ଟ୍ରାନ୍ସମିସିବ୍ଲ ସ୍ପଞ୍ଜିଫର୍ମ ଏନସେଫାଲୋପାଥି
| Prion disease | |
|---|---|
| Transmissible spongiform encephalopathy (TSE); slow unconventional virus disease[୧] | |
 Micrograph showing spongiform degeneration (vacuoles that appear as holes in tissue sections) in the cerebral cortex of Creutzfeldt–Jakob disease. H&E stain, scale bar = 30 microns (0.03 mm). | |
| ବିଭାଗ | Neurology |
| ଲକ୍ଷଣ | Difficulty thinking, personality changes, problems with coordination.[୨] |
| କାରଣ | Prion[୨] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Suspected based on examination, confirmed by brain biopsy[୨] |
| ଚିକିତ୍ସା | Supportive care[୨] |
| Prognosis | Death within months to years[୩] |
| ପୁନଃପୌନିକ | Rare[୩] |
ପ୍ରିୟନ୍ ରୋଗ, ଯାହାକୁ ଟ୍ରାନ୍ସମିସିବ୍ଲ ସ୍ପଞ୍ଜିଫର୍ମ ଏନସେଫାଲୋପାଥି ( TSE ) ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା, ହେଉଛି ଏକ ମସ୍ତିଷ୍କ ରୋଗର ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଯାହା ନିଉରନ କ୍ଷୟ କରିଥାଏ । [୨] [୪] ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟତଃ ଚିନ୍ତା କରିବାରେ ଅସୁବିଧା, ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ସମନ୍ୱୟ ସମସ୍ୟା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ଯାହା ସମୟ ସହିତ ଆହୁରି ଖରାପ ହୁଏ ।[୨] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଝଟକା ଲାଗିବା, ଶୋଇବାରେ ଅସୁବିଧା ଏବଂ ବାତ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ ।[୨] ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବାଠାରୁ ଲକ୍ଷଣ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ବର୍ଷ ଲାଗିପାରେ ।[୫] ତଥାପି, ଲକ୍ଷଣ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ମୃତ୍ୟୁ ସାଧାରଣତଃ ମାସ ମାସ କିମ୍ବା ବର୍ଷ ଲାଗିଯାଏ । [୩]
ମୂଳ କାରଣ ହେଉଛି ଏକ ସାଧାରଣତଃ ଉପସ୍ଥାପନ, କିନ୍ତୁ ଭୁଲ ଭାବରେ ଫୋଲ୍ଡ ହୋଇଥିବା ପ୍ରୋଟିନ, ଯାହାକୁ ପ୍ରିଅନ୍ ଭାବରେ ନାମକରଣ କରାଯାଏ ଓ ଏହା ଫଳରେ ସାଧାରଣ ପ୍ରୋଟିନଗୁଡିକର ଭୁଲ ଭାବରେ ଫୋଲ୍ଡ ହୁଏ ।[୨] [୩] ଏହି ରୋଗ ସ୍ୱତଃସ୍ଫୂର୍ତ୍ତ ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇପାରେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପିତାମାତାଙ୍କଠାରୁ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଭାବରେ ପ୍ରାପ୍ତ ଜେନେଟିକ୍ ମ୍ୟୁଟେସନ୍ ଯୋଗୁଁ ହୋଇପାରେ କିମ୍ବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାପିପାରେ ।[୨] ଏଗୁଡ଼ିକ ସଂକ୍ରମିତ ତନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଦୂଷିତ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସି ବ୍ୟାପିପାରେ; କିନ୍ତୁ ବାୟୁ କିମ୍ବା ଅଧିକାଂଶ ସାଧାରଣ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସି ବ୍ୟାପେ ନାହିଁ ।[୨] ପରୀକ୍ଷା ଆଧାରରେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ସନ୍ଦେହ କରାଯାଇପାରେ ଏବଂ ମସ୍ତିଷ୍କ ବାୟୋପ୍ସି ଦ୍ୱାରା ନିଶ୍ଚିତ କରାଯାଇପାରେ । [୨] ଏହା ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଗାତ ସୃଷ୍ଟି କରେ ଯାହା ଏହାକୁ ଅଣୁବୀକ୍ଷଣ ଯନ୍ତ୍ରରେ ଦେଖିଲେ ସ୍ପଞ୍ଜ ଭଳି ଦେଖାଯାଏ ।[୨]
