ମଙ୍ଗଳଯାନ-୧
 ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହର କକ୍ଷପଥରେ ମଙ୍ଗଳଯାନର କଳ୍ପନାଚିତ୍ର | |||||
| ମିସନ ପ୍ରକାର | ମଙ୍ଗଳ ପରିକ୍ରମଣ ଯାନ | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| ପରିଚାଳକ | ଈସ୍ରୋ | ||||
| ୱେବସାଇଟ | ମାର୍ସ ଓର୍ବିଟୋର୍ ମିସନ୍ | ||||
| ମହାକାଶ ଯାନର ବିଶେଷତ୍ୱ | |||||
| ଉତ୍ପାଦକ | ଈସ୍ରୋ ଉପଗ୍ରହ କେନ୍ଦ୍ର | ||||
| ଶକ୍ତି | ସୌର ଶକ୍ତି | ||||
| ମିସନ ପ୍ରାରମ୍ଭ | |||||
| ଉତକ୍ଷେପଣ ତାରିଖ | ୫ ନଭେମ୍ବର ୨୦୧୩ | ||||
| ରକେଟ୍ | ପିଏସଏଲଭି-ସି୨୫ | ||||
| ଉତକ୍ଷେପଣ ସ୍ଥଳ | ସତୀଶ ଧବନ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର ଏଫ୍ଏଲପି | ||||
| କଣ୍ଟ୍ରାକଟର | ଈସ୍ରୋ | ||||
| କକ୍ଷପଥ ମାପଦଣ୍ଡ | |||||
| ପରିକ୍ରମା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପ୍ରଣାଳୀ | ମଙ୍ଗଳକେନ୍ଦ୍ରୀୟ | ||||
| ମଙ୍ଗଳ orbiter | |||||
| Orbital insertion | ୨୪ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୧୪ (ଯୋଜନାବଦ୍ଧ) | ||||
| ଉପକରଣମାନ | |||||
| ମିଥେନ ସେନ୍ସର, ଥର୍ମାଲ ଇଁଫ୍ରାରେଡ ସ୍ପେକ୍ଟୋମିଟର,ମାର୍ସ କଲର କ୍ୟାମେରା,ଲମେନ ଆଲ୍ଫା ଫୋଟୋମିଟର, ଇତ୍ୟାଦି। | |||||
----
| |||||
ମଙ୍ଗଳଯାନ-୧, ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହ ଅଭିମୁଖେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଅଭିଯାନ । ୨୦୧୩ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୫ ତାରିଖ ଅପରାହ୍ନ ୨ଟା ୩୮ ମିନିଟରେ ଶ୍ରୀହରିକୋଟାର ସତୀଶ ଧବନ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ରରୁ ପିଏସଏଲଭି-ସି ୨୫ଦ୍ୱାରା ଏହି ଯାନର ପ୍ରକ୍ଷେପଣ କରାଯାଇଥିଲା । ପୃଥିବୀ କକ୍ଷପଥରେ ପାଖାପାଖି ଏକ ମାସ ସମୟ ଅତିବାହିତ କଲାପରେ ୩୦ ନଭେମ୍ବର ୨୦୧୩ରେ ଏହି ଯାନ ମଙ୍ଗଳ ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ଦୀର୍ଘ ୨୯୮ ଦିନର ଯାତ୍ରା ପରେ ୨୪ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୧୪ରେ ସଫଳତାର ସହ ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହର କକ୍ଷପଥରେ ଅନୁପ୍ରବେଶ କରି ମଙ୍ଗଳଯାନ ଆନ୍ତର୍ଗ୍ରହ ମହାକାଶ ଯାତ୍ରା ଇତିହାସରେ ପ୍ରଥମ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଥମ ଅଭିଯାନର ଖ୍ୟାତି ଲାଭ କଲା ।
ଏହି ଅଭିଯାନରେ ଓଡ଼ିଶାର ସିଟିଟିସି କିଛି ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଦରକାରୀ ଉପକରଣ ଯୋଗାଇଥିଲା ।[୧][୨]
ଈତିହାସ
[ସମ୍ପାଦନା]ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହକୁ ଭାରତର ମହାକାଶ ଅଭିଯାନ ବିଷୟରେ ପ୍ରଥମେ ୨୩ ନଭେମ୍ବର ୨୦୦୮ରେ ତତ୍କାଳୀନ ଇସ୍ରୋ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଜି. ମାଧବନ ନାୟାର ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ୨୦୦୮ରେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୧ର ସଫଳ ଉତକ୍ଷେପଣ ପରେ ଇସ୍ରୋଦ୍ୱାରା ମଙ୍ଗଳଯାନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରାଗଲା ଓ ପରେ ୩ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୧୨ରେ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପଟି ଭାରତ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା । ୫ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୧୩ରେ ସି-୨୫ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଥିବା ପିଏସଏଲଭି ଉତକ୍ଷେପଣ ଯାନର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ବେଳେ, ବାଙ୍ଗାଲୋରରେ ଥିବା ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ ଗବେଷଣା ସଂସ୍ଥାର ଉପଗ୍ରହ କେନ୍ଦ୍ରରେ ୫ଟି ବୈଜ୍ଞାନିକ ଉପକରଣ ଗୁଡିକୁ ମହାକାଶଯାନରେ ସଂଯୋଗ କରାଯାଇ ୨ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୧୩ରେ ଶ୍ରୀହରିକୋଟାକୁ ପଠାଗଲା । ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଖରାପ ପାଣିପାଗ ଯୋଗୁଁ ୨୮ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୧୩ ପରିବର୍ତ୍ତେ ୫ ନଭେମ୍ବର ୨୦୧୩ରେ ମଙ୍ଗଳଯାନର ଉତକ୍ଷେପଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଅଭିଯାନ କାଳକ୍ରମ
[ସମ୍ପାଦନା]- ୫ ନଭେମ୍ବର ୨୦୧୩: ଅପରାହ୍ନ ୨ଟା ୩୮ ମିନିଟରେ ଶ୍ରୀହରିକୋଟାର ସତୀଶ ଧବନ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ରରୁ ପିଏସଏଲଭି-ସି୨୫ଦ୍ୱାରା ମଙ୍ଗଳଯାନର ପ୍ରକ୍ଷେପଣ କରାଯାଇଥିଲା। ଅପରାହ୍ନ ୩ଟା ୨୦ ବେଳକୁ ପିଏସଏଲଭି-ସି୨୫ର ୪ର୍ଥ ପର୍ଯ୍ୟାୟର ପୃଥକୀକରଣ ପରେ ଯାନଟି ପୃଥିବୀ କକ୍ଷପଥରେ ସଫଳତାର ସହ ଅବସ୍ଥାପିତ ହୋଇ ନିଜର କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ।
- ୫ ନଭେମ୍ବରରୁ ୧ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୩: ଏହି ୨୫ ଦିନରେ ମଙ୍ଗଳଯାନ ପୃଥିବୀ ଚାରିପଟେ ଘୁରୁଥିବା ସମୟରେ ଏହାର ପରିକ୍ରମଣ କକ୍ଷପଥକୁ ୫ଥର ବଦଳାଯାଇ ଊର୍ଦ୍ଧକୁ ନିଆଯାଇଥିଲା ।
- ୧ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୩: ମଧ୍ୟରାତ୍ରି ୦୦:୪୯ ସମୟରେ ମଙ୍ଗଳଯାନକୁ ପୃଥିବୀ କକ୍ଷପଥରୁ ବାହାର କରି ମଙ୍ଗଳ ଅଭିମୁଖୀ ଯାତ୍ରାପଥରେ (ମାର୍ସ ଟ୍ରାନ୍ସଫର ଟ୍ରାଜେକ୍ଟରି) ପ୍ରବେଶ କରାଗଲା, ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଟ୍ରାନ୍ସ-ମାର୍ସ ଇଂଞ୍ଜେକ୍ସନ କୁହାଯାଏ ।
ଅର୍ଥବ୍ୟୟ
[ସମ୍ପାଦନା]ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମଙ୍ଗଳଯାନ ମିସନରେ ପାଖାପାଖି ୪୫୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିଲା । ବିଶ୍ୱରେ ଏଯାବତ୍ ହୋଇଥିବା ସମସ୍ତ ମଙ୍ଗଳ ଅଭିମୁଖୀ ଅଭିଯାନ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ସବୁଠାରୁ କମ୍ ବ୍ୟୟବହୁଳ ଅଭିଯାନ ଭାବେ ପରିଚିତ ।
ଅଭିଯାନର ଲକ୍ଷ୍ୟ
[ସମ୍ପାଦନା]- ଆନ୍ତର୍ଗ୍ରହ ମହାକାଶ ଯାତ୍ରାର ଯୋଜନା ଓ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ସ୍ୱଦେଶୀ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ-କୌଶଳର ବିକାଶ ।
- ମିଥେନ ଓ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ସମେତ ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହର ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଅନୁଧ୍ୟାନ ।
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ https://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Bhubaneswar-institute-on-Chandrayaan-2-job/articleshow/43411266.cms
- ↑ "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2020-09-27. Retrieved 2018-10-23.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(help)
