ଅମଜାଦ ନାଜ୍ମୀ
Najm ash-Shu'ara, Shayer-e-Orissa ଅମଜାଦ ନାଜ୍ମୀ | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ | Shaikh Muhammad Amjad 29 October 1899 Buxi Bazar, Cuttack, Bengal Presidency, British India |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୭୪ (ବୟସ ୭୪) Cuttack, Orissa (now Odisha), India |
| ବୃତ୍ତି | poet, dramatist, writer |
| ଭାଷା | Odia, Urdu, Persian |
| ନାଗରିକତା |  British India  India |
| ଶିକ୍ଷା | Metriculation |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | Peary Mohan Academy, Cuttack |
| ସମୟ | Progressive Writers' Movement, Jadīdiyat |
| ଶୈଳୀ | Poetry, Drama |
| ସାହିତ୍ୟ କୃତି | Tulu-e-Sahar Joo-e-Kahkashan |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ | 1916–1974[୧] |
ଅମଜାଦ ନାଜ୍ମୀ (୧୮୯୯-୧୯୭୪) ଜଣେ ଭାରତୀୟ କବି, ନାଟ୍ୟକାର, ଗଦ୍ୟ ଲେଖକ ଓ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶା ଓ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ ଉର୍ଦ୍ଦୁ ଭାଷାର ବିକାଶରେ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ରହିଛି।
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ଓ ଶିକ୍ଷା
[ସମ୍ପାଦନା]ଅମଜାଦ ନାଜ୍ମୀ ୧୮୯୯ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୨୯ ତାରିଖରେ କଟକ ବକ୍ସି ବଜାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୨][୩] ତାଙ୍କ ପିତା ମହମ୍ମଦ ୟୁସୁଫ (ମୃତ୍ୟୁ ୧୯୨୪) ଜଣେ ଉର୍ଦ୍ଦୁ କବି ଥିଲେ ଏବଂ ଉର୍ଦ୍ଦୁ ବ୍ୟତୀତ ତାଙ୍କର ଓଡ଼ିଆ, ପାର୍ସି ଓ ଇଂରାଜୀରେ ମଧ୍ୟ ଭଲ ଦକ୍ଷତା ଥିଲା ।[୩]
ସେ କଟକର ମଦ୍ରାସା ଇସଲାମିଆ ବକ୍ସି ବଜାର ଏବଂ ରୋମାନ କ୍ୟାଥଲିକ୍ ମଧ୍ୟଇଂରାଜୀ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିଲେ । ରୋମାନ କ୍ୟାଥଲିକ୍ ସ୍କୁଲର ମୁଖ୍ୟ ତଥା ଓଡ଼ିଆ କବି ପଣ୍ଡିତ ଶ୍ୟାମ ଘନ ନାରାୟଣ ମାତ୍ର ତେରରୁ ଚଉଦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ତାଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ କବିତା ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ ।[୪]
୧୯୧୬ ମସିହାରେ ସେ ଦଶମ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ କଟକର ପ୍ୟାରୀ ମୋହନ ଏକାଡେମୀରେ ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ନିୟମିତ ଉର୍ଦ୍ଦୁ ଏବଂ ପାର୍ସି ଅଧ୍ୟୟନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେହି ସମୟରେ କଟକର ବକ୍ସି ବଜାରସ୍ଥିତ ପଲ୍ଟନ ମସଜିଦ୍ ର ଇମାମ ହବିବୁଲ୍ଲା ତସନିମ୍ ଜୟପୁରୀଙ୍କ ସହିତ କବିତାରେ ଏକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ତାଲିମ ନେଇଥିଲେ ।[୫][୨]
