ମାମାୟେଭ୍ କୁର୍ଗାନ

Coordinates: 48°44′33″N 44°32′13″E / 48.74250°N 44.53694°E / 48.74250; 44.53694
ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
ମାମାୟେଭ୍ କୁର୍ଗାନରେ ମାତୃଭୂମିର ଡାକ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି

ମାମୟେଭ୍ କୁର୍ଗାନ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Mamayev Kurgan, ଋଷୀୟ ଭାଷାରେ Мамаев курган) ଦକ୍ଷିଣ ଋଷର ଭୋଲ୍ଗୋଗ୍ରାଡ୍ (ପୁରାତନ ଷ୍ଟାଲିନ୍‍ଗ୍ରାଡ୍) ସହରରେ ଥିବା ଏକ ଉଚ୍ଚଭୂମି (ବା ପାହାଡ଼) ତଥା ସ୍ମୃତି ସ୍ଥଳ । ଋଷୀୟ ଭାଷାରେ ଏହାର ନାମର ଅର୍ଥ ହେଲା "ମାମାଇଙ୍କ ମୁଣ୍ଡିଆ ପାହାଡ଼" ।[୧] ଏହି ପାହାଡ଼କୁ ଷ୍ଟାଲିନ୍‍ଗ୍ରାଡ୍ ଯୁଦ୍ଧର (ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୨ରୁ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୪୩) ସ୍ମୃତି ସ୍ମାରକୀ ରୂପେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ସୋଭିଏତ ସଂଘ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ଶକ୍ତି ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଷ୍ଟାଲିନ୍‍ଗ୍ରାଡ୍ ସହରରେ ଏକ ବୀଭତ୍ସ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ଓ ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ସୋଭିଏତର ସେନା ଅତି ବୀରତାର ସହ ଲଢ଼ିଥିଲେ ।[୨] ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ଏଠାରେ ନିର୍ମିତ ମାତୃଭୂମିର ଡାକ (The Motherland Calls) ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ସେହି କାଳର ମୁକ୍ତ ଭାବେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ବିଶ୍ୱର ବୃହତ୍ତମ ମୂର୍ତ୍ତି ଥିଲା ।[୩] ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ବିଶ୍ୱର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନାରୀ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ।

ଷ୍ଟାଲିନ୍‍ଗ୍ରାଡ୍ ଯୁଦ୍ଧ[ସମ୍ପାଦନା]

ଯୁଦ୍ଧ ସ୍ମୃତି ବହନ କରୁଥିବା ମୁଦ୍ରା

୧୯୪୨ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୩ ତାରିଖରେ ୬ଷ୍ଠ ଜର୍ମାନ ସେନାବାହିନୀ ଷ୍ଟାଲିନ୍‍ଗ୍ରାଡ୍ ସହର ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ମାମାୟେଭ୍ କୁର୍ଗାନରେ ସୋଭିଏତ ସେନାର ୬୨ତମ ବାହିନୀ ଓ ଜର୍ମାନ ସେନା ମଧ୍ୟରେ ତୁମୁଳ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ପାହାଡ଼କୁ ଅଧିକାର କରିବା ଉଭୟ ସେନା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା ଯାହା ଫଳରେ ଷ୍ଟାଲିନ୍‍ଗ୍ରାଡ୍ ସହରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ସହଜ ହୋଇଥାନ୍ତା । ପାହାଡ଼କୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ସୋଭିଏତ ସୈନ୍ୟମାନେ ଏହାର ଢାଲୁରେ ବିଭିନ୍ନ ଗାତରେ ସୈନ୍ୟ ସଜ୍ଜା କରିଥିଲେ ଓ ଭୂତଳ ବୋମା (ଲ୍ୟାଣ୍ଡମାଇନ୍) ଖଞ୍ଜିଥିଲେ । ଜର୍ମାନ ସେନାର ଅଧିକାଂଶ ସୈନ୍ୟ ମୃତାହତ ହେବା ସତ୍ତ୍ୱେ ସେମାନେ ପାହାଡ଼ ଅଧିକାର କରିନେଲେ ଓ ସହର ଓ ସହରର ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ଉପରକୁ ଗୁଳିଗୋଳା ବର୍ଷଣ କରିଥିଲେ । ୧୯୪୨ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୪ ତାରିଖରେ ଜର୍ମାନ ସେନା ଭୋଲ୍ଗୋଗ୍ରାଡ୍ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ୍ ଅଧିକାର କରିନେଲେ ।

