Jump to content

ଓଡ଼ିଆ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ

ଓଡ଼ିଆ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର (ଓଡ଼ିଆ: ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜି) ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶା ଅଞ୍ଚଳର ଓଡ଼ିଆ ଲୋକମାନେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଏକ ସୂର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତିଆଧାରିତ ପଞ୍ଜିକା । ଏହି ପାଞ୍ଜି ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ପ୍ରତିଆଧାରିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ ବାର୍ଷିକ ଚକ୍ରକୁ ଅନୁସରଣ କରେ, ଯେଉଁଥିରେ ଧାର୍ମିକ ତିଥିମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ର ଚକ୍ର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ।[] ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜିର ନବବର୍ଷକୁ ମହା ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ବା ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହା ମେଷ ମାସର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ପଡ଼ିଥାଏ (ଗ୍ରେଗୋରିୟ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଅନୁଯାୟୀ: ମେଷ - ଏରିଜ୍), ଯାହା ସମ୍ପୃକ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ର ମାସ ବୈଶାଖ ସହ ସମାନ ଅଟେ । ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜି ଉତ୍କଳୀୟ ବର୍ଷାବ୍ଦ ଅନୁସାରେ ଚାଲିଥାଏ, ଯାହା ୫୯୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦର ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱାଦଶୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।[]

ନୂତନ ବର୍ଷ ଏବଂ ଯୁଗ

[ସମ୍ପାଦନା]

ଓଡ଼ିଆ ପଞ୍ଜିକା ଯେଉଁଥିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ବାର୍ଷିକ ଚକ୍ରକୁ ଅନୁସରଣ କରାଯାଇଥାଏ, ତାହାଅନୁଯାୟୀ ବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଦିନ କିମ୍ବା ନବବର୍ଷ ମେଷ ସଂକ୍ରାନ୍ତି (ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ମେଷ ରାଶିକୁ ପ୍ରବେଶ) ବେଳେ ଅର୍ଥାତ ମଧ୍ୟ ଏପ୍ରିଲ୍‌ରେ ପଡ଼ିଥାଏ । ଏହି ଓଡ଼ିଆ ନବବର୍ଷ ଉତ୍ସବକୁ ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି କିମ୍ବା ମହା ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ନାମରେ ପରିଚିତ ।[]

ଉତ୍କଳୀୟ ବର୍ଷାବ୍ଦ (ଓଡ଼ିଆ: ଉତ୍କଳୀୟ) ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜି ପାଇଁ ୫୯୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱାଦଶୀ (ଭାଦ୍ରବ ମାସର ପୂର୍ଣ୍ଣିମାନ୍ତ ପକ୍ଷର ଦ୍ୱାଦଶୀ ତିଥି) ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ତିଥି ପୌରାଣିକ ରାଜା ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନଙ୍କ ଜନ୍ମତିଥି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ, ଯିଏ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ (ନୀଳମାଧବ) ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ପୁରୀରେ ବିସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲେ ।[][] ଏହି ବର୍ଷାବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଦାୟିତ୍ୱ ରହିଛି ଯାହା ପ୍ରାଚୀନ ସୋମବଂଶୀ (କେଶରୀ) ରାଜବଂଶର ଶାସନ ସମୟ ସହ ମିଳିଥାଏ, ଯାହାକୁ ମାଦଳା ପାଞ୍ଜି ରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏହି ବର୍ଷାବ୍ଦ ରାଜା ଯଯାତି ପ୍ରଥମଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବା ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।[]

ଏହିପରି ଭାବରେ, ଉତ୍କଳୀୟ ବର୍ଷାବ୍ଦ ଅନୁଯାୟୀ ନବବର୍ଷ ଭାଦ୍ରବ ମାସର ଶୁକ୍ଳ ପକ୍ଷର ଦ୍ୱାଦଶୀ ତିଥିରେ, ଅର୍ଥାତ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ପୂର୍ବରୁ ଥିବା ଓଢ଼଼ଣି ଚନ୍ଦ୍ର ପକ୍ଷର ୧୨ତମ ଦିନରେ (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ) ପଡ଼ିଥାଏ । ଏହି ଦିନକୁ ଓଡ଼ିଆ ଆର୍ଥିକ ନବବର୍ଷ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ଓ ଏହା ସୁନିଆଁ (ଓଡ଼ିଆ: ସୁନିଆଁ) ଉତ୍ସବ ରୂପେ ପରିଚିତ। ସୁନିଆଁ ଦିନ ରାଜସ୍ୱ ସଂଗ୍ରହ, ନୂଆ ପଞ୍ଜିକା ପ୍ରକାଶ, ଓ ଗଜପତି ରାଜାଙ୍କ ଶାସନ ଅବଧି ସଂକେତ କରୁଥିବା ତାଳପତ୍ର ଜନ୍ମକୁଣ୍ଡଳୀ ଲେଖିବା ପାଇଁ ନୂଆ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ଆରମ୍ଭକୁ ଦର୍ଶାଯାଏ । ୧୯୪୭ ମସିହା ପରେ ଏହି ଦିନକୁ ପ୍ରଧାନତଃ ଏକ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଦିନ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ ଓ ମୁଖ୍ୟତଃ ପଞ୍ଜିକା ଓ କୁଣ୍ଡଳୀ ଲିଖନରେ ଓଡ଼ିଆ ବର୍ଷ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସୂଚିତ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ।[][][]

