ଜୟ ହିନ୍ଦ
ଜୟ ହିନ୍ଦ ଭାରତରେ ଜାତୀୟ ସ୍ଲୋଗାଣ ଭାବେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ। ଏହାର ଅର୍ଥ "ଭାରତକୁ ବିଜୟ" କିମ୍ବା "ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନକୁ ଜୟ"। ଏହି ସ୍ଲୋଗାଣଟି ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦର ପ୍ରତୀକ ଏବଂ ଦେଶପ୍ରେମୀ ଭାବନାର ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରକାଶ।[୧]
ଇତିହାସ
[ସମ୍ପାଦନା]୧୯୦୭ ମସିହାରେ ଆବିଦ୍ ହସନ୍ ସଫରାନୀ ପ୍ରଥମେ "ଜୟ ହିନ୍ଦ" ଶବ୍ଦଟିକୁ ରଚନା କରିଥିଲେ।[୨] ପରେ ୧୯୪୦ ଦଶକରେ ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଓ ଆବିଦ୍ ହସନ୍ ଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ଏହି ସ୍ଲୋଗାଣଟିକୁ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ସେନା (ଆଇଏନଏ)ର ସରକାରୀ ସ୍ଲୋଗାଣ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା।[୩] ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଲାପରେ ଏହା ଜାତୀୟ ସ୍ଲୋଗାଣ ଭାବେ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଗଲା।
ସୁମନ୍ତ୍ର ବୋଷଙ୍କ ମତାନୁସାରେ,"ଜୟ ହିନ୍ଦ"ରେ କୌଣସି ଧାର୍ମିକ ସନ୍ଦେଶ ନାହିଁ, ଏହା ପୂରାପୁରି ଦେଶପ୍ରେମ ଓ ଜାତୀୟତାର ପ୍ରତୀକ। ୧୯୪୩ ଠାରୁ ୧୯୪୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ସ୍ଲୋଗାଣଟି ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ସେନାରେ ବିଶେଷ ଭାବେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇଥିଲା।[୪]
ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ, "ଜୟ ହିନ୍ଦ" ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜନେତାଙ୍କ ସାଧାରଣ ଅଭିବାଦନ ଭାବରେ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଗଲା। ଜବାହରଲାଲ ନେହରୁ, ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ, ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀ, ପି. ଭି. ନରସିଂହ ରାଓ ଓ ଅନ୍ୟମାନେ ତାଙ୍କ ଭାଷଣରେ "ଜୟ ହିନ୍ଦ" କହି ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧନ କରୁଥିଲେ।[୫] ବିଶେଷ କରି ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ସାଧାରଣତଃ ତାଙ୍କ ଭାଷଣର ଶେଷରେ ବାରମ୍ବାର "ଜୟ ହିନ୍ଦ" ଉଚ୍ଚାରଣ କରୁଥିଲେ।
୧୯୯୦ ଦଶକର ମଧ୍ୟଭାଗରୁ "ଜୟ ହିନ୍ଦ" ଭାରତୀୟ ସେନାରେ ସାଧାରଣ ସଲାମ୍ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା।[୬]
୨୦୧୯ ମସିହାରେ ଏୟାର ଇଣ୍ଡିଆ ସମସ୍ତ କ୍ୟାବିନ୍ କ୍ରୁଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘୋଷଣାର ଶେଷରେ "ଜୟ ହିନ୍ଦ" କହିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲା।[୭]
ସ୍ଲୋଗାଣର ମହତ୍ତ୍ୱ
[ସମ୍ପାଦନା]ଜୟ ହିନ୍ଦ କେବଳ ଏକ ଶବ୍ଦ ନୁହେଁ, ଏହା ଭାରତୀୟଙ୍କ ଦେଶପ୍ରେମ, ସ୍ୱାଧୀନତା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଏବଂ ସାମୂହିକ ଏକତାର ପ୍ରତୀକ। ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ସମୟରେ ଏହା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସାହସ, ସମର୍ପଣ ଏବଂ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ଦେଇଥିଲା।[୮]
ଆଜିର ପରିପ୍ରେକ୍ଷ୍ୟ
[ସମ୍ପାଦନା]ଆଜି "ଜୟ ହିନ୍ଦ" ସାଧାରଣତଃ ସେନାବାହିନୀ, ସ୍କୁଲ-କଲେଜ, ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଓ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସରେ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।[୯] ଏହା ଭାରତୀୟଙ୍କର ଅଭିବାଦନର ଏକ ସାମାନ୍ୟ ରୂପ ହୋଇଛି। ସେନାବାହିନୀରେ ମଧ୍ୟ "ଜୟ ହିନ୍ଦ" ସାଧାରଣ ସଲାମ୍ର ପ୍ରତିକ୍ଷେପ ଭାବେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।[୧୦]
ସମାଜରେ ପ୍ରଭାବ
[ସମ୍ପାଦନା]ଜୟ ହିନ୍ଦ ସ୍ଲୋଗାଣଟି ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ମନରେ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଚେତନାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଥାଏ। ଏହାର ଉଚ୍ଚାରଣ କେବଳ ଏକ ସ୍ଲୋଗାଣରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ଦେଶ ପ୍ରତି ସମର୍ପଣ ଓ ଅଭିମାନର ଭାବନା ସଂଲଗ୍ନ ହୋଇ ରହିଛି ।
-
-
The book "Jai Hind" by Ramchandra Moreshwar Karkare. -
Independent India's first postage stamp. -
Indian commemorative Jai Hind postmark.
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Gupta, Amit (2013). Building an Army for the Nation: The Indian Army and Nation-Building. Strategic Analysis, Vol. 37, Issue 3.
- ↑ Times of India. "Who coined the slogan Jai Hind".
- ↑ Bose, Sugata (2011). His Majesty's Opponent: Subhas Chandra Bose and India's Struggle against Empire. Harvard University Press.
- ↑ Bose, Sumantra (2018). Secular States, Religious Politics: India, Turkey, and the Future of Secularism. Cambridge University Press.
- ↑ Zachariah, Benjamin (2004). Subhas Chandra Bose in the 21st Century India. Economic and Political Weekly.
- ↑ Bose, Sumantra (2018). Secular States, Religious Politics. Cambridge University Press.
- ↑ India Today. "Air India makes 'Jai Hind' mandatory for crew". 2019.
- ↑ Sarkar, Sumit (1989). Modern India: 1885–1947. Macmillan.
- ↑ Kumar, Radha (2010). The History of Doing: An Illustrated Account of Movements for Women's Rights and Feminism in India, 1800–1990. Verso.
- ↑ Gupta, Amit (2007). The Indian Army and the Making of Modern India. The Journal of Strategic Studies, Vol. 30, Issue 2.