ସେହି ଦିନ ପ୍ରବଳ ଗୁଳିବର୍ଷଣ ସହି ଆଲେକ୍‍ଜାଣ୍ଡାର୍ ରୋଡିମତ୍ସେଭ୍‍ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ସୋଭିଏତ ୧୩ଶ ଗାର୍ଡ୍ସ ରାଇଫଲ୍ ବିଭାଗ ଭୋଲ୍ଗା ନଦୀ ପଟରୁ (ପୂର୍ବ ଦିଗରୁ) ସହରରେ ଆସି ପହଞ୍ଚିଲେ । ଡିଭିଜନ୍‍ର ୧୦୦୦୦ ସୈନ୍ୟ ତୁରନ୍ତ ଯୁଦ୍ଧରେ ମାତିଗଲେ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୬ ତାରିଖ ଦିନ ସୋଭିଏତ ସେନା ମାମାୟେଭ୍ କୁର୍ଗାନକୁ ପୁଣି ଅକ୍ତିଆରକୁ ଆଣିଥିଲେ ।[୪] ରେଳ ଷ୍ଟେସନକୁ ନିଜ କବ୍‍ଜାକୁ ନେବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଯୁଦ୍ଧ କଲେ । ଗୋଟିଏ ଦିନର ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ସୋଭିଏତ ସୈନ୍ୟ ମୃତାହତ ହୋଇଥିଲେ । ସୋଭିଏତ ସେନାରେ ଅଧିକ ସୈନ୍ୟ ମିଶୁଥିଲେ ଓ ଜର୍ମାନ ସେନା ସହ ଯୁଦ୍ଧ ଅବ୍ୟାହତ ରହିଥିଲା ।

ପାହାଡ଼ ଉପରେ ପ୍ରଭୁତ୍ୱ ଦୁଇ ସେନା ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ଥର ବଦଳିଥିଲା । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୭ ବେଳକୁ ଜର୍ମାନମାନେ ପୁନର୍ବାର ମାମାୟେଭ୍ କୁର୍ଗାନ ଅଧିକାର କରିନେଲେ ।[୫] ୨୮୪ତମ ରାଇଫଲ୍ ବାହିନୀ ନେତୃତ୍ୱରେ ସୋଭିଏତ ସେନା ୧୯୪୩ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୨୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାହାଡ଼ର ପ୍ରତିରକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ତା’ର ସପ୍ତାହେ ପରେ ସୋଭିଏତ ସେନା ପ୍ରତ୍ୟାକ୍ରମଣ କରିବାରୁ ଜର୍ମାନ ସେନା ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।

ଯୁଦ୍ଧ ସରିବା ବେଳକୁ ପାହାଡ଼ର ମାଟି ଗୁଳି ଓ ଧାତବ ଅବଶେଷରେ ପୋତି ହୋଇ ରହିଥିଲା । ପ୍ରତି ବର୍ଗ ମିଟରରେ ୫୦୦-୧୨୫୦ ଧାତବ ଖଣ୍ଡ ପଡ଼ି ରହିଥିଲା । ଶୀତଋତୁରେ ତୁଷାରପାତ ସତ୍ତ୍ୱେ ପାହାଡ଼ର ମାଟି କଳା ରହିଥିଲା ଓ ବିସ୍ଫୋରଣ ଯୋଗୁଁ ବରଫ ତରଳି ଯାଉଥିଲା । ବସନ୍ତ ଋତୁରେ ମଧ୍ୟ ପାହାଡ଼ର ମାଟିରେ ଗଛ ଘାସ ନ କଅଁଳିବାରୁ ମାଟି କଳା ରହିଲା । ପାହାଡ଼ର ଆକାରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ସେହି ପାହାଡ଼ରୁ ଅସ୍ଥି ଓ ଧାତବ ଅବଶେଷ ମିଳିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି ।