ହବିବୁଲ୍ଲା ତସନିମ୍ ଜୟପୁରୀ ନିଜ ନାମ ଲୁଚାଇ ରଙ୍ଗୁନକୁ ଚାଲିଯିବା ପରେ ସେ ତାଙ୍କ ପିତା ମହମ୍ମଦ ୟୁସୁଫଙ୍କ ଠାରୁ ଶିକ୍ଷା ନେବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ସହିତ ଅଲ୍ଲୀ କରମତଙ୍କ ପିତା ରହମତ ଅଲ୍ଲୀ (ମୃତ୍ୟୁ ୧୯୬୩)ଙ୍କ ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ସେ ସାମାନ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ପାଇଥିଲେ ।[୬] ସେ ପ୍ରାଚ୍ୟର କବି ମହମ୍ମଦ ଇକବାଲଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ, ଯାହାଙ୍କ ଆଧାରରେ ସେ ଚିଠି ମାଧ୍ୟମରେ ଇକବାଲଙ୍କଠାରୁ ସଂସ୍କାର ଖୋଜିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଇକବାଲ ତାଙ୍କୁ ସବୁଦିନ ଭଳି ଏଡ଼ାଇ ବରିଷ୍ଠ କବିମାନଙ୍କ ସଂକଳନ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ପାର୍ସି ଭାଷାରେ କବିତା ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସେ ଶମସୁଦ୍ଦିନ ଶାମ୍ସ ମୁନିରିଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେତେବେଳେ ମୁନିରୀ ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଆଇନ ଅଧ୍ୟାପକ ଭାବରେ କଟକରେ ରହୁଥିଲେ ।[୭]
କ୍ୟାରିଅର
[ସମ୍ପାଦନା]ଯେତେବେଳେ ସେ ମାଟ୍ରିକ୍ ପାସ୍ କରୁଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଖିଲାଫତ ଓ ଅସହଯୋଗର ଆନ୍ଦୋଳନ ସମଗ୍ର ଭାରତବର୍ଷରେ ବ୍ୟାପିଯାଇଥିଲା। ଛାତ୍ରମାନେ ସ୍କୁଲ ଓ କଲେଜକୁ ବିଦାୟ ଦେଉଥିଲେ ଏବଂ ସେ ମଧ୍ୟ ସେହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ । କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାନଙ୍କରେ ସେ ନିଜର କବିତା ଓ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ କବିତା ପାଠ କରୁଥିଲେ।[୮][୯][୧୦]
୧୯୨୧ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ଗସ୍ତରେ ଆସିଥିବା ବେଳେ ସେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଭେଟିଥିଲେ[୮][୧୦] । [୧୧][୧୨][୧୩] ସେହି ସମୟରେ, ନାଜ୍ମୀ ଜେଲଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ସେ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ, ତାଙ୍କ ପିତା ତାଙ୍କୁ ରାଞ୍ଚିରେ ଥିବା ତାଙ୍କ ମାମୁଁଙ୍କ ପାଖକୁ ପଠାଇଥିଲେ । ବର୍ଷେ ପରେ ସେ କଟକ ଫେରିବା ପରେ ସେଠାରେ ରେଳବାଇରେ ଚାକିରୀ ପାଇଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ୧୯୨୨ମସିହାରେ ଚାକିରୀ କରିଥିଲେ। ସେହି ବର୍ଷ ସେ କିଛି ଆଞ୍ଚଳିକ ଓ ଅଣ-ଆଞ୍ଚଳିକ କବିଙ୍କୁ ନେଇ କଟକରେ ବଜମ-ଏ-ଆଦାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ, ଯାହାର ପ୍ରଥମ ମୁଶାଇରା ୧୯୨୩ ମସିହା ଜୁଲାଇ ପହିଲାରେ କଟକର ମଦ୍ରାସା ସୁଲତାନିଆଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।[୧୪][୧୫]
୧୯୨୪ ମସିହାରେ ସେ କଟକର ଗୁରୁ ଜଟିଆ (ବର୍ତ୍ତମାନର ଗୁରୁଡିଝାଟିଆ) ଓ ୧୯୨୬ ମସିହାରେ କଟକର ରଜତଗଡ଼ରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେହି ସମୟରେ ୧୯୨୮ ମସିହାରେ ସେ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ଜଟଣୀଠାରେ ୟଙ୍ଗ ମୁସଲିମ କ୍ଲବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ନାଟକ ପରିବେଷଣ କରାଯାଉଥିଲା । ୧୯୩୮ ମସିହାରେ ସେ ବିଶାଖାପାଟଣାର ୱାଲ୍ଟେୟାରକୁ ଚାଲିଯାଇଥିଲେ, ତେଣୁ ସେ କିଛି ବନ୍ଧୁଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ସେଠାରେ ବଜମ-ଏ-ଆଦାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ, ଯେଉଁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସେ ୧୯୪୧ରୁ ୧୯୫୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଭାପତି ମଧ୍ୟ ଥିଲେ ଏବଂ ଯାହାକୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଅଲ୍-ଆନ୍ଧ୍ର ଉର୍ଦ୍ଦୁ ମଜଲିସ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ସେଠାକାର ଉର୍ଦ୍ଦୁଭାଷୀ ଶ୍ରେଣୀମଧ୍ୟରେ କବିତା ଏବଂ ସାହିତ୍ୟର ଭାବନା ଜାରି ରଖିଛି ।[୧୬]
ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ଅବସର ନେବା ପରେ ୧୯୫୪ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ନାଜ୍ମୀ କଟକ ଫେରିଥିଲେ। ମଜଲିସ ପ୍ରଶାସନରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ସେହି ପଦବୀରେ ରହି କଟକର ବଜମ-ଏ-ଆଦାବର ସଭାପତି ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ତାଙ୍କୁ କୁହାଯାଇଥିଲା। ସେ ସଭାପତି ପଦ ଛାଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ।[୧୭] ସେ କବିତାରେ ମହମ୍ମଦ ଇକବାଲ ଏବଂ ନାଟକରେ ଆଗା ହାଶର କାଶ୍ମୀରଙ୍କ ଅନୁଗାମୀ ଥିଲେ ।[୧୮]
୧୯୫୪ ମସିହାରେ ଚାକିରୀରୁ ଅବସର ନେବାପରେ ତାଙ୍କ ପେନସନ୍ ଅଳ୍ପ ଥିଲା। ତେଣୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ତାଙ୍କୁ ମାସିକ ୫୦ ଟଙ୍କା ସାହିତ୍ୟ ଭତ୍ତା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଏଥିସହିତ ଟାଇପିଂ ଓ ଷ୍ଟେନୋଗ୍ରାଫି ଶିକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ସିଟି କମର୍ସିଆଲ ସ୍କୁଲ ନାମରେ ଏକ ସ୍କୁଲ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ, ଏଥିରୁ କିଛି ରୋଜଗାର କରିଥିଲେ ଏବଂ ପଥର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ କରି ଜୀବିକା ମଧ୍ୟ ବହନ କରୁଥିଲେ । [୧୯]
୧୯୬୫ ରୁ ୧୯୭୩ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ମାସିକ ଶଖସାରର ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ । [୨୦][୨୧][୨୨] ଏହାବ୍ୟତୀତ ସେ ତାଙ୍କ ପିତା ମହମ୍ମଦ ୟୁସୁଫଙ୍କ କବିତା ସଂକଳନ ନଖତ-ଇ-ବାଗ-ଇ-ୟୁସୁଫ ସଂକଳନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଆଜି ବି ଅପ୍ରକାଶିତ ।[୨୩]
କବିତା ଓ ନାଟକ
[ସମ୍ପାଦନା]ରାଧାନାଥ ରାୟ ଓ ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଠାରୁ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ନାଜ୍ମୀ ପ୍ରଥମେ ସ୍କୁଲ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଆରେ କବିତା ଲେଖିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।[୪] ୧୯୧୬ ମସିହାରେ ସେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଗଜଲ କବିତା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୨୦ ମସିହା ବେଳକୁ ଉର୍ଦ୍ଦୁ, ଓଡ଼ିଆ, ପାର୍ସି ଓ ଇଂରାଜୀ ରେ ପାରଦର୍ଶିତା ହାସଲ କରିଥିଲେ । ସେ ଏହି ଚାରିଟି ଭାଷା ଉପରେ ଦୃଢ଼ ଜ୍ଞାନ ରଖିଥିଲେ ଏବଂ ପାର୍ସି ଭାଷାରେ କବିତାରେ ପାରଦର୍ଶିତା ହାସଲ କରିଥିଲେ । ତେବେ କରମତ ଅଲ୍ଲୀଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ୧୯୧୬ରୁ ୧୯୨୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲିଖିତ ଗଜଲକୁ ନାଜ୍ମୀ ସଂଗ୍ରହରୁ ବାଦ୍ ଦିଆଯାଇଥିଲା, ତେଣୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ହୁଏତ ସୁରକ୍ଷିତ ନାହିଁ।[୨୪]
