ଓଡ଼ିଆ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର
ଓଡ଼ିଆ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର (ଓଡ଼ିଆ: ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜି) ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶା ଅଞ୍ଚଳର ଓଡ଼ିଆ ଲୋକମାନେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଏକ ସୂର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତିଆଧାରିତ ପଞ୍ଜିକା । ଏହି ପାଞ୍ଜି ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ପ୍ରତିଆଧାରିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ ବାର୍ଷିକ ଚକ୍ରକୁ ଅନୁସରଣ କରେ, ଯେଉଁଥିରେ ଧାର୍ମିକ ତିଥିମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ର ଚକ୍ର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ।[୧] ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜିର ନବବର୍ଷକୁ ମହା ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ବା ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହା ମେଷ ମାସର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ପଡ଼ିଥାଏ (ଗ୍ରେଗୋରିୟ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଅନୁଯାୟୀ: ମେଷ - ଏରିଜ୍), ଯାହା ସମ୍ପୃକ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ର ମାସ ବୈଶାଖ ସହ ସମାନ ଅଟେ । ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜି ଉତ୍କଳୀୟ ବର୍ଷାବ୍ଦ ଅନୁସାରେ ଚାଲିଥାଏ, ଯାହା ୫୯୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦର ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱାଦଶୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।[୨]
ନୂତନ ବର୍ଷ ଏବଂ ଯୁଗ
[ସମ୍ପାଦନା]ଓଡ଼ିଆ ପଞ୍ଜିକା ଯେଉଁଥିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ବାର୍ଷିକ ଚକ୍ରକୁ ଅନୁସରଣ କରାଯାଇଥାଏ, ତାହାଅନୁଯାୟୀ ବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଦିନ କିମ୍ବା ନବବର୍ଷ ମେଷ ସଂକ୍ରାନ୍ତି (ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ମେଷ ରାଶିକୁ ପ୍ରବେଶ) ବେଳେ ଅର୍ଥାତ ମଧ୍ୟ ଏପ୍ରିଲ୍ରେ ପଡ଼ିଥାଏ । ଏହି ଓଡ଼ିଆ ନବବର୍ଷ ଉତ୍ସବକୁ ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି କିମ୍ବା ମହା ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ନାମରେ ପରିଚିତ ।[୩]
ଉତ୍କଳୀୟ ବର୍ଷାବ୍ଦ (ଓଡ଼ିଆ: ଉତ୍କଳୀୟ) ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜି ପାଇଁ ୫୯୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱାଦଶୀ (ଭାଦ୍ରବ ମାସର ପୂର୍ଣ୍ଣିମାନ୍ତ ପକ୍ଷର ଦ୍ୱାଦଶୀ ତିଥି) ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ତିଥି ପୌରାଣିକ ରାଜା ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନଙ୍କ ଜନ୍ମତିଥି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ, ଯିଏ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ (ନୀଳମାଧବ) ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ପୁରୀରେ ବିସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲେ ।[୪][୫] ଏହି ବର୍ଷାବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଦାୟିତ୍ୱ ରହିଛି ଯାହା ପ୍ରାଚୀନ ସୋମବଂଶୀ (କେଶରୀ) ରାଜବଂଶର ଶାସନ ସମୟ ସହ ମିଳିଥାଏ, ଯାହାକୁ ମାଦଳା ପାଞ୍ଜି ରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏହି ବର୍ଷାବ୍ଦ ରାଜା ଯଯାତି ପ୍ରଥମଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବା ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।[୬]