ସ୍ମୃତି ସ୍ଥଳ[ସମ୍ପାଦନା]

ସଦା ପ୍ରଜ୍ଜ୍ୱଳିତ ମଶାଲ

ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ସୋଭିଏତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏଠାରେ ମାମାୟେଭ୍ କୁର୍ଗାନ ଯୁଦ୍ଧ ସ୍ମାରକ ସ୍ଥଳର ନିର୍ମାଣ କରାଇଲା । ଷ୍ଟାଲିନ୍‍ଗ୍ରାଡ୍ ଯୁଦ୍ଧରେ ସୋଭିଏତ ସେନାର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିବା ଭାସିଲି ଚୁଇକୋଭ୍‍ଙ୍କୁ ମାମାୟେଭ୍ କୁର୍ଗାନରେ ସମାଧି ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଭାସିଲି ହେଉଛନ୍ତି ସୋଭିଏତର ଏକମାତ୍ର ସେନା ମାର୍ଶାଲ୍ ଯାହାଙ୍କ ସମାଧିସ୍ଥଳ ମସ୍କୋ ବାହାରେ ରହିଛି । ସ୍ନାଇପର୍ ବନ୍ଧୁକଧାରୀ ଜବାନ ଭାସିଲି ଯାୟତ୍ସେଭଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ୨୦୦୬ ମସିହାରେ ପୁନଃ ସମାଧି ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

୧୯୫୯ରୁ ୧୯୬୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ବୃହତ ସ୍ମୃତି ସ୍ଥଳ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । ପାହାଡ଼ ଉପରେ ମାତୃଭୂମିର ଡାକ ସୂଚକ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି (Родина-мать зовёт! – ରୋଡିନା ମାଟ୍ ଜୋଭ୍ୟୋତ୍) ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାପିତ ହେଲା । ୟେଭଗେନି ୱୁଚେଟିଚ୍ ଏହି ମୂର୍ତ୍ତିର ସ୍ଥପତି ଥିଲେ । ଏହି କଂକ୍ରିଟ୍ ମୂର୍ତ୍ତିର ଉଚ୍ଚତା ୫୨ ମିଟର, ଗୋଡ଼ରୁ ଖଣ୍ଡାର ଶୀର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଚ୍ଚତା ୮୫ ମିଟର ଓ ଖଣ୍ଡାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ୨୭ ମିଟର । ଏହି ବିଶାଳ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଅଧିକାଂଶରେ କଂକ୍ରିଟ୍ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି । ମୂର୍ତ୍ତିର ଖଣ୍ଡାରେ ଇସ୍ପାତ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି । ମୂର୍ତ୍ତିଟିର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଓଜନ ମୂର୍ତ୍ତି ନିମ୍ନସ୍ଥ ପୀଠ ଉପରେ ରହିଛି ।

ମାମାୟେଭ୍ କୁର୍ଗାନର ମୂର୍ତ୍ତି ପାଦଦେଶରୁ ଭୋଲ୍ଗା ନଦୀ ଆଡ଼କୁ ଦେଖି ନିଆଯାଇଥିବା ଫଟୋଚିତ୍ର

ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ[ସମ୍ପାଦନା]

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

  1. Mamai commanded the Tatar Golden Horde in the 1370s — no historical evidence exists of his burial on the site.
  2. Roberts, Geoffrey (2006). Stalin's Wars. Yale University Press. p. 154. ISBN 978-0-300-11204-7.
  3. Antill, Peter (2007) Stalingrad 1942, Osprey Publishing. ISBN 1-84603-028-5
  4. Zhukov, Georgy (1974). Marshal of Victory, Volume II. Pen and Sword Books Ltd. p. 98. ISBN 9781781592915.
  5. Adam, Wilhelm; Ruhle, Otto (2015). With Paulus at Stalingrad. Translated by Tony Le Tissier. Pen and Sword Books Ltd. pp. 67–68. ISBN 9781473833869.

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲିଂକ୍[ସମ୍ପାଦନା]

48°44′33″N 44°32′13″E / 48.74250°N 44.53694°E / 48.74250; 44.53694