୧୯୬୧ ଓ ୧୯୬୯ ମସିହାରେ ତାଙ୍କର ଦୁଇଟି କବିତା ସଂକଳନ ଯଥାକ୍ରମେ ଟୁଲୁ-ଏ-ସାହର ଓ ଜୁ-ଏ-କହକାସନ ନାମରେ ପ୍ରକାଶପାଇଥିଲା, ଯାହାକୁ କରମତ ଅଲ୍ଲୀ ସଂକଳିତ କରିଥିଲେ ।[୨୫][୨୬][୨୭][୨୮] ୨୦୧୭ ମସିହାରେ କରମତ ନାଜ୍ମୀଙ୍କ ପ୍ରକାଶିତ ଓ ଅପ୍ରକାଶିତ କବିତାକୁ କୁଲିୟତ-ଇ-ଅମଜାଦ୍ ନାଜ୍ମୀ ନାମରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।[୨୯][୩୦]
୧୯୧୬-୧୭ ମସିହାରେ, ନାଜ୍ମୀ ଆଗା ହାଶରଙ୍କ ଶୈଳୀରୁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ଅଭିନୟ ଏବଂ ନାଟକ ରଚନା ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ,[୩୧][୩୨][୩୩] ୧୯୨୧ ମସିହାରେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ମଞ୍ଚରେ ଉପସ୍ଥିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୨୮ ବେଳକୁ ନାଟକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।[୩୨]
୧୯୨୮ରୁ ୧୯୩୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ନାଟକରେ ଏତେ ବ୍ୟସ୍ତ ଥିଲେ ଯେ ସେ କବିତାକୁ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ଅବହେଳା କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଉର୍ଦ୍ଦୁ ମଞ୍ଚର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକରଣ, ବିଶୋଧନ ଓ ଲୋକପ୍ରିୟ କରିବାରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ରହିଛି।[୩୨] ସେ ୪ଟି ନାଟକ ରଚନା କରିଥିଲେ: ବଦ୍ନାସିବ ବାଦଶାହ, କାମୟାବ ତଲୱାର, କିଶୋର କାନ୍ତ ଏବଂ ଇନସାଫ କା କୋଡା । ଏହି ନାଟକଗୁଡ଼ିକ ଏବେ ବି ଅପ୍ରକାଶିତ ହୋଇ ରହିଛି । [୩୪][୩୫]
ସମ୍ମାନ ଓ ପଦବୀ
[ସମ୍ପାଦନା]ତାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ଓଡ଼ିଶାର ସାହିତ୍ୟ ଓ କଲ୍ୟାଣମୂଳକ ଅନୁଷ୍ଠାନ "ନାଜ୍ମୀ ଏକାଡେମୀ" ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଉର୍ଦ୍ଦୁ ବ୍ୟତୀତ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାର କବି ଓ ଲେଖକମାନଙ୍କୁ ନାଜ୍ମୀ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ। ତାଙ୍କ ସମ୍ମାନରେ ଏକ ପାଠାଗାରର ନାମ ନାଜ୍ମୀ ପାଠାଗାର ରଖାଯାଇଛି ।[୩୬][୩୭]
୧୯୮୮ ମସିହାରେ ନୁରୁଦ୍ଦିନ ଅହମ୍ମଦ ଇଂରାଜୀରେ ଏକ ପୁସ୍ତକ ଲେଖିଥିଲେ ଯାହାର ନାମ ଥିଲା ନାଜ୍ମୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ କଳା ଉପରେ ସବୁଠାରୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ସ୍ୱର୍ଗ,[୩୦][୩୮][୩୯] ଏବଂ ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଅହମ୍ମଦ ମହମ୍ମଦ କମରୁଦ୍ଦିନ ଖାଁଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଇକବାଲ ଏବଂ ନାଜ୍ମୀଙ୍କ କବିତା ଉପରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଇଂରାଜୀରେ ଏକ ଥିସିସ୍ ଲେଖିଥିଲେ ଏବଂ ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଡକ୍ଟରେଟ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ସେହିପରି ପ୍ରଫେସର ସାମିଉଲ ହକ୍ ଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ମସିହୁଲ୍ଲା ମସିହ ୧୯୮୦ ମସିହାରେ ଅମଜାଦ ନାଜ୍ମୀଙ୍କ ଜୀବନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ ଶୀର୍ଷକ ଉପରେ ଏକ ଥିସିସ୍ ଲେଖି ଡକ୍ଟରେଟ୍ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ। [୩୦][୪୦]