New Year Date
New Year Odia month Gregorian Cycle
Odia New Year
(Pana Sankranti/Maha Bishuba Sankranti)
୧ ବୈଶାଖ (ମେଷ)
1 Baiśākha (Meṣa)
14 April
13 April (Gregorian leap year)
Solar
Odia financial New Year
(Sunia)
ଭାଦ୍ର ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱାଦଶୀ
Bhādra Śukḷa Dwādaśī
12th day of Waxing Moon (Full moon) phase
varies, September Lunar
Odia year Shaka year Vikrami year Gregorian year
୧୪୩୦ ଉତ୍କଳାବ୍ଦ/ଉତ୍କଳୀୟ ସନ
1430 Utkaḷābda/Utkaḷiya San
1944 Śakābda 2079 Vikram Samvat 2022 CE

ଅଙ୍କ ବର୍ଷ

[ସମ୍ପାଦନା]

ଅଙ୍କ ବର୍ଷ (ଓଡ଼ିଆ: ଅଙ୍କ) ପଦ୍ଧତି ହେଉଛି ଏକ ବିଶିଷ୍ଟ ରାଜଶାସନ ବର୍ଷ ପ୍ରଣାଳୀ, ଯାହା ପୂର୍ବଗଙ୍ଗ ରାଜବଂଶ ଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କର ଶାସନକାଳ ଗଣନା ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ କିଛି ବିଶେଷ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଅଛି ଯାହା ଏହାକୁ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଗଣନା ଠାରୁ ଭିନ୍ନ କରିଥାଏ । ଏହି ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ପ୍ରଣାଳୀ ଆଜି ବି ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଓ ଓଡ଼ିଆ ପଞ୍ଜିକାରେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ଗଜପତି ମହାରାଜା ଦିବ୍ୟସିଂହ ଦେବଙ୍କ ନାମରେ ଏହି ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ଲେଖାଯାଏ । ଏହି ଉପାଧି ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହାସିକ ରାଜାମାନେ ଦେଇଥିବା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଐତିହ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ବହନ କରେ।[୧୦][୧୧]

ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ:

  • ଅଙ୍କ ପ୍ରଣାଳୀ ଓଡ଼ିଆ ଆର୍ଥିକ ନବବର୍ଷ ଦିନ ସୁନିଆଁ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱାଦଶୀ (ଭାଦ୍ରବ ମାସର ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷର ୧୨ତମ ଦିନ) — ଅଗଷ୍ଟ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ପଡ଼େ । ଯଦି ରାଜା ଏହି ତିଥିର କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ରାଜସିଂହାସନ ଅଧିକାର କରନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କ ଶାସନର ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ କେବଳ ସେଇ କିଛି ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିବ ।
  • ନୂଆ ବର୍ଷ ଦିନରେ ମୁଦ୍ରା (ପଇସା) ଜାରି କରାଯାଉଥିଲା, ଏହିପରି ଭାବରେ ପ୍ରଥମ ମୁଦ୍ରାକୁ ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୨ ଦିଆଯାଉଥିଲା, ଅଙ୍କ ୧ କେବେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇନଥାଏ ।
  • ଯେଉଁ ବର୍ଷର ଶେଷ ସଂଖ୍ୟା ୬ ଥାଏ, ସେଥିରେ ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଉଥିଲା । ଯେପରିକି ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୫ ପରେ ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୭, ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୧୫ ପରେ ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୧୭ ଆସୁଥିଲା ।
  • ଏହା ସହ ଯେଉଁ ବର୍ଷର ଶେଷ ସଂଖ୍ୟା ୦ ଥାଏ, ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୧୦ ବ୍ୟତିତ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଉଥିଲା ।

ଏହିପରି ଭାବରେ ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୧, ୬, ୧୬, ୨୦, ୨୬, ୩୦, ୩୬, ୪୦, ୪୬, ୫୦, ୫୬ ଓ ଏହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅନେକ ବର୍ଷ କେବେ ବି ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇନି ।

Timeline of actual Regnal year and Anka year (shown till regnal year 30)
Regnal year 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Anka year 2 3 4 5 7 8 9 10 11 12 13 14 15 17 18 19 21 22 23 24 25 27 28 29 31 32 33 34 35 37
Regnal & Anka year of Gajapati king of Puri
(titular reign since 7 July 1970)
Gregorian year Regnal year Odia year Anka year
2022 CE 52 ୧୪୩୦ ଉତ୍କଳାବ୍ଦ
1430 Utkaḷābda
୬୫ ଅଙ୍କ
65 Aṅka

ପାଞ୍ଜି

[ସମ୍ପାଦନା]

ମାଦଳା ପାଞ୍ଜି (Odia: ମାଦଳା ପାଞ୍ଜି) ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶାର ପୁରୀ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଏକ ଐତିହାସିକ ପାଞ୍ଜି । ଏହିଥିରେ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଓ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସମ୍ପର୍କିତ ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହାସିକ ଘଟଣାବଳୀର ବିବରଣୀ ଥାଏ । ମାଦଳା ପାଞ୍ଜି ୧୨ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଓ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବିଜୟାଦଶମୀ ଦିନ ଏହା କରଣ ସମୁଦାୟ ଦ୍ୱାରା ଲେଖାଯାଉଥିଲା । ଏହି ଐତିହାସିକ ପାଞ୍ଜି ରଖିବାର ପ୍ରଥା "ପୂର୍ବଗଙ୍ଗବଂଶୀ ରାଜା ଅନନ୍ତବର୍ମା ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ (୧୦୭୭–୧୧୫୦)"ଙ୍କ ସମୟରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜିର ଆରମ୍ଭ ହେଉଛି ବିଜ୍ଞାନସମ୍ମତ ସଂଶୋଧନା ସହିତ, ଯାହା ପଠାଣି ସାମନ୍ତଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଦ୍ୟା ଅବଲୋକନଗୁଡିକୁ ପାରମ୍ପରିକ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଗଣନା କରାଯାଇଥିଲା ଓ ଏହାକୁ ସେ "ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଦର୍ପଣ" ନାମକ ତାଳପତ୍ର ହସ୍ତଲିପିରେ ୧୮୬୯ ମସିହାରେ ଲେଖିଥିଲେ ଓ ୧୮୯୯ ମସିହାରେ ଏହା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ଏହି ଅବଲୋକନଗୁଡିକ ଓଡ଼ିଶାର ପାଞ୍ଜି ତିଆରି କାର୍ଯ୍ୟରେ ବିଶେଷକରି ପୁରୀ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ଜ୍ୟୋତିଷୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିଭାଇଥିଲା।[୧୨]

ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ପାଞ୍ଜି ପ୍ରଥାରେ ଖ୍ୟାତନାମା ପଞ୍ଜିଗୁଡିକ ହେଲେ:

  • ଖଡ଼ିରତ୍ନ ପଞ୍ଜିକା
  • ସାମନ୍ତ ପଞ୍ଜିକା
  • ବିରଜା ପଞ୍ଜିକା

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖ୍ୟାତିଲାଭ କରିଥିବା ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜିଗୁଡିକ ହେଲେ: କୋହିନୁର ପାଞ୍ଜି, ବିରଜା ପାଞ୍ଜି (ନନ୍ଦା), ରାଧାରମଣ ପାଞ୍ଜି (ପୁରୀ ପାରମ୍ପରିକ ପାଞ୍ଜି ଉପରେ ଆଧାରିତ), ଭାଗ୍ୟଦୀପ ପାଞ୍ଜି, ଭାଗ୍ୟଜ୍ୟୋତି ପାଞ୍ଜି, ଭାଗ୍ୟଚକ୍ର ପାଞ୍ଜି ।[୧୩]

