Jump to content

ଏନ. ଆର୍. ନାରାୟଣମୂର୍ତି

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
ଏନ. ଆର୍. ନାରାୟଣମୂର୍ତି
Murthy in 2014
ଜନ୍ମ
Nagavara Ramarao Narayana Murthy

(1946-08-20) ୨୦ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୬ (ବୟସ ୭୮)[]
ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନNational Institute of Engineering, Mysuru (BE)
IIT Kanpur (MTech)
ପ୍ରସିଦ୍ଧିFounder and Chairman Emeritus of Infosys[]
Board member ofUnited Nations Foundation[]
Ford Foundation[]
ବୈବାହିକ-ସାଥୀ
(m. ୧୯୭୮)
[]
ସନ୍ତାନAkshata Murty
Rohan Murty
ସମ୍ପର୍କୀୟRishi Sunak (son-in-law)
Shrinivas Kulkarni (brother-in-law)
Gururaj Deshpande (brother-in-law)
ପୁରସ୍କାର

ନାଗବାର ରାମାରାଓ ନାରାୟଣମୂର୍ତି (ଏନ. ଆର୍. ନାରାୟଣମୂର୍ତି ) (ଜନ୍ମ: ୨୦ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୬) ଭାରତର ସଫ୍ଟୱେର କମ୍ପାନୀ ଇନ୍‌ଫୋସିସ୍‌ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିଜ୍‌ର ସଂସ୍ଥାପକ ଓ ଏକ ଉଦ୍ୟୋଗପତି । ସେ ମହୀଶୁରରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଆଇ.ଆଇ.ଟି ପଢିବାପାଇଁ ସେ ମହୀଶୁରରୁ ବାଙ୍ଗାଲୋର ଆସିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ୧୯୬୭ରେ ସେ ମହୀଶୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ବ୍ୟାଚେଲର୍ ଅଫ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଓ ୧୯୬୯ରେ ଆଇ.ଆଇ.ଟି କାନପୁରରୁ ମାଷ୍ଟର ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (M.Tech) ଡିଗ୍ରୀ ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ ।

ନାରାୟଣମୂର୍ତିଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତି ଭଲ ନଥିବାରୁ ଏହି ପଢ଼ାର ଖର୍ଚ୍ଚ ବହନ କରିବା ବହୁତ କଷ୍ଟକର ହୋଇଥିଲା । ସେ ସମୟରେ ତାଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରିୟ ଶିକ୍ଷକ ମହୀଶୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଡ଼. କୃଷ୍ଣମୂର୍ତି ତାଙ୍କର ପ୍ରତିଭାକୁ ଚିହ୍ନି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ । ପରେ ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ଉନ୍ନତ ହେବା ପରେ, ତାଙ୍କ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞତା ସ୍ଵରୂପ ନାରାୟଣମୂର୍ତି, ଡ଼. କୃଷ୍ଣମୂର୍ତିଙ୍କ ନାମରେ ଏକ ଛାତ୍ରବୃତ୍ତି ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

୨୦୧୫ରେ, ସେବି (SEBI) ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ପ୍ୟାନେଲ୍‌ର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ବନାଇଥିଲା ।

ଆଦ୍ୟ ଜୀବନି ଓ ଶିକ୍ଷା

[ସମ୍ପାଦନା]

ନାରାୟଣ ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କ ଜନ୍ମ ୧୯୪୬ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦ ତାରିଖରେ ଭାରତର ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ରାଜ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ସିଦଲାଘାଟ ସହରରେ ହୋଇଥିଲା । ସେ କନ୍ନଡ୍ ଭାଷା ଭାଷୀ ଏକ ମଧ୍ୟମ ବର୍ଗୀୟ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମগ্ৰହଣ କରିଥିଲେ ।[] ସ୍କୁଳ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ପରେ, ସେ ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଇନ୍‌ଷ୍ଟିଟ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂକୁ ଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୬୭ ରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକାଲ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂରେ ସ୍ନାତକ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୯ ରେ ସେ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଇନ୍‌ଷ୍ଟିଟ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି କାନପୁରରୁ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ ।

