋଇନଥାନ୍ତି । [୧] ଜଟିଳତା ମଧ୍ୟରେ ମସ୍ତିଷ୍କ ଆଘାତ, ପଞ୍ଜରା ଭଗ୍ନ ଏବଂ ଅଙ୍ଗ ଇସ୍କେମିଆ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ ।[୧] ଫଳାଫଳ ପ୍ରାୟତଃ ଖରାପ ହୋଇଥାଏ, ଯେଉଁମାନେ ବଞ୍ଚି ରହିଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ।[୩]
ନିମ୍ନଲିଖିତ କେତେକ କାରଣ ଥିଲେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ: ଏଚଏସ (Hs) ଏବଂ ଟିଏସ (Ts) ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ: ହାଇପୋକ୍ସିଆ (୫୦%), ହାଇପୋଭୋଲେମିଆ, ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ଆୟନ, ହାଇପରଥାଇରଏଡିଜ୍ମ, ହାଇପୋଥର୍ମିଆ, ଟେନସନ୍ ନିମୋଥୋରାକ୍ସ, ଆଘାତ, ଟାମ୍ପୋନେଡ୍, ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ, ପଲ୍ମୋନାରୀ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ୍ ଏବଂ କାର୍ଡିଆକ୍ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ୍ । [୨] [୧] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣ ମଧ୍ୟରେ ଖପୁରୀ ଭିତର ରକ୍ତସ୍ରାବ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। [୩] ବୈଦ୍ୟୁତିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସତ୍ତ୍ୱେ ହୃତ୍ପିଣ୍ଡର ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସଂକୋଚନ ନ ହେବା ଅନ୍ତର୍ନିହିତ କାର୍ଯ୍ୟବିଧି ଅଟେ । [୧] ଇସିଜି ମନିଟର ଏବଂ ନାଡ଼ି ଯାଞ୍ଚ ଦ୍ୱାରା ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । [୩] ଏହାକୁ ଦୁଇ ପ୍ରକାରରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି: "ସତ୍ୟ" ଯେଉଁଥିରେ ହୃଦୟ ଗତି ନାହିଁ ଏବଂ "ଛଦ୍ମ" ଯେଉଁଥିରେ କିଛି ଗତି ଉପସ୍ଥିତ ଥାଏ ।[୨]
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚିକିତ୍ସାରେ କାର୍ଡିଓପଲମୋନାରୀ ରିସସିଟେସନ୍ (ସିପିଆର) କରାଯାଏ, ଯେତେବେଳେ ସମ୍ଭାବ୍ୟ କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଖୋଜାଯାଏ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । [୨] [୪] ଔଷଧ ଏପିନେଫ୍ରିନ ସାଧାରଣତଃ ପ୍ରତି 3 ରୁ 5 ମିନିଟରେ ଦିଆଯାଏ । [୧] ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚିକିତ୍ସାରେ ନିମୋଥୋରାକ୍ସ ପାଇଁ ଛୁଞ୍ଚି ଡିକମ୍ପ୍ରେସନ ଏବଂ ଟାମ୍ପୋନେଡ୍ ପାଇଁ ପେରିକାର୍ଡିଓସେଣ୍ଟିସିସ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ ।[୧] ଗୋଟିଏ ମାସର ରୋଗ ହୋଇଥିଲେ ବଞ୍ଚିବାର ହାର ପ୍ରାୟ ୬%; [୨] ତଥାପି, ଯଦି ଏହି ଘଟଣା ହସ୍ପିଟାଲରେ ଘଟେ, ତେବେ ଡିସଚାର୍ଜ ହେବା ସମୟରେ ୨୦% ହୋଇପାରେ । [୫] ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଅବସ୍ଥାରେ ବଞ୍ଚି ଥାଆନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ଅଧା ରୋଗୀଙ୍କର ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରେ ଫଳାଫଳ ଖରାପ ହୋଇଯାଏ ।[୩] ସ୍ପନ୍ଦନହୀନ ବୈଦ୍ୟୁତିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ରୋଗ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଭାବରେ ହସ୍ପିଟାଲ ବାହାରେ ପ୍ରାୟ ୨୦% ଏବଂ ୩୩% ଡାକ୍ତରଖାନା ଭିତରେ ହୃଦ୍ପାତ ହୋଇଥାଏ । [୧]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ ୧.୧୧ ୧.୧୨ ୧.୧୩ ୧.୧୪ Oliver, TI; Sadiq, U; Grossman, SA (January 2025). "Pulseless Electrical Activity". StatPearls. PMID 30020721.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ Van den Bempt, S; Wauters, L; Dewolf, P (2021). "Pulseless Electrical Activity: Detection of Underlying Causes in a Prehospital Setting". Medical principles and practice : international journal of the Kuwait University, Health Science Centre. 30 (3): 212–222. doi:10.1159/000513431. PMID 33254164.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ ୩.୬ Nickson, Chris (5 January 2019). "Pulseless Electrical Activity". Life in the Fast Lane • LITFL. Archived from the original on 20 September 2024. Retrieved 24 February 2025.
- ↑ Truhlář, Anatolij; Deakin, Charles D.; Soar, Jasmeet; Khalifa, Gamal Eldin Abbas; Alfonzo, Annette; Bierens, Joost J.L.M.; Brattebø, Guttorm; Brugger, Hermann; Dunning, Joel (October 2015). "European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2015". Resuscitation. 95: 148–201. doi:10.1016/j.resuscitation.2015.07.017. PMID 26477412.
- ↑ Baldzizhar, A; Manuylova, E; Marchenko, R; Kryvalap, Y; Carey, MG (September 2016). "Ventricular Tachycardias: Characteristics and Management". Critical Care Nursing Clinics of North America. 28 (3): 317–29. doi:10.1016/j.cnc.2016.04.004. PMID 27484660.