ଏହିପରି ଭାବରେ, ଉତ୍କଳୀୟ ବର୍ଷାବ୍ଦ ଅନୁଯାୟୀ ନବବର୍ଷ ଭାଦ୍ରବ ମାସର ଶୁକ୍ଳ ପକ୍ଷର ଦ୍ୱାଦଶୀ ତିଥିରେ, ଅର୍ଥାତ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ପୂର୍ବରୁ ଥିବା ଓଢ଼଼ଣି ଚନ୍ଦ୍ର ପକ୍ଷର ୧୨ତମ ଦିନରେ (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ) ପଡ଼ିଥାଏ । ଏହି ଦିନକୁ ଓଡ଼ିଆ ଆର୍ଥିକ ନବବର୍ଷ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ଓ ଏହା ସୁନିଆଁ (ଓଡ଼ିଆ: ସୁନିଆଁ) ଉତ୍ସବ ରୂପେ ପରିଚିତ। ସୁନିଆଁ ଦିନ ରାଜସ୍ୱ ସଂଗ୍ରହ, ନୂଆ ପଞ୍ଜିକା ପ୍ରକାଶ, ଓ ଗଜପତି ରାଜାଙ୍କ ଶାସନ ଅବଧି ସଂକେତ କରୁଥିବା ତାଳପତ୍ର ଜନ୍ମକୁଣ୍ଡଳୀ ଲେଖିବା ପାଇଁ ନୂଆ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ଆରମ୍ଭକୁ ଦର୍ଶାଯାଏ । ୧୯୪୭ ମସିହା ପରେ ଏହି ଦିନକୁ ପ୍ରଧାନତଃ ଏକ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଦିନ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ ଓ ମୁଖ୍ୟତଃ ପଞ୍ଜିକା ଓ କୁଣ୍ଡଳୀ ଲିଖନରେ ଓଡ଼ିଆ ବର୍ଷ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସୂଚିତ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ।[୭][୮][୯]
New Year | Odia month | Gregorian | Cycle |
---|---|---|---|
Odia New Year (Pana Sankranti/Maha Bishuba Sankranti) |
୧ ବୈଶାଖ (ମେଷ) 1 Baiśākha (Meṣa) |
14 April 13 April (Gregorian leap year) |
Solar |
Odia financial New Year (Sunia) |
ଭାଦ୍ର ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱାଦଶୀ Bhādra Śukḷa Dwādaśī 12th day of Waxing Moon (Full moon) phase |
varies, September | Lunar |
Odia year | Shaka year | Vikrami year | Gregorian year |
---|---|---|---|
୧୪୩୦ ଉତ୍କଳାବ୍ଦ/ଉତ୍କଳୀୟ ସନ 1430 Utkaḷābda/Utkaḷiya San |
1944 Śakābda | 2079 Vikram Samvat | 2022 CE |
ଅଙ୍କ ବର୍ଷ
[ସମ୍ପାଦନା]ଅଙ୍କ ବର୍ଷ (ଓଡ଼ିଆ: ଅଙ୍କ) ପଦ୍ଧତି ହେଉଛି ଏକ ବିଶିଷ୍ଟ ରାଜଶାସନ ବର୍ଷ ପ୍ରଣାଳୀ, ଯାହା ପୂର୍ବଗଙ୍ଗ ରାଜବଂଶ ଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କର ଶାସନକାଳ ଗଣନା ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ କିଛି ବିଶେଷ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଅଛି ଯାହା ଏହାକୁ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଗଣନା ଠାରୁ ଭିନ୍ନ କରିଥାଏ । ଏହି ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ପ୍ରଣାଳୀ ଆଜି ବି ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଓ ଓଡ଼ିଆ ପଞ୍ଜିକାରେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ଗଜପତି ମହାରାଜା ଦିବ୍ୟସିଂହ ଦେବଙ୍କ ନାମରେ ଏହି ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ଲେଖାଯାଏ । ଏହି ଉପାଧି ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହାସିକ ରାଜାମାନେ ଦେଇଥିବା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଐତିହ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ବହନ କରେ।[୧୦][୧୧]
ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ:
- ଅଙ୍କ ପ୍ରଣାଳୀ ଓଡ଼ିଆ ଆର୍ଥିକ ନବବର୍ଷ ଦିନ ସୁନିଆଁ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱାଦଶୀ (ଭାଦ୍ରବ ମାସର ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷର ୧୨ତମ ଦିନ) — ଅଗଷ୍ଟ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ପଡ଼େ । ଯଦି ରାଜା ଏହି ତିଥିର କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ରାଜସିଂହାସନ ଅଧିକାର କରନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କ ଶାସନର ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ କେବଳ ସେଇ କିଛି ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିବ ।
- ନୂଆ ବର୍ଷ ଦିନରେ ମୁଦ୍ରା (ପଇସା) ଜାରି କରାଯାଉଥିଲା, ଏହିପରି ଭାବରେ ପ୍ରଥମ ମୁଦ୍ରାକୁ ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୨ ଦିଆଯାଉଥିଲା, ଅଙ୍କ ୧ କେବେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇନଥାଏ ।
- ଯେଉଁ ବର୍ଷର ଶେଷ ସଂଖ୍ୟା ୬ ଥାଏ, ସେଥିରେ ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଉଥିଲା । ଯେପରିକି ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୫ ପରେ ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୭, ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୧୫ ପରେ ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୧୭ ଆସୁଥିଲା ।
- ଏହା ସହ ଯେଉଁ ବର୍ଷର ଶେଷ ସଂଖ୍ୟା ୦ ଥାଏ, ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୧୦ ବ୍ୟତିତ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଉଥିଲା ।
ଏହିପରି ଭାବରେ ଅଙ୍କ ବର୍ଷ ୧, ୬, ୧୬, ୨୦, ୨୬, ୩୦, ୩୬, ୪୦, ୪୬, ୫୦, ୫୬ ଓ ଏହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅନେକ ବର୍ଷ କେବେ ବି ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇନି ।
Regnal year | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Anka year | 2 | 3 | 4 | 5 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 17 | 18 | 19 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 27 | 28 | 29 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 37 |
Gregorian year | Regnal year | Odia year | Anka year |
---|---|---|---|
2022 CE | 52 | ୧୪୩୦ ଉତ୍କଳାବ୍ଦ 1430 Utkaḷābda |
୬୫ ଅଙ୍କ 65 Aṅka |
ପାଞ୍ଜି
[ସମ୍ପାଦନା]ମାଦଳା ପାଞ୍ଜି (Odia: ମାଦଳା ପାଞ୍ଜି) ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶାର ପୁରୀ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଏକ ଐତିହାସିକ ପାଞ୍ଜି । ଏହିଥିରେ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଓ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସମ୍ପର୍କିତ ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହାସିକ ଘଟଣାବଳୀର ବିବରଣୀ ଥାଏ । ମାଦଳା ପାଞ୍ଜି ୧୨ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଓ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବିଜୟାଦଶମୀ ଦିନ ଏହା କରଣ ସମୁଦାୟ ଦ୍ୱାରା ଲେଖାଯାଉଥିଲା । ଏହି ଐତିହାସିକ ପାଞ୍ଜି ରଖିବାର ପ୍ରଥା "ପୂର୍ବଗଙ୍ଗବଂଶୀ ରାଜା ଅନନ୍ତବର୍ମା ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ (୧୦୭୭–୧୧୫୦)"ଙ୍କ ସମୟରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜିର ଆରମ୍ଭ ହେଉଛି ବିଜ୍ଞାନସମ୍ମତ ସଂଶୋଧନା ସହିତ, ଯାହା ପଠାଣି ସାମନ୍ତଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଦ୍ୟା ଅବଲୋକନଗୁଡିକୁ ପାରମ୍ପରିକ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଗଣନା କରାଯାଇଥିଲା ଓ ଏହାକୁ ସେ "ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଦର୍ପଣ" ନାମକ ତାଳପତ୍ର ହସ୍ତଲିପିରେ ୧୮୬୯ ମସିହାରେ ଲେଖିଥିଲେ ଓ ୧୮୯୯ ମସିହାରେ ଏହା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ଏହି ଅବଲୋକନଗୁଡିକ ଓଡ଼ିଶାର ପାଞ୍ଜି ତିଆରି କାର୍ଯ୍ୟରେ ବିଶେଷକରି ପୁରୀ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ଜ୍ୟୋତିଷୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିଭାଇଥିଲା।[୧୨]
ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ପାଞ୍ଜି ପ୍ରଥାରେ ଖ୍ୟାତନାମା ପଞ୍ଜିଗୁଡିକ ହେଲେ:
- ଖଡ଼ିରତ୍ନ ପଞ୍ଜିକା
- ସାମନ୍ତ ପଞ୍ଜିକା
- ବିରଜା ପଞ୍ଜିକା
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖ୍ୟାତିଲାଭ କରିଥିବା ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜିଗୁଡିକ ହେଲେ: କୋହିନୁର ପାଞ୍ଜି, ବିରଜା ପାଞ୍ଜି (ନନ୍ଦା), ରାଧାରମଣ ପାଞ୍ଜି (ପୁରୀ ପାରମ୍ପରିକ ପାଞ୍ଜି ଉପରେ ଆଧାରିତ), ଭାଗ୍ୟଦୀପ ପାଞ୍ଜି, ଭାଗ୍ୟଜ୍ୟୋତି ପାଞ୍ଜି, ଭାଗ୍ୟଚକ୍ର ପାଞ୍ଜି ।[୧୩]
ମାସ
[ସମ୍ପାଦନା]Odia (Lunar) ମାସ māsa |
Days | Odia (Solar) ରାଶି rāsi |
Zodiac | Sign | Gregorian |
---|---|---|---|---|---|
ବୈଶାଖ Baiśākha |
31 | ମେଷ Mesa |
Aries | ![]() |
April–May |
ଜ୍ୟେଷ୍ଠ Jyeṣṭha |
31 | ବୃଷ Brusa |
Taurus | ![]() |
May–June |
ଆଷାଢ଼ Āṣāḍha |
32 | ମିଥୁନ Mithuna |
Gemini | ![]() |
June–July |
ଶ୍ରାବଣ Śrābaṇa |
31 | କର୍କଟ Karkaṭa |
Cancer | ![]() |
July–August |
ଭାଦ୍ରବ/ଭାଦ୍ର Bhādraba/Bhādra |
31 | ସିଂହ Singha |
Leo | ![]() |
August–September |
ଆଶ୍ୱିନ Āświna |
31 | କନ୍ୟା Kanyā |
Virgo | ![]() |
September–October |
କାର୍ତ୍ତିକ Kārttika |
30 | ତୁଳା Tuḷā |
Libra | ![]() |
October–November |
ମାର୍ଗଶିର Mārgaśira |
29 | ବିଛା Bichā |
Scorpio | ![]() |
November–December |
ପୌଷ Pauṣa |
29 | ଧନୁ Dhanu |
Sagittarius | ![]() |
December–January |
ମାଘ Māgha |
30 | ମକର Makara |
Capricorn | ![]() |
January–February |
ଫାଲ୍ଗୁନ/ଫଗୁଣ Phālguna/Phaguṇa |
30 | କୁମ୍ଭ Kumbha |
Aquarius | ![]() |
February–March |
ଚୈତ୍ର Chaitra |
30 | ମୀନ Mina |
Pisces | ![]() |
March–April |
ବାର
[ସମ୍ପାଦନା]ଓଡ଼ିଆ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରରେ ସାତ ଦିନର ସପ୍ତାହ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