Odia (Lunar)
ମାସ māsa
Days Odia (Solar)
ରାଶି rāsi
Zodiac Sign Gregorian
ବୈଶାଖ
Baiśākha
31 ମେଷ
Mesa
Aries April–May
ଜ୍ୟେଷ୍ଠ
Jyeṣṭha
31 ବୃଷ
Brusa
Taurus May–June
ଆଷାଢ଼
Āṣāḍha
32 ମିଥୁନ
Mithuna
Gemini June–July
ଶ୍ରାବଣ
Śrābaṇa
31 କର୍କଟ
Karkaṭa
Cancer July–August
ଭାଦ୍ରବ/ଭାଦ୍ର
Bhādraba/Bhādra
31 ସିଂହ
Singha
Leo August–September
ଆଶ୍ୱିନ
Āświna
31 କନ୍ୟା
Kanyā
Virgo September–October
କାର୍ତ୍ତିକ
Kārttika
30 ତୁଳା
Tuḷā
Libra October–November
ମାର୍ଗଶିର
Mārgaśira
29 ବିଛା
Bichā
Scorpio November–December
ପୌଷ
Pauṣa
29 ଧନୁ
Dhanu
Sagittarius December–January
ମାଘ
Māgha
30 ମକର
Makara
Capricorn January–February
ଫାଲ୍‌ଗୁନ/ଫଗୁଣ
Phālguna/Phaguṇa
30 କୁମ୍ଭ
Kumbha
Aquarius February–March
ଚୈତ୍ର
Chaitra
30 ମୀନ
Mina
Pisces March–April

ଓଡ଼ିଆ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରରେ ସାତ ଦିନର ସପ୍ତାହ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।

Day (Odia) Celestial object Equivalent Day (Gregorian)
ରବିବାର
Rabibāra
Surya Sun Sunday
ସୋମବାର
Somabāra
Chandra Moon Monday
ମଙ୍ଗଳବାର
Maṅgaḷbāra
Mangala Mars Tuesday
ବୁଧବାର
Budhabāra
Budha Mercury Wednesday
ଗୁରୁବାର
Gurubāra
Brihaspati Jupiter Thursday
ଶୁକ୍ରବାର
Śukrabāra
Shukra Venus Friday
ଶନିବାର
Śanibāra
Shani Saturn Saturday
Odia Rutu
ଋତୁ
Season Odia months Months (Gregorian)
ଗ୍ରୀଷ୍ମ
Grīṣma
Summer Baiśākha–Jyeṣṭha April–June
ବର୍ଷା
Barṣā
Monsoon Āṣāṛha–Śrābaṇa June–August
ଶରତ
Śarata
Autumn Bhādraba–Āświna August–October
ହେମନ୍ତ
Hemanta
Pre-Winter Kārttika–Mārgaśira October–December
ଶୀତ
Śīta
Winter Pauṣa–Māgha December–February
ବସନ୍ତ
Basanta
Spring Phālguna–Chaitra February–April
Time Gregorian Units Equivalent
ଦିନ
dina
Day ୧୨ ଘଣ୍ଟା
12 ghaṇṭā
12 hours
ରାତି
rāti
Night ୧୨ ଘଣ୍ଟା
12 ghaṇṭā
12 hours
ଦିବସ
dibasa
Solar day ୨୪ ଘଣ୍ଟା
24 ghaṇṭā
24 hours
୧ ସପ୍ତାହ
1 saptaha
1 week ୭ ଦିନ
7 dina
7 days
୧ ପକ୍ଷ
1 pakṣa
1 fortnight ୧୫ ଦିନ
15 dina
15 days
୧ ବର୍ଷ
1 barṣa
1 year ୩୬୫ ଦିନ
365 dina
365 days
୧ ବର୍ଷ
1 barṣa
1 year ୧୨ ମାସ
12 māsa
12 months
Lunar week
Paksha ପକ୍ଷ (pakhya) Period Lunar phase Days
ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ
śukḷapakṣa
From ଅମାବାସ୍ୟା (Amābāsyā) to ପୂର୍ଣ୍ଣିମା (Pūrṇṇima)
New moon to Full moon
Waxing moon 15 days
କୃଷ୍ଣପକ୍ଷ
krushṇapakṣa
From ପୂର୍ଣ୍ଣିମା (Pūrṇṇima) to ଅମାବାସ୍ୟା (Amābāsyā)
Full moon to New moon
Waning moon 15 days
Lunar Day
ତିଥି (tithi)
Bright fortnight
ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ (śukḷapakṣa)
Lunar phase Dark fortnight
କୃଷ୍ଣପକ୍ଷ (krushṇapakṣa)
Lunar phase
1 ପ୍ରତିପଦ
pratipada
Waxing Crescent ପ୍ରତିପଦ
pratipada
Waning Gibbous
2 ଦ୍ୱିତୀୟା
dwitīyā
ଦ୍ୱିତୀୟା
dwitīyā
3 ତୃତୀୟା
trutīyā
ତୃତୀୟା
trutīyā
4 ଚତୁର୍ଥୀ
caturthī
ଚତୁର୍ଥୀ
caturthī
5 ପଞ୍ଚମୀ
pañcamī
ପଞ୍ଚମୀ
pañcamī
6 ଷଷ୍ଠୀ
ṣaṣṭhī
ଷଷ୍ଠୀ
ṣaṣṭhī
7 ସପ୍ତମୀ
saptamī
First Quarter ସପ୍ତମୀ
saptamī
Last Quarter
8 ଅଷ୍ଟମୀ
aṣṭamī
ଅଷ୍ଟମୀ
aṣṭamī
9 ନବମୀ
nabamī
Waning Crescent ନବମୀ
nabamī
Waxing Gibbous
10 ଦଶମୀ
daśamī
ଦଶମୀ
daśamī
11 ଏକାଦଶୀ
ekādaśī
ଏକାଦଶୀ
ekādaśī
12 ଦ୍ୱାଦଶୀ
dwādaśī
ଦ୍ୱାଦଶୀ
dwādaśī
13 ତ୍ରୟୋଦଶୀ
trayodaśī
ତ୍ରୟୋଦଶୀ
trayodaśī
14 ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ
caturddaśī
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ
caturddaśī
15 ପୂର୍ଣ୍ଣିମା
pūrṇṇima
Full Moon ଅମାବାସ୍ୟା
amābāsyā
New Moon