ଶେଖ୍ କ୍ୟୁରାଇଶ ତାଙ୍କ ପତ୍ରିକା 'ସଦା-ଏ-ଓଡ଼ିଶା,ନାଜ୍ମୀ ନମ୍ବର'ର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ।[୩୦][୪୧] ଏହାବ୍ୟତୀତ ନାଜ୍ମୀଙ୍କ କବିତା ସଂକଳନ ଜୁ-ଏ-କାହକାସନ ଓଡ଼ିଶା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଏମଏ (ଉର୍ଦ୍ଦୁ) ଏବଂ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ମଦ୍ରାସା ଶିକ୍ଷା ବୋର୍ଡ (ଓଏସବିଏମଇ)ରେ ଫାଜିଲ-ଏ-ଉର୍ଦ୍ଦୁ ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।[୩୦]
୧୯୫୪ ମସିହାରେ ନାଜ୍ମୀଙ୍କୁ ଅଖିଳ ଆନ୍ଧ୍ର ଉର୍ଦ୍ଦୁ ମଜଲିସ ପକ୍ଷରୁ ତାଙ୍କ କବିତା ଓ ସାହିତ୍ୟସେବା ପାଇଁ ମଛଲିପାଟଣା ଠାରେ ଆୟୋଜିତ ବାର୍ଷିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ନାଜ୍ମୀ ଆଶ-ଶୁଆରା (ଟ୍ରାନ୍ସଲ ଷ୍ଟାର ଅଫ୍ କବି) ଉପାଧିରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା [୩୧] । ଶାମସୁଦ୍ଦିନ ଶାମ୍ସ ମୁନିରି ତାଙ୍କ କବିତା ସଂକଳନ ଗୁଲବାଙ୍ଗରେ ନାଜ୍ମୀଙ୍କର ଏକ ଶବ୍ଦକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଶାୟର-ଏ-ଓଡ଼ିଶା (ଓଡ଼ିଶାର କବି) ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ।[୨୪][୪୨][୪୩]
ମୃତ୍ୟୁ
[ସମ୍ପାଦନା]୧୯୭୪ ମସିହା ଫେବ୍ରୁଆରୀ ପହିଲାରେ ଅମଜାଦ ନଜ୍ମୀଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କୁ କଟକ ଦରଗାହ ବଜାରସ୍ଥିତ କଦମ-ଏ-ରସୁଲ କବରସ୍ଥାନରେ ସମାଧି ଦିଆଯାଇଥିଲା।[୨୬][୨][୪୪]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Sanu, Ratho (September 2023). "Can you mention a few names of 19th- and early-20th-century Urdu poets from Cuttack?". My City Links (in ଇଂରାଜୀ). Bhubaneswar. 11 (6): 14.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ Nazish 2018, p. 72.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ Karamat 2017, p. 29.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ Karamat 2017, pp. 94–95.
- ↑ Karamat 2017, pp. 95–95.
- ↑ Karamat 2017, pp. 29–30, 96–97.
- ↑ Karamat 2017, pp. 29–30.
- ↑ ୮.୦ ୮.୧ Karamat 2017, pp. 29–30, 98.
- ↑ Nazish, Motiullah (2023). Odisha Ke Mujaahideen e Aazadi (in ଉର୍ଦ୍ଦୁ) (1st ed.). Sanskruti Bhawan, BJB Nagar, Bhubaneswar: Odisha Urdu Academy. pp. 170–176.
- ↑ ୧୦.୦ ୧୦.୧ Nazish 2018, p. 85.
- ↑ "Gandhi visited Odisha 8 times from 1921 to 1946". The Pioneer (India) (in ଇଂରାଜୀ). 3 October 2021. Retrieved 9 December 2023.
- ↑ "Gandhi's First Visit to Odisha, 1921" (in ଇଂରାଜୀ). Indian Culture Portal. Retrieved 9 December 2023.
- ↑ Pradhan, Hemanta (2 October 2019). "Mahatma Gandhi Visited Odisha Eight Times". The Times of India (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 9 December 2023.