Day (Odia) | Celestial object | Equivalent | Day (Gregorian) |
---|---|---|---|
ରବିବାର Rabibāra |
Surya | Sun | Sunday |
ସୋମବାର Somabāra |
Chandra | Moon | Monday |
ମଙ୍ଗଳବାର Maṅgaḷbāra |
Mangala | Mars | Tuesday |
ବୁଧବାର Budhabāra |
Budha | Mercury | Wednesday |
ଗୁରୁବାର Gurubāra |
Brihaspati | Jupiter | Thursday |
ଶୁକ୍ରବାର Śukrabāra |
Shukra | Venus | Friday |
ଶନିବାର Śanibāra |
Shani | Saturn | Saturday |
ଋତୁ
[ସମ୍ପାଦନା]Odia Rutu ଋତୁ |
Season | Odia months | Months (Gregorian) |
---|---|---|---|
ଗ୍ରୀଷ୍ମ Grīṣma |
Summer | Baiśākha–Jyeṣṭha | April–June |
ବର୍ଷା Barṣā |
Monsoon | Āṣāṛha–Śrābaṇa | June–August |
ଶରତ Śarata |
Autumn | Bhādraba–Āświna | August–October |
ହେମନ୍ତ Hemanta |
Pre-Winter | Kārttika–Mārgaśira | October–December |
ଶୀତ Śīta |
Winter | Pauṣa–Māgha | December–February |
ବସନ୍ତ Basanta |
Spring | Phālguna–Chaitra | February–April |
ସମୟ
[ସମ୍ପାଦନା]Time | Gregorian | Units | Equivalent |
---|---|---|---|
ଦିନ dina |
Day | ୧୨ ଘଣ୍ଟା 12 ghaṇṭā |
12 hours |
ରାତି rāti |
Night | ୧୨ ଘଣ୍ଟା 12 ghaṇṭā |
12 hours |
ଦିବସ dibasa |
Solar day | ୨୪ ଘଣ୍ଟା 24 ghaṇṭā |
24 hours |
୧ ସପ୍ତାହ 1 saptaha |
1 week | ୭ ଦିନ 7 dina |
7 days |
୧ ପକ୍ଷ 1 pakṣa |
1 fortnight | ୧୫ ଦିନ 15 dina |
15 days |
୧ ବର୍ଷ 1 barṣa |
1 year | ୩୬୫ ଦିନ 365 dina |
365 days |
୧ ବର୍ଷ 1 barṣa |
1 year | ୧୨ ମାସ 12 māsa |
12 months |
Paksha ପକ୍ଷ (pakhya) | Period | Lunar phase | Days |
---|---|---|---|
ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ śukḷapakṣa |
From ଅମାବାସ୍ୟା (Amābāsyā) to ପୂର୍ଣ୍ଣିମା (Pūrṇṇima) New moon to Full moon |
Waxing moon | 15 days |
କୃଷ୍ଣପକ୍ଷ krushṇapakṣa |
From ପୂର୍ଣ୍ଣିମା (Pūrṇṇima) to ଅମାବାସ୍ୟା (Amābāsyā) Full moon to New moon |
Waning moon | 15 days |
Lunar Day ତିଥି (tithi) |
Bright fortnight ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ (śukḷapakṣa) |
Lunar phase | Dark fortnight କୃଷ୍ଣପକ୍ଷ (krushṇapakṣa) |
Lunar phase |
---|---|---|---|---|
1 | ପ୍ରତିପଦ pratipada |
Waxing Crescent | ପ୍ରତିପଦ pratipada |
Waning Gibbous |
2 | ଦ୍ୱିତୀୟା dwitīyā |
ଦ୍ୱିତୀୟା dwitīyā | ||
3 | ତୃତୀୟା trutīyā |
ତୃତୀୟା trutīyā | ||
4 | ଚତୁର୍ଥୀ caturthī |
ଚତୁର୍ଥୀ caturthī | ||
5 | ପଞ୍ଚମୀ pañcamī |
ପଞ୍ଚମୀ pañcamī | ||
6 | ଷଷ୍ଠୀ ṣaṣṭhī |
ଷଷ୍ଠୀ ṣaṣṭhī | ||
7 | ସପ୍ତମୀ saptamī |
First Quarter | ସପ୍ତମୀ saptamī |
Last Quarter |
8 | ଅଷ୍ଟମୀ aṣṭamī |
ଅଷ୍ଟମୀ aṣṭamī | ||
9 | ନବମୀ nabamī |
Waning Crescent | ନବମୀ nabamī |
Waxing Gibbous |
10 | ଦଶମୀ daśamī |
ଦଶମୀ daśamī | ||
11 | ଏକାଦଶୀ ekādaśī |
ଏକାଦଶୀ ekādaśī | ||
12 | ଦ୍ୱାଦଶୀ dwādaśī |
ଦ୍ୱାଦଶୀ dwādaśī | ||
13 | ତ୍ରୟୋଦଶୀ trayodaśī |