୨୦୦୭ ରେ, ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କୁ ଲାଙ୍କେଷ୍ଟର୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ମାନିତ ଡିଗ୍ରୀ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ।[]

କର୍ମଜୀବନ

[ସମ୍ପାଦନା]

ନାରାୟଣମୂର୍ତି ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ପାଟନି କମ୍ପ୍ୟୁଟର୍ ସିଷ୍ଟମ୍ସ (PCS), ପୁଣେରୁ । ପରେ ସେ ତାଙ୍କ ସାଥି ଶଶିକାନ୍ତ ଶର୍ମା ଓ ପ୍ରୋଫେସର କୃଷ୍ଣୟ୍ୟା ସହିତ ମିଶି ୧୯୭୫ରେ ପୁଣେରେ ଏକ ସିଷ୍ଟମ୍ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଇନ୍ସ୍ଟିଟ୍ୟୁଟ୍ ସ୍ଥାପନା କରିଥିଲେ ।

୧୯୮୧ରେ ସେ ଇନ୍ଫୋସିସ କମ୍ପାନୀ ସ୍ଥାପନା କରିଥିଲେ । ମୁମ୍ବାଇର ଏକ ଆପାର୍ଟମେଣ୍ଟରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି କମ୍ପାନୀ ଆଜି ବିଶ୍ୱରେ ଜଣାଶୁଣା ସଫ୍‌ଟୱେର କମ୍ପାନୀ ଭାବେ ପରିଚିତ । ସମସ୍ତ ସାଥୀଙ୍କର କଠୋର ପରିଶ୍ରମ ଫଳରେ, ୧୯୯୧ରେ ଏହା ପବ୍ଲିକ୍ ଲିମିଟେଡ୍ କମ୍ପାନୀ ହେଲା । ୧୯୯୯ରେ କମ୍ପାନୀ SEI-CMM ମାନଦଣ୍ଡ ଅର୍ଜନ କଲା ଓ ଶେୟାର ବଜାରରେ ଏହାର ଶେୟାର NASDAQ ରେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ହେଲା ।

ନାରାୟଣମୂର୍ତି ୧୯୮୧ରୁ ୨୦୦୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି କମ୍ପାନୀର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ । ପରେ ସେ ନନ୍ଦନ ନିଳେକଣୀଙ୍କୁ ଏହି ଦାୟିତ୍ୱ ଦେଇଥିଲେ, ତଥାପି ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ଭୂମିକାରେ ଶେଷ ଅବଧି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜଡିତ ରହିଲେ । ସେ ୧୯୯୨ରୁ ୧୯୯୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନାସ୍‌କମର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିଲେ ।

ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ

[ସମ୍ପାଦନା]

ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କର ସ୍ତ୍ରୀ ସୁଧା ମୂର୍ତି ଜଣେ ଶିକ୍ଷିକା, ଲେଖିକା ଓ ଦାନଶୀଳ ବ୍ୟକ୍ତି, ଯିଏ ଇନ୍‌ଫୋସିସ୍ ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ନାମକ ଏକ ଅଣ-ଲାଭକାରୀ ସଂସ୍ଥାର ଅଧ୍ୟକ୍ଷା ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ସେମାନେ ଦୁଇଟି ସନ୍ତାନର ଅଭିଭାବକ—ପୁଅ ରୋହନ ନାରାୟଣ ମୂର୍ତ୍ତି ଏବଂ ଝିଅ ଅକ୍ଷତା ନାରାୟଣ ମୂର୍ତ୍ତି । ଜୁନ୍ ୨୦୧୩ ରୁ ଜୁନ୍ ୨୦୧୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ରୋହନ୍ ମୂର୍ତ୍ତି ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସହାୟକ ଭାବେ ଇନ୍‌ଫୋସିସ୍‌ ରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ପରେ ୨୦୧୪ ରେ ସେ ଏହି କମ୍ପାନୀ ଛାଡ଼ି ନିଜସ୍ୱ କମ୍ପାନୀ ସୋରୋକୋ (Soroco) ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ୨୦୦୯ ମସିହାରେ, ଅକ୍ଷତା ବ୍ରିଟିଶ୍-ଭାରତୀୟ କନଜରଭେଟିଭ୍ ରାଜନେତା ଋଷି ସୁନକଙ୍କ ସହ ବିବାହ କରିଥିଲେ, ଯିଏ ୨୦୨୨ ରୁ ୨୦୨୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ରିଟେନର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ।