ଓଡ଼ିଆ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଅନୁସାରେ ପାଳିତ ଓଡ଼ିଆ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ:

Months Festivals
Baisākha Pana Sankranti (Maha Bishuba Sankranti)
Jyesṭha Buddha Purnima, Akshaya Tritiya, Sabitri Brata, Sitalsasthi
Āsāḍha Raja Parba, Ratha Jatra
Srābaṇa Gamha Purnima (Raksha Bandhan)
Bhādraba Krishna Janmashtami, Ganesh Chaturthi, Nuakhai, Sunia
Āswina Vishwakarma Puja, Mahalaya, Durga Puja, Dusehra, Kumara Purnima
Kārttika Kali Puja, Dipabali, Jagaddhatri Puja, Boita Bandana, Bali Jatra
Mārgasira Prathamastami, Manabasa Gurubara
Pausa Dhanu jatra, Samba Dashami, Pousha Purnima
Māgha Makar Sankranti, Vasant Panchami
Phālguna Maha Shivaratri
Chaitra Holi (Dol Purnima), Odisha Day (Utkala Dibasa)
  1. S. Balachandra Rao (2000), Indian Astronomy: An Introduction, Universities Press, p. 44, ISBN 9788173712050
  2. VK Mishra (2010), The Calendars of India, pp. 55, 81, arXiv:1007.0062
  3. Crump, William D. (2014), Encyclopedia of New Year's Holidays Worldwide, MacFarland, page 114
  4. Sankar Balakrishna Dikshit (1896). Bharatiya Jyotish Sastra Part 2. India Meteorological Department. Retrieved 2020-04-12.
  5. Girish Chandra Tarkalankar (1894). Chronological tables from 1764 to 1900. Sreenath Banerjee, Bhowanipore. Retrieved 2020-04-12.
  6. Kailash Chandra Dash 2010, p. 165.
  7. "Sunia". puriwaves. 9 September 2011. Retrieved 5 December 2020.
  8. Subhash Sahu (2009), Sunia (The Odia Calendar) (PDF), archived from the original (PDF) on 23 November 2009, retrieved 5 December 2020
  9. Roland Hardenberg (July 2000), The Anka Ceremony of the King of Puri (India), Journal of Social Sciences, retrieved 5 December 2020
  10. Pankaj Tandon (2012), Tentative Attributions of some Gold Fanams of the Eastern Gangas, BU, retrieved 25 January 2021
  11. Pankaj Tandon (2018), Coins of the Eastern Gangas ruler Anantavarman Chodaganga, BU, retrieved 25 January 2021
  12. Naik, P. C.; Satpathy, L. (1998). "Samanta Chandra Sekhar : The great naked eye astronomer". Bulletin of the Astronomical Society of India. 26: 33–49. Bibcode:1998BASI...26...33N.
  13. "Odia calendar". Retrieved 17 November 2020.