ତ୍ରୟୋଦଶୀ trayodaśī | ||
14 | ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ caturddaśī |
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ caturddaśī | ||
15 | ପୂର୍ଣ୍ଣିମା pūrṇṇima |
Full Moon | ଅମାବାସ୍ୟା amābāsyā |
New Moon |
ପର୍ବ
[ସମ୍ପାଦନା]ଓଡ଼ିଆ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଅନୁସାରେ ପାଳିତ ଓଡ଼ିଆ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ:
Months | Festivals |
---|---|
Baisākha | Pana Sankranti (Maha Bishuba Sankranti) |
Jyesṭha | Buddha Purnima, Akshaya Tritiya, Sabitri Brata, Sitalsasthi |
Āsāḍha | Raja Parba, Ratha Jatra |
Srābaṇa | Gamha Purnima (Raksha Bandhan) |
Bhādraba | Krishna Janmashtami, Ganesh Chaturthi, Nuakhai, Sunia |
Āswina | Vishwakarma Puja, Mahalaya, Durga Puja, Dusehra, Kumara Purnima |
Kārttika | Kali Puja, Dipabali, Jagaddhatri Puja, Boita Bandana, Bali Jatra |
Mārgasira | Prathamastami, Manabasa Gurubara |
Pausa | Dhanu jatra, Samba Dashami, Pousha Purnima |
Māgha | Makar Sankranti, Vasant Panchami |
Phālguna | Maha Shivaratri |
Chaitra | Holi (Dol Purnima), Odisha Day (Utkala Dibasa) |
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ S. Balachandra Rao (2000), Indian Astronomy: An Introduction, Universities Press, p. 44, ISBN 9788173712050
- ↑ VK Mishra (2010), The Calendars of India, pp. 55, 81, arXiv:1007.0062
- ↑ Crump, William D. (2014), Encyclopedia of New Year's Holidays Worldwide, MacFarland, page 114
- ↑ Sankar Balakrishna Dikshit (1896). Bharatiya Jyotish Sastra Part 2. India Meteorological Department. Retrieved 2020-04-12.
- ↑ Girish Chandra Tarkalankar (1894). Chronological tables from 1764 to 1900. Sreenath Banerjee, Bhowanipore. Retrieved 2020-04-12.
- ↑ Kailash Chandra Dash 2010, p. 165.
- ↑ "Sunia". puriwaves. 9 September 2011. Retrieved 5 December 2020.
- ↑ Subhash Sahu (2009), Sunia (The Odia Calendar) (PDF), archived from the original (PDF) on 23 November 2009, retrieved 5 December 2020
- ↑ Roland Hardenberg (July 2000), The Anka Ceremony of the King of Puri (India), Journal of Social Sciences, retrieved 5 December 2020
- ↑ Pankaj Tandon (2012), Tentative Attributions of some Gold Fanams of the Eastern Gangas, BU, retrieved 25 January 2021
- ↑ Pankaj Tandon (2018), Coins of the Eastern Gangas ruler Anantavarman Chodaganga, BU, retrieved 25 January 2021
- ↑ Naik, P. C.; Satpathy, L. (1998). "Samanta Chandra Sekhar : The great naked eye astronomer". Bulletin of the Astronomical Society of India. 26: 33–49. Bibcode:1998BASI...26...33N.
- ↑ "Odia calendar". Retrieved 17 November 2020.