ସମ୍ମାନ

[ସମ୍ପାଦନା]

ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କୁ ଫର୍ଚ୍ଚୁନ୍ ମ୍ୟାଗାଜିନ୍ ଦ୍ୱାରା "ଆମ ସମୟର ୧୨ ଜଣ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉଦ୍ୟମୀ" ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ସେ ଭାରତର ବାହାରେ ଆଉଟ୍‌ସୋର୍ସିଂ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଅବଦାନ ପାଇଁ ଟାଇମ୍ ମ୍ୟାଗାଜିନ୍ ଏବଂ CNBC ଦ୍ୱାରା "ଭାରତୀୟ IT କ୍ଷେତ୍ରର ପିତା" ଭାବେ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।

୨୦୦୫ ମସିହାରେ, ସେ ସ୍ବିଜରଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଡାଭୋସ୍‌ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ୱାର୍ଲ୍ଡ ଇକନୋମିକ୍ ଫୋରମ୍‌ରେ ସହ-ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରିଥିଲେ । ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କୁ ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ[] ଏବଂ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପୁରସ୍କାର ଦ୍ୱାରା ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଛି ।[]

ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କୁ ଫ୍ରାନ୍ସ ସରକାରଙ୍କର "ଅଫିସର ଅଫ୍ ଦ ଲେଜିଅନ୍ ଅଫ୍ ଅନର୍" ସମ୍ମାନ ମିଳିଛି । ୨୦୦୫ରେ, ସେ ବିଶ୍ୱର ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରବନ୍ଧକ ଭାବେ ସମ୍ମାନିତ ହେଲେ ।

ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କୁ ୧୩ ମଇ ୨୦୧୩ ରେ ସୟାଜୀ ରତ୍ନ ପୁରସ୍କାର ଦ୍ଵାରା ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା ।[୧୦]ଏହା ବ୍ୟତୀତ ସେ ଅନେକ ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।

  1. "Narayana Murthy to retire in August". The Economic Times. 22 May 2006. Archived from the original on 20 May 2016. Retrieved 20 April 2013.
  2. "Narayana Murthy returns as Infosys executive chairman as company falters". The Times of India. 1 June 2013. Archived from the original on 9 June 2013. Retrieved 19 July 2013.
  3. "UNITED NATIONS FOUNDATION BOARD OF DIRECTORS NAMES KATHY CALVIN NEXT PRESIDENT AND CEO". Archived from the original on 29 October 2017. Retrieved 28 October 2017.
  4. "N. R. Narayana Murthy". Ford Foundation. Archived from the original on 30 January 2020. Retrieved 30 January 2020.
  5. "Love Story Of Narayana Murthy And Sudha". CiteHR. 14 November 2006.
  6. "He studied in Kannada medium till Class 10". The Hindu (in Indian English). 2011-03-08. ISSN 0971-751X. Retrieved 2025-05-20.
  7. "Honorary Graduates". Lancaster University (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2025-05-20.
  8. "LN Mittal, Ratan Tata, Narayana Murthy get Padma Vibhushan - Economic Times". web.archive.org. 2013-05-28. Archived from the original on 2013-05-28. Retrieved 2025-05-20.
  9. "Narayana Murthy Archives". Karnataka.com (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2025-05-20.
  10. "Narayana Murthy lauds Narendra Modi as the ‘finest administrator’". The Indian Express (in ଇଂରାଜୀ). 2013-05-14. Retrieved 2025-05-26. {{cite web}}: C1 control character in |title= at position 44 (help)