ମଣିଷରେ ହେଉଥିବା ରୋଗଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ କ୍ରୁଜଫେଲ୍ଟ-ଜାକୋବ୍ ରୋଗ (CJD), ବିଭିନ୍ନ କ୍ରୁଜଫେଲ୍ଟ-ଜାକୋବ୍ ରୋଗ (vCJD), କୁରୁ, ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ପ୍ରୋଟିଏଜ୍-ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ପ୍ରିୟୋନୋପାଥି, ଗର୍ଷ୍ଟମ୍ୟାନ୍-ଷ୍ଟ୍ରାଉସଲର-ସ୍କିଙ୍କର୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍ ଏବଂ ବିକ୍ଷିପ୍ତ ଘାତକ ଅନିଦ୍ରା ହୋଇପାରେ ।[୩] [୨] ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ରୋଗ ମଧ୍ୟରେ ଗୋମାଂସ ସ୍ପଞ୍ଜିଫର୍ମ ଏନସେଫାଲୋପାଥି (BSE), ସ୍କ୍ରାପି ଏବଂ କ୍ରନିକ୍ କ୍ଷୟ ରୋଗ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।[୨] ବିଏସଇ ସଂକ୍ରମିତ ଗାଈର ମାଂସ ଖାଇବା ଦ୍ୱାରା ଭିସିଜେଡି (vCJD) ହୁଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।[୫]
ଏହି ରୋଗର କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚିକିତ୍ସା କିମ୍ବା ଟିକା ନାହିଁ ।[୩] ପରିଚାଳନାରେ ସହାୟକ ଯତ୍ନ କରାଯାଏ ।[୨] ସାଧାରଣ ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତିକରଣ ପ୍ରିୟନ୍ଗୁଡ଼ିକୁ ଅଣ-ସଂକ୍ରାମକ କରେ ନାହିଁ, ବରଂ ସୋଡିୟମ୍ ହାଇପୋକ୍ଲୋରାଇଟ୍ ଆକାରରେ ଘନୀଭୂତ ବ୍ଲିଚ୍ କିମ୍ବା ସର୍ବନିମ୍ନ ୧୩୪°C ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗରମ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ।[୬] ପ୍ରିଅନ୍ ରୋଗ ବହୁତ କମ୍ ହୁଏ ।[୩] କୁରୁ ଏହି ପ୍ରକାରର ପ୍ରଥମ ନିଶ୍ଚିତ ରୋଗ ଥିଲା, ଯାହା ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲା [୧]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦ ୧.୧ Liberski, PP; Gajos, A; Sikorska, B; Lindenbaum, S (7 March 2019). "Kuru, the First Human Prion Disease". Viruses. 11 (3). doi:10.3390/v11030232. PMC 6466359. PMID 30866511.
{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ ୨.୦୦ ୨.୦୧ ୨.୦୨ ୨.୦୩ ୨.୦୪ ୨.୦୫ ୨.୦୬ ୨.୦୭ ୨.୦୮ ୨.୦୯ ୨.୧୦ ୨.୧୧ ୨.୧୨ ୨.୧୩ ୨.୧୪ "Transmissible Spongiform Encephalopathies". National Institute of Neurological Disorders and Stroke (in ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 23 April 2023. Retrieved 23 April 2023.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ ୩.୬ "About Prion Diseases". Prion Diseases (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). CDC. 22 April 2024. Archived from the original on 19 March 2025. Retrieved 18 March 2025.
- ↑ Ironside, JW; Ritchie, DL; Head, MW (2017). "Prion diseases". Handbook of clinical neurology. 145: 393–403. doi:10.1016/B978-0-12-802395-2.00028-6. PMID 28987186.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ "About Variant Creutzfeldt-Jakob Disease (vCJD)". Variant Creutzfeldt-Jakob Disease (vCJD) (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). CDC. 12 November 2024. Archived from the original on 3 March 2025. Retrieved 18 March 2025.
- ↑ "Prion & PLPs Decontamination Options | UMN University Health & Safety". hsrm.umn.edu. University of Minnesota. Archived from the original on 14 June 2024. Retrieved 18 March 2025.
(
- (ଏହି ପ୍ରବେଶଟି ମୂଳତଃ ନ୍ୟାସନାଲ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ନ୍ୟୁରୋଲୋଜିକାଲ୍ ଡିସଅର୍ଡରସ୍ ଆଣ୍ଡ୍ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍, ନ୍ୟାସନାଲ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ହେଲ୍ଥରୁ ପବ୍ଲିକ୍ ଡୋମେନ୍ ପାଠ୍ୟକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ ଯାହା 2008-09-08 ରେ Archived 2008-09-08 at the Wayback Machine. । ଏବଂ ଆମେରିକାର ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀ ଅଫ୍ ମେଡିସିନ୍ ରେ Archived 2010-05-15 at the Wayback Machine. ।)