- ↑ Karamat 2017, pp. 29–30, 98–99.
- ↑ Behera, Karuna Sagar; Paṭṭanāẏaka, Jagannātha; Das, H. C. (1990). Cuttack, One Thousand Years (in ଇଂରାଜୀ). Cuttack: Cuttack City Millennium Celebrations Committee, The Universe. p. 83. Retrieved 8 December 2023.
- ↑ Karamat 2017, pp. 30, 38, 100.
- ↑ Newalpuri 2001, p. 423.
- ↑ Karamat 2017, p. 100.
- ↑ Karamat 2017, pp. 30–31.
- ↑ Newalpuri 2001, pp. 281–284.
- ↑ Faruqi, Shamsur Rahman; Shaheen, Aqeela, eds. (March–April 1974). "Akhbār o Azkār". Shabkhoon (in ଉର୍ଦ୍ଦୁ). Allahabad: Asrar Karimi Press. 8 (89): 80.
- ↑ Faruqi, Ziyaul Hasan (December 1985). "Amjad Najmi's artistic consciousness: Sheereen Basit". Jamia (in ଉର୍ଦ୍ଦୁ). Delhi: Abdul Latif Azmi. 82 (12): 51.
- ↑ Newalpuri 2001, p. 119.
- ↑ ୨୪.୦ ୨୪.୧ Karamat 2017, p. 42.
- ↑ Newalpuri 2001, p. 447.
- ↑ ୨୬.୦ ୨୬.୧ Karamat 2017, p. 31.
- ↑ Fatehpuri, Niyaz, ed. (April 1961). "Tulu'-e-Seher". Nigar (in ଉର୍ଦ୍ଦୁ). Lucknow: United India Press. 40 (4): 52–53.
- ↑ Mittal, Gopal, ed. (October 1971). "Joy-e-Kahkashan". Tahreek (in ଉର୍ଦ୍ଦୁ). Delhi: Daftar-e-Tahreek. 19 (7): 47.
- ↑ ar-Rahman & Jami 2022, p. 42.
- ↑ ୩୦.୦ ୩୦.୧ ୩୦.୨ ୩୦.୩ ୩୦.୪ Karamat 2017, p. 41.
- ↑ ୩୧.୦ ୩୧.୧ Karamat 1963, p. 168.
- ↑ ୩୨.୦ ୩୨.୧ ୩୨.୨ Karamat 2017, p. 68.
- ↑ Newalpuri 2001, p. 238.
- ↑ Karamat 2017, p. 30.
- ↑ Nazish 2018, p. 237.
- ↑ Newalpuri 2001, pp. 181, 440.
- ↑ Karamat 2017, p. 40.
- ↑ Mohanty, Gopinath (2002). Cultural Heritage of [Orissa] (in ଇଂରାଜୀ). Bhubaneswar: State Level Vyasakabi Fakir Mohan Smruti Samsad. p. 31. ISBN 9788190276153.
- ↑ Accessions List, South Asia (in ଇଂରାଜୀ). Vol. 12. New Delhi: Library of Congress. 1992. p. 551.
- ↑ Shanker, Laxmi; Ḥusain, Sayyid Ḥāmid (1981). National Register of Doctoral Dissertations Accepted & in Progress in Social Sciences and Humanities in Indian Universities, Humanities: Urdu, Persian & Arabic (in ଇଂରାଜୀ). Bhopal: Publications Division, Council of Oriental Research. p. 52.
- ↑ Anjum, Khaliq (1986). "Urdu journalism in Orissa". Urdu Adab Quarterly. New Delhi: Anjuman-i Taraqqi-i Urdu Hind (3–4): 126–127.
- ↑ Imam, Mazhar (2004). Tnqīd Numa (in ଉର୍ଦ୍ଦୁ). Delhi: Urdu Akademi. p. 141.
- ↑ Muneeri, Shams. Gulbang (in ଉର୍ଦ୍ଦୁ). Patna: Azad Press. p. 79.
- ↑ Ram, Malik (October–December 1974). "Deaths: Amjad Najmi, Muhammad Amjad, Shaikh". Tahreer (in ଉର୍ଦ୍ଦୁ). Delhi: Daftar-e-Ilmi Majlis. 8 (